امیدوارم مشكلات در دولت جدید با اجرای کامل قانون حل شود

ایلنا: عضو مجلس خبرگان رهبری گفت: مبنای حقوق ملت در حکومت ما همان روش امام علی (ع) که باید مقداری در آن تامل و دقت بیشتری کرد و با استوار کردن این مبنا در کاربردی کردن آن وارد شد. اصل اسلام برای یافتن حقوق مردم، به کمال رساندن مردم و هدایت مردم در دنیا و آخرت آمده است و اصل و ریشه به مردم و ملت برمی‌گردد.

به گزارش خبرنگار ایلنا، آیت الله هاشم هاشم زاده هریسی در گفتگو با خبرنگاران با تاکید بر اینکه حکومت علی (ع) حکومت اسلامی و عدالت بود، اظهار کرد: اسلام هم در عدالت و هم در ارتباط با مردم و ملت معنا پیدا می‌کند. حکومت برای مردم است، حکومت علی (ع) مردمی‌ترین حکومت بوده است و اگر حکومتی مردمی نباشد نمی‌تواند اسلامی باشد. حکومت منهای مردم حکومت اسلامی نیست. وقتی مردم مشکلات داشته باشند و فقر وجود داشته باشد، چنین حکومتی را نمی‌توان به طور كامل اسلامی و علوی خواند و ادعای حکومت اسلامی و علوی با شعار دادن و نماز خواندن میسر نمی‌شود. در نماز حقوق مردم نمایان است، اگر کسی یک دگمه از مال مردم غصب کرده باشد، نمازش باطل است یعنی حق مردم بر حق خدا مقدم است.

وی افزود: در دین همه جا حقوق مردم جلوه می‌کند، حتی اگر کسی کینه مردم را در دلش داشته باشد و نماز بخواند آن نماز به مرحله قبولی نمی‌رسد و نمازی است که فقط می‌تواند تکلیف را به انجام برساند. شخص باید خیرخواه باشد تا نمازش به مرحله قبولی برسد بنابراین رضایت و حق ملت باید رعایت شود و مردم حتی در دلشان هم ناراضی نباشند تا بتوان گفت حکومت علوی و اسلامی است.

این استاد دانشگاه با بیان اینکه در حکومت علی حقوق ملت حرف اول را می‌زد، گفت: علی (ع) در نهج البلاغه آنقدر از حقوق ملت و کرامت انسان‌ها سخن گفته است که در رابطه با مسایل دیگر این چنین نیست. وقتی علی (ص) را نادیده گرفتند با اینکه مطمئن بود از طرف خدا و رسول (ص) در رهبری حکومت، مامور است، شمشیر به دست نگرفت تا به زور خود را رئیس حکومت کند، زیرا عقیده داشت، مردم باید خودشان حکومت علی (ع) را بخواهند. علی (ع) در این مرحله فقط حقانیت خود را اثبات کرد و دست به شمشیر نبرد تا مردم خودشان بعد از 25 سال پشیمان شدند و به در خانه او آمدند و شعار دادند. علی (ع) حکومت را قبول نمی کرد و می گفت این حکومت از محور خودش خارج شده است، اما مردم آنقدر ازدحام کردند که علی (ع) گفت"وقتی حضور مردم را دیدم حجت بر من تمام شد و حکومت را قبول کردم و اگر حقوق مردم نبود عطای این حکومت را به لقایش می‌بخشیدم" یعنی باز هم حکومت خود را با مردم و برای مردم شروع می‌کند.

عضو متخصص شورای عالی کمیسیون حقوق بشر اسلامی ادامه داد: علی (ع) بعد از به دست گرفتن حکومت، پیوسته حقوق مردم را تذکر می‌داد و از ابتدا شفاف عمل کرد، زیرا همه چیز در حکومت اسلامی باید شفاف باشد. سیاست، قانون اساسی و سایر موارد باید شفاف باشد و علی (ع) با مردم چنین عمل می‌کرد. علی (ع) پیوسته به مردم تذکر می‌داد که خیال نکنید چون من امام شما هستم باید به شما فرمان دهم و حتی به مالک نیز هشدار می‌دهد که وقتی من شما را به مصر می‌فرستم، با تحکم بر مردم حکومت نکن زیرا من برای مردم فرمانده نمی‌فرستم، بلکه حاکم خدمتگزار می‌فرستم. به مردم هم همیشه می‌گفت مردم بر گردن من حق دارید و من هم بر گردن شما حق دارم و حق من بیشتر از حق شما نیست. حق فقط برای حاکم نیست و چنین نیست که مردم فقط وظیفه و تکلیف داشته باشند. اگر چنین باشد حکومت اسلامی نیست و مردم به زیر بار زور رفته‌اند. او پیوسته مردم را آگاهی می‌داد که حق مطالبه و اعتراض دارند تا مردم ارتباطشان را با حکومت آگاهانه تنظیم کنند.

هاشم زاده هریسی، با اشاره به اینکه حق ملت مقدم بر حکومت است، بیان کرد: تا حق مردم رعایت نشود و مشروعیت حکومت ثابت نشود، حقی متوجه مردم نخواهد شد. علی (ع) می‌فرماید حق یک جانبه نیست و وظیفه نیز یک جانبه نیست. اینطور نیست که مردم فقط تکلیف داشته باشند و حق نداشته باشند از مشکلات خود بگویند. حتی می فرمود در هر کجا حق هست در برابرش وظیفه است. اگر قرار بود حقی هم یک جانبه باشد این حق فقط مخصوص خداست، زیرا همه چیز را او آفریده است اما با این حال خدا هم حق یک جانبه را برای خودش نخواسته است زیرا خدا می‌گوید؛ هر کس، هر جا عمل خوبی انجام دهد من وظیفه دارم از او حمایت کنم و به او پاداش دهم. پروردگار عالم حق بندگان خودش را بر حق خودش مقدم داشته است. حقوق مردم، هم حقوق خدا و هم حقوق ملت است، وقتی حقی از مردم ضایع می شود هم حق خدا و هم حق مردم ضایع شده است.

وی با بیان اینکه از بزرگترین حقوقی که خدا برای بندگانش تعیین کرده است، حق حکومت بر رعیت و حق رعیت بر حکومت است، گفت: خدا رعایت این حقوق را واجب کرده است زیرا رعیت ضعیف است و پشتوانه ندارد. علی (ع) می‌فرماید: حقوق ملت و رعیت متقابل است یعنی مردم وظیفه دارند از امام خود اطاعت کنند اما من وقتی به این حق می‌رسم که حقوق شما مردم را رعایت کنم و شفافیت امور را ارائه دهم و اشتباهات را بگویم مگر در مواردی که امنیت را به خطر می‌اندازد و به شما کرامت دهم. در این صورت است که حق دارم از من اطاعت کنید و گرنه حق دارید بر حکومت من اعتراض کنید.

هاشم زاده هریسی درباره جایگاه حقوق ملت در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران افزود: وقتی قانون اساسی را تثبیت می‌کردند فضای انقلاب فضای بسیار خوبی بود. علمای بسیار بزرگ و دانشمندان کاردان مانند شهید بهشتی قانون اساسی را تصویب کردند که فصل سوم حقوق مردم و فصل پنجم حق حاکمیت ملت است. این فصول قانون اساسی ما را به اوج می‌برد و در زمره قوانین اساسی متمدن جهان قرار می‌دهد. حقوق ملت در 23 اصل تنظیم شده است که اگر درست اجرا شود به اعتقاد من 80 درصد مشکلات ما حل می‌شود. همین اعتراضاتی که غربی‌ها از حقوق بشر ما می‌کنند، گزک‌هایی است که آن‌ها پیدا می‌کنند و اگر این قانون پیاده شود آنها گزکی پیدا نمی‌کنند. در قانون اساسی ما اجازه بازنگری وجود دارد. ضعف‌ها وجود دارد ولی حقوق ملت و حاکمیت در قانون اساسی خوب دیده شده است، اما در مرحله عمل مشکلاتی وجود دارد که امیدوارم در دولت جدید با اجرای کامل قانون اساسی مشکلات حل شود.

وی درباره موانع اجرا نشدن اصول فصل سوم قانون اساسی گفت: جناح بندی‌های سیاسی، تندروی‌ها و افراط ها از علل اجرا نشدن این اصول هستند. در جامعه ما دو حلقه مفقوده وجود دارد، یکی حلقه اعتدال و تعادل و دیگری حلقه محبت است. محبت تبدیل به نفرت شده است، حرمت‌ها شکسته می‌شود و ارزش‌گرایی رخ داده و از محبت حرف زدن ضد ارزش شده و تهمت زدن‌ها خیلی راحت شده است. وقتی جامعه اینطور می‌شود، زمینه‌ای برای اجرای قانون اساسی باقی نمی‌ماند.  گروه‌بندی‌های سیاسی بی‌محتوا از علل دیگر این مساله است. اصلاح طلبی و اصول گرایی به معنای واقعی آن تعریف نشده است. یک انسان هم باید به دنبال اصول و هم به دنبال اصلاح باشد، اصول‌گرایی با اصلاح طلبی در تعارض نیست و این دو به معنای رایج آن در تقابل با هم نیستند. همه این موارد در عدم اجرای قانون اساسی تاثیر دارد.

عضو مجلس خبرگان رهبری در پایان یادآور شد: نواقص و مشکلات را باید گفت و وظیفه ما نیز همین است. کارهای خوب و مسایل مثبت خیلی زیاد انجام می‌شود ولی این ها طبیعی است و نباید به انجام آن‌ها مغرور شد. باید به عیوب توجه کرد و معنای حرف من این نیست که همه جا اشکال وجود دارد. بیان این اشکالات و ایرادات نباید به معنای ایراد به اسلام و نظام تلقی شود. جمهوری اسلامی بر اساس عدالت پایه‌گذاری شده است و مساله در عملکردهاست و ایرادی به اصل نظام وارد نیست، اما عملکردها همیشه باید مورد نقد قرار گیرند.