انتشار کتابی درباره کاسبی‌های ریتمیک/ مخاطب نمایش‌ها به 5 نفر رسیده!/ فیلم-تئاتر بهترین پیشنهاد برای شرایط کروناست

جواد انصافی، کارگردان و بازیگر تئاتر که در عرصه نمایش‌های آئینی دارای سابقه است در گفتگو با خبرنگار ایلنا درباره فعالیت‌های جدید خود گفت: به تازگی و در روزگار قرنطینه و کرونا که وقت بیشتری برای تمرکز بر کارهای نوشتاری خود داشتم، کتاب «کسبی خوانی» را توسط نشر گویا منتشر کردم. کتاب کسبی خوانی اشاره‌ای به کاسبی‌های ریتمیک دارد اما هنوز کتاب به دلیل شرایط کرونا رونمایی نشده است.

وی در ادامه با اشاره به محتوای این کتاب گفت: در این کتاب به 60 نوع کسب و کار با شعر اشاره می‌شود که نشان از جامعه‌شناسی کاسب‌های قدیم در بازار دارد. کاسب‌ها در آن زمان با استفاده از طبع شاعری و نگاه جامعه‌‌شناسانه می‌دانستند چطور محصول خود را تبلیغ کنند و چطور مشتری‌ها را جذب بازار خود کنند.

در کتاب کسبی‌خوانی به 60  نوع کسب و کار با شعر اشاره می‌شود که نشان از جامعه‌شناسی کاسب‌های قدیم در بازار دارد

انصافی در ادامه گفت: به عنوان مثال خیارفروش در آن زمان با استفاده از شعر هم به جغرافیای کشت خیار اشاره می‌کند و هم با استفاده از کلمه‌های تبلیغی توجه مخاطب رابه خودش جلب می‌کند. یا به عنوان مثال این مصرع معروف «خونه‌دار و بچه‌دار زنبیل رو بردار و بیار» که در کتاب هم به آن اشاره شده، نشان از توجه به محیط زیست دارد و استفاده از زنبیل به‌جای کیسه‌های پلاستیکی که به طبیعت ضرر می‌رساند.

این بازیگر با اشاره به منابعی که در این کتاب گردآوری کرده است، گفت: حدود 3 سال به‌صورت تمام وقت روی این کتاب کار کردم. اما اگر بخواهم دقیق‌تر بگویم جرقه‌های این کار از سال 55 زده شده است که در کلاس‌های استاد مهرتاش شرکت می‌کردم و در آن کلاس‌ها بحث‌هایی را استاد مهرتاش مطرح می‌کردند پیرامون سنت‌ها و آیین‌های ما در شب چهارشنبه‌سوری و نوروز و کسب و کارهایی که در آن زمان رونق داشته است و وابسته به سنت‌های قدیمی ما است. استاد مهرتاش در همان دهه 50 دو برنامه برای تلویزیون آماده می‌کند که یکی راجع به نوروز است و یکی هم راجع به چهارشنبه‌سوری. در آن برنامه تلویزیونی به صورت غیرمستقیم کسبی‌خوانی را در برنامه انجام می‌داد.

وی در ادامه گفت: چون یکسری از کسب و کارها به نوروز و چهارشنبه‌سوری وابسته است، در آن بازه زمانی رونق بیشتری دارد. در آن زمان من بحث کاسبی ریتمیک یا کسبی‌خوانی را با ایشان مطرح کردم و گفتند که من به این شکل به موضوع نگاه نکردم اما این سنت کسبی‌خوانی از قدیم‌الایام وجود داشته. حتی در آن زمان آقای منتشری این اشعار را به صورت شعر و با موسیقی خوانده و پخش شده است که من در کتاب به آن اشاره کردم. من از همان مقطع سعی می‌کردم به صورت پراکنده این اشعار را جمع‌آوری کنم و در سه سال گذشته با تمرکز بیشتر آن را به انتشار رساندم.

این کارگران تئاتر با اشاره به اجرای نمایش‌ها بر بستر فیلم-تئاتر و اجرای تله‌تئاتر گفت: من و گروهم این پیشنهاد را مطرح کردیم که اداره کل هنرهای نمایشی کمک هزینه‌هایی برای اجرای گروه‌های تئاتری در اختیار آنها بگذارد و در عوض گروه‌ها هم با ضبط و پخش نمایش‌ها در بستر اینترنت و به صورت فیلم-تئاتر بتوانند به فعالیت‌هایشان در شرایط فعلی ادامه دهند.

 بازیگر قدیمی عرصه هنرهای نمایشی و آئینی گفت: من حتی به کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان پیشنهاد دادم که برای دو یا سه اجرای نخست این نمایش‌ها را به صورت رایگان در اختیار مخاطب بگذارید تا آنها با فضای کار آشنا شوند و بعد از آن نمایش را به فروش بگذارید و با قیمت‌های معقول مخاطب را تشویق به دیدن تئاتر کنید. این پیشنهاد یک برد دو طرفه بود. هم مخاطب با قیمت ارزان و با خرید یک نمایش به همراه خانواده‌اش به تماشای اثر می‌نشیند و از طرفی گروه‌های تئاتری که در شرایط کرونا اوضاع اقتصادی خوبی ندارند، می‌توانند از این طریق امرار معاش کنند. اما متاسفانه اقبالی از طرف کانون پرورش فکری برای این کار وجود نداشت و پیشنهاد ما را بی‌جواب گذاشتند.

انصافی در پایان گفت: شرایط اجرای نمایش‌ها در شرایط کرونا بسیار ناراحت‌کننده و تلخ است. به عنوان مثال در تالار هنر که پسرم یک نمایش را روی صحنه برده بود در بهترین حالت بین 20 تا 25 نفر مخاطب برای نمایش آمده بود و حتی بعضی شب‌ها تعداد تماشاگران به 5 نفر هم می‌رسید. در تماشاخانه‌های دیگر هم وضعیت به همین شکل است و این موضوع برای تئاتر ایران یک هشدار جدی است که متاسفانه به دلیل شیوع ویروس کرونا بسیاری از اهالی تئاتر را با مشکل کاری و معیشتی روبرو کرده است.