احسان انوریان:
جشنواره‌ها کوچه‌های بن‌بست هستند/ اصلا کنسرتی در مشهد برگزار نمی‌شود
سرپرست گروه موسیقی «خسروان» می‌گوید: وضعیت موسیقی در شهر مشهد همانگونه است که قبلا بوده و محدودیت‌ها همچنان وجود دارد و نسبت به سال‌ها و دهه‌های گذشته هیچ اتفاقات مثبتی در این زمینه رخ نداده است.
به گزارش خبرنگار ایلنا، احسان انوریان (نوازنده، آهنگساز و سرپرست گروه موسیقی «خسروان») که در شهر مشهد زندگی می‌کند، درباره وضعیت موسیقی در استان خراسان رضوی و تاثیر جشنواره‌ها بر نحوه فعالیت‌های هنرمندان غیر پایتخت‌نشین با ایلنا گفتگو کرد.
انوریان در ابتدای صحبت‌هایش، درباره نحوه مواجهه مسئولان مربوطه با موسیقی گفت: وضعیت موسیقی در شهر مشهد همانگونه است که قبلا بوده و محدودیت‌ها همچنان وجود دارد و نسبت به سال‌ها و دهه‌های گذشته هیچ اتفاقات مثبتی در این زمینه رخ نداده است.
این نوازنده افزود: کارگاهی در مشهد برگزار می‌شود با نام کارگاه پژوهشی که حدود صد تا دویست نفر در آن حضور می‌یابند. برای برگزاری این کارگاه مکانی را اجاره می‌کنیم و پول آن را نیز می‌پردازیم تا در نهایت اجرایی زنده از دوستان‌مان ببینیم. آن هم بدون تبلیغات! زیرا اجازه این کار را نیز نداریم.
سرپرست گروه موسیقی خسروان در ادامه گفت: اگر چند ماه گذشته و تاثیرات بیماری کرونا بر زندگی و فعالیت‌های مردم را نادیده بگیریم، باید بگویم اصلا کنسرتی در مشهد برگزار نمی‌شود. به هیچ عنوان! همانطور که گفتم فقط اجراهایی داریم و آن اجراها نیز در قالب کارگاه‌های پژوهشی انجام می‌شوند و خیلی هم عمومیت ندارند.
وی در پاسخ به این سوال که آیا حضور نمایندگان جدید در مجلس شورای اسلامی بر وضعیت موسیقی استان خراسان رضوی تاثیر مثبتی خواهد داشت یا خیر؟ گفت: رویکرد و نظر نمایندگان هیچگونه تاثیر مثبتی بر وضعیت موسیقی استان خراسان رضوی و شهر مشهد نخواهد داشت. متاسفانه سیاست‌ها و محدودیت‌های موجود باعث شده فعالان موسیقی استان به لحاظ شغلی دچار مشکلاتی شوند و نتوانند از راه موسیقی درآمد کسب کنند.
انوریان ادامه داد: سالنی دویست نفره را در اختیار شخص یا گروهی می‌گذارند و می‌گویند نمی‌توانی دو سانس بیشتر اجرا کنی و اجازه تبلیغات هم نداری. حتی اگر تبلیغات در فضای مجازی بیش از حد باشد و مثلا خبر یک اجرا در اینستاگرام به صورت گسترده انعکاس یابد، این احتمال وجود دارد که کنسرت را متوقف کنند. مثلا می‌گویند شما خیلی تبلیغات کرده‌ای و به همین دلیل اجرای شما لغو شده است. در چنین وضعیتی زمانی که من نتوانم تبلیغ کنم، قاعدتا فروش خوبی نیز نخواهم داشت و طبیعتا نمی‌‌توانم سالن دویست نفره را پر کنم که با این تفسیر برگزاری کنسرت و اجرا بی‌نتیجه خواهد بود.
وی در پاسخ به این سوال که آیا طی ماه‌های اخیر و پیش از شیوع بیماری کرونا، برای برگزاری کنسرت در مشهد درخواست داده است یا خیر، گفت: بله اتفاقا اردیبهشت ماه سال 1397 بود که درخواست اجرای‌ام را به مسئولان ارائه کردم. از همان مقطع تاکنون که مدتها از زمان آن گذشته، هر روز مرا می‌برند و می‌آورند تا در نهایت به من اجازه برگزاری کنسرت دهند. در ادامه این ماجرا، چندی پیش از انجمن موسیقی با من تماس گرفتند و گفتند آقا شما نامه‌ای بنویس و بگو من از اجرا منصرف شده‌ام! دلیل این کار مشخص است، آنها می‌خواستند نامه‌ای مبنی بر انصراف را از من داشته باشند تا اگر احیانا اعتراضی به عدم صدور مجوز کنسرت داشتم، بگویند خودت نخواستی و منصرف شده‌ای! جالب اینجاست همان افرادی که پیشنهاد نامه نوشتن دادند خودشان، موزیسین و از اهالی موسیقی هستند، اما از همصنفان خودشان حمایت نمی‌کنند.
سرپرست گروه موسیقی «خسروان» در ادامه، با اشاره به اینکه چنین رفتارها و محدودیت‌هایی بر نحوه فعالیت اهالی موسیقی شهرستان ها تاثیر می‌گذارد، گفت: اگر فعالیتی نباشد ارتباط فعالان استان با هنرمندان دیگر مناطق قطع خواهد شد و من نیز برای جلوگیری از این اتفاق، همچنین جهت تداوم فعالیت‌هایم، برای خوانندگان پایتخت‌نشین آهنگسازی می‌کنم تا به این ترتیب ارتباطم با دیگر هنرمندان قطع نشود. به طور مثال اثری را به اتفاق اعضای گروه «خسروان» در دست تولید داریم که خواننده آن آقای حسین علیشاپور هستند. آقای علیشاپور اثر را خوانده و حال در مرحله میکس و مستر قرار دارد و حدود دو سه هفته دیگر عرضه می‌شود.
وی ادامه داد: درچنین وضعیت و شرایطی تنها کاری که از من برمی‌آید، همین است که هر چند وقت یک‌بار قطعه‌ای را بسازم و منتشر کنم تا فعالیت‌های خودم و گروهم استمرار داشته باشد.
این نوازنده سنتور، درباره تاثیر جشنواره‌ها بر نحوه فعالیت هنرمندان استان‌ها و شهرستان‌ها و چگونگی تعاملشان با دیگر هنرمندان عرصه موسیقی نیز اذعان داشت: اتفاقا سال گذشته در جشنواره موسیقی فجر حضور یافتیم، اما واقعیت این است که متاسفانه جشنواره‌ها برای ما شهرستانی‌ها پله‌های خوبی نیستند و فقط نوعی دلخوشی به حساب می‌آیند. البته اگر جشنواره فجر به صورت رقابتی برگزار شود، این امکان وجود دارد که طی برگزاری آن اتفاقات خوبی برای گروه‌ها و افراد رخ دهد. اما زمانی که به شکل گردهمایی و فستیوال برگزار می‌شود نتایج مثبت و مثمرثمری را رقم نخواهد زد؛ زیرا داوری وجود ندارد که آثار را قضاوت کند و از طرفی مخاطبان زیادی نیز به دیدن اجراها نمی‌آیند، بخصوص اگر آن اجرا مربوط به هنرمندان شهرستانی باشد. به طور مثال در جشنواره سال گذشته شخصا استاد حسین علیزاده و استاد بهداد بابایی را دعوت کردم تا به دیدن اجرای ما بنشینند و آنها نیز آمدند. تنها کاری که از دستمان برمی‌آمد همین بود.
انوریان گفت: موضوع مهم برای من هنرمند این است که متخصصان کارم را ببیند. آنچه که به من و دیگر اعضای گروهم انرژی می‌دهد، این است که بدانم حداقل حین کنسرت چند نفر از بزرگان موسیقی کشور به عنوان داور حضور دارند و اجرای مرا می‌ببینند. در چنین شرایطی من نیز لذت خواهم برد و اگر فردا ایرادی به اجرایم وارد بود، می‌دانم اشخاصی ایراد و اشکالم را گفته‌اند و نسبت به کارم انتقاد داشته‌اند که من آنها را به استادی می‌شناسم و برایشان احترام قائلم. در نهایت نیز افتخار خواهم کرد که فلان استاد یا استادان کارم را دیده‌اند و کاستی‌‌ها و ضعف‌هایش را گفته‌اند.
انوریان در ادامه توضیحاتش گفت: اما زمانی که ماجرا تبدیل به تبلیغات می‌شود، آنچه اهمیت پیدا می‌کند تبلیغات و برد تبلیغاتی است. در این صورت، آنچه برای من باقی می‌ماند این است که به خاطر حضورم در جشنواره و تهیه چند عکس و خبر توسط عکاسان و خبرنگاران به دیگران پز دهم، زیرا پس از چنین رویدادهایی هیچ اتفاق هنری رخ نخواهد داد و در ادامه نیز دوباره همان کار قبلی را به جشنواره می‌آورم و باز هم اتفاقی نمی‌افتد. با این تفاسیر می‌توان گفت وجود جشنواره‌ها مانند کوچه‌هایی بن‌بست است که تداوم آنها نه به مسیر دیگر، که به دیوار ختم می‌شود.
انوریان گفت: من اولین‌بار سال 1387 در جشنواره موسیقی فجر حضور یافتم. در آن دوره زنده‌یاد هوشنگ ظریف و استاد منظمی و برخی دیگر از بزرگان به عنوان داور حضور داشتند. این بزرگان اجرای مرا دیدند و پس از اجرا با من صحبت کردند و ایرادهای بسیاری از کارم گرفتند، و البته تشویقم کردند و به من روحیه دادند. چنین اتفاقاتی برای من از هرچیزی مهم‌تر است. زمانی که جشنواره را از سال 1388 تغییر دادند، این رویداد درگیر حاشیه شد و به نظرم هنوز درگیر حاشیه است و تغییری در آن ایجاد نشده است.
او ادامه داد: به نظرم به زودی نیز در نحوه برگزاری جشنواره موسیقی فجر تغییری ایجاد نخواهد شد؛ زیرا باید این رویداد را به هنرمندان بسپرند که این کار را نیز نخواهند کرد به این دلیل که دولت می‌خواهد خودش بر آن نظارت کند. حال نیز دولتی بودن جشنواره باعث شده بسیاری از هنرمندان در آن شرکت نکنند. آنهایی که به جشنواره می‌‌روند به بخشی از دولت یا به نهاد و ارگانی وصل هستند و به نوعی مجبورند در این رویداد شرکت کنند. افرادی که مانند من و امثال من ساکن شهرستان‌ها هستند و بر همین اساس فعالیت می‌کنند نیز جای دیگری جز جشنواره فجر ندارند که در آن شرکت کنند و به ارائه آثارشان بپردازند. مگر برای افرادی چون من جز این که نزد همشهری‌هایم پز دهم و بگویم در جشنواره شرکت کرده‌ام چه اتفاق دیگری می‌افتد؟ باور کنید جز این، هیچ اتفاق دیگری رخ نخواهد داد و نتیجه اینکه همچنان حیرانیم.
انوریان گفت: اتفاق مثبتی که جشنواره‌ها می‌توانند رقم بزنند، این است که به گروه‌های شرکت‌کننده در تهران نوبت اجرا بدهند؛ کما اینکه در جشنواره سال 1387 این اتفاق افتاد. در آن دوره به گروه‌های برتر نوبت اجراهای داخلی و خارجی داده می‌شد و گروه‌ها می‌توانستند در فستیوال‌های خارج از کشور نیز شرکت کنند. اما زمانی که چنین روندی تغییر می‌کند، تبدیل به رانت خواهد شد. گروهی دیگر مقام کسب می‌کند و به گروه یا فرد دیگری اجرا می‌دهند. واقعا چنین اتفاقاتی افتاده و من نیز شاهدشان بوده‌ام.
سرپرست گروه خسروان در پایان گفت: من از سال 1387 هر سال جشنواره را رصد کرده‌ام و به جرات می‌گویم که طی این ده، دوازده سال هیچ اتفاق جدید و مثبتی در نحوه برگزاری آن صورت نگرفته است. وضعیت به همین روال خواهد بود، تا آن زمان که باز هم جشنواره را بر اساس ساز و کارهای مشخص، رقابتی کنند و از متقاضیان رپرتوارهای مشخص بخواهند و برای قضاوت آثار از هنرمندان برجسته به عنوان داور بهره ببرند. طی ایجاد چنین رویه‌ای است که هنرمندان عرصه موسیقی چه در پایتخت چه در شهرستان‌ها رشد خواهند کرد.
