سازندگان آثار مناسبتی باید اهل تجربه و معرفت باشند/ هر روز عاشوراست و هر کجا کربلا

داریوش یاری (کارگردان سریال پناه آخر) درباره این سریال و ممیزی‌هایی که ممکن است سریال‌های مناسبتی هم با آنها مواجه شوند، به خبرنگار ایلنا گفت: خوشبختانه در روند ساخت سریال یک ناظر کیفی و یک مشاوری داشتیم که سازمان در اختیار ما قرار داده بود. به این ترتیب همه ملاحظات به صورتی رعایت می‌شد و کار به سمتی نمی‌رفت که بخواهیم صحنه‌ای را بسازیم که بعدا گرفتاری برایمان به وجود بیاورد. 

وی همچنین در رابطه با تفاوت‌های ساخت آثار مناسبتی با دیگر آثار تلویزیون توضیح داد: به نظر من باید مفاهیمی که در مناسبت‌ها وجود دارد، توسط سازندگانش درست درک شده باشد تا آنها دغدغه این مفاهیم را داشته باشند. سازندگان این آثار باید در این حوزه‌ها کم و بیش اهل تجربه، اشارات و معرفی باشند. چراکه بالاخره در حال کار در این حوزه هستند. 

یاری افزود: البته به شخصه خودم را جدا از این موج می‌دانم و معتقدم کسی نیستم که خیلی معرفت این ماجراها را داشته باشم. ولی به هر حال وقتی این ماجراها وجود داشته باشد، گروه سازنده با هدایت کارگردان و نویسنده مسیر درستی را پیش می‌روند. متاسفانه در فیلم‌های مناسبتی که در تلویزیون ساخته می‌شود، می‌بینیم زمان زیادی هدر می‌رود. در واقع ما می‌بینیم، نویسنده، تهیه‌کننده و کارگردان که باید دغدغه موضوع فیلم خود را داشته و این مسئله برایشان اتفاق مهمی باشد، چنین دغدغه‌ای ندارند و چون این موضوعات برای آنها مسئله نیست، در نتیجه اتفاق درست در فیلمنامه و بستر دراماتیک داستان شکل نمی‌گیرد. 

وی در ادامه بیان کرد: به این ترتیب، فیلم ساخته شده، فاقد مسائل مذهبی بوده و به نقل من معنا و مفهومی در بدنه اثر دیده نمی‌شود. در حالی که ما الان در جامعه‌ای زندگی می‌کنیم که مردم به شدت تشنه معنا و مفاهیم والا و ارزشمندی هستند و اساسا در بستر این اعتقادات، آیین‌های ما جاری و ساری است. در نتیجه اگر گروه سازنده،‌ به ویژه نویسنده، کارگردان و تهیه‌کننده از این مفاهیم شناخت داشته باشند،‌ خود به خود این شناخت به شکل دراماتیک، به بدنه فیلم وارد شده و تاثیرش در روند فیلم و برای مخاطبانش می‌گذارد.

این کارگردان همچنین درباره داستان‌های مشابهی که در کارهای مناسبتی تلویزیون استفاده می‌شود،‌ بیان کرد: داستان ما تا حدودی متفاوت است. در واقع داستان این سریال، روایت زندگی شخصیتی است که بر اساس مسائلی که برایش شکل می‌گیرد، اتفاق عاشورا برایش به وجود می‌آید. همین اتفاق به صورت دومینو‌وار برای دیگر کاراکترها نیز رخ داده و آنها نیز عاشورا را لمس می‌کنند. در این فیلمنامه به دنبال این بودیم که بگوییم معنای کل یوم العاشورا چیست. یعنی هر روز عاشوراست و هر کجا کربلاست.

وی ادامه داد: وقتی به شما می‌گویند عاشورا، اولین چیزی که در ذهنتان شکل می‌گیرد، تابلو نقاشی مصور خیالی است که ۳۳ هزار نفر یک طرف ایستاده و طرف دیگر تنها ۷۲ نفر حضور دارند. این به معنای آن است که ۳۳ هزار نفر و صف یک طرف ماجرا بوده که صفات بدبینی، کینه، نفرت، خشم، ناجوانمردی، بدعهدی از جمله داشته‌های آنها به شمار می‌آید. طرف دیگر نیز ۷۲ نفر به معنای ۷۲ صفت هستند که از جمله آنها می‌توان به گذشت، بخشش، مهربانی، محبت،‌ وفای به عهد و طرف دیگر اشاره کرد. هر انسانی هر روز در شرایطی قرار می‌گیرد که بین حقیقت و منفعت شخصی خودش یکی را باید انتخاب کند. 

داریوش یاری در ادامه اظهار داشت: زمانی هست که من و شما در شرایطی قرار می‌گیریم و در این وضعیت باید بین حقیقت و منفعت شخصی خودمان یکی را انتخاب کنیم. به این صورت در واقع همان اتفاقات کربلا در اینجا برای ما هم رخ داده و خوشحالم آدم‌هایی هستند که می‌توانند در آن شرایط تصمیم بگیرند مثل سید شهدا در کربلا و خیلی افراد دیگر. این لحظه رستگاری برای انسان است. 

وی در پایان گفت: به همین دلیل وقتی حر انتخاب می‌کند و تصمیم می‌گیرد که به سمت حسین ابن علی بیاید، در آنی و لحظه‌ای رستگار می‌شود. عباس وقتی امان نامه شمر را کنار می‌زند، رستگار می‌شود. پس به همین دلیل است که ما داشتیم تلاش می‌کردیم، ترجمه‌ای کنیم به واسطه این فیلم و این پیام را برسانیم که کل بچه‌ها با آن آشنا شوند. حواسمان باشد که ما هر لحظه باید آماده انتخاب کردن باشیم و با انتخاب خود موجبات رستگاری خود را فراهم کنیم. 

مینی سریال «پناه آخر» همزمان با سالروز اربعین حسینی (ع) به تهیه‌کنندگی داود شاه بابایی از شبکه یک سیما به نمایش درمی‌آید.

فیلمنامه این سریال را صادق خوشحال نوشته و داریوش یاری کارگردانی را به عهده دارد.

بیژن امکانیان، کاوه خداشناس، عباس غزالی، افسر اسدی، امین زندگانی، حدیث میرامینی، سیما خضرآبادی، تبسم هاشمی، کاظم هژیرآزاد و مهدی فقیه از جمله بازیگران این سریال۱۰ قسمتی به شمار می‌آیند.