آینده از آنِ بازی‌های کامپیوتری است

سید علی موسوی‌نژاد کارگردان فیلم سینمایی «ایلیا؛ جستجوی قهرمان» که به عنوان فیلم نوروز در سینماهای کشور اکران شده است، در گفتگو با خبرنگار ایلنا، درباره ساخت این فیلم سینمایی اظهار کرد: دغدغه آسیب‌شناسی بازی‌های کامپیوتری مدتی طولانی در ذهن من شکل گرفته بود و همیشه به این موضوع فکر می‌کردم که چرا سینمای ما به این موضوع نمی‌پردازد. مقوله بازی‌های کامپیوتری در حالیکه می‌تواند خطرناک باشد، جذابیت بسیار بالایی دارد و اتفاقاً فرصت خوبی برای بحث آموزش است. ما بیش از ۴۰ میلیون گیمر در کشور داریم و نزدیک به پنج میلیون از این افراد گیمر حرفه‌ای هستند. 

موسوی‌نژاد خاطرنشان کرد: اگر نگاهی به سینمای کشورمان داشته باشیم هیچ اثر سینمایی وجود ندارد که به موضوع گِیم و بازی‌های کامپیوتری بپردازد. پیش از ساخت «ایلیا؛ جستجوی قهرمان» فیلمنامه‌ای داشتم با موضوع قهرمان کودک و نوجوان و اینکه در این فیلمنامه سعی داشتیم تا برای مخاطب کودک و نوجوان به دنبال این پاسخ باشیم که قهرمان انتخاب شده‌مان آیا واقعاً قهرمان است یا نمی‌تواند قهرمان باشد. به همین دلیل ماجرای جنگ خیبر و قهرمانی مولا امیرالمومنین (علیه السلام) را دستمایه نگارش یک فیلمنامه قرار دادیم و ایده‌ای که در ذهن وجود داشت را با این قصه ترکیب کردیم که به فیلمنامه اولیه منجر شد، به این معنا که در ابتدا یک فیلم کاملاً انیمیشن بود اما در ادامه تغییر کرد و به محصولی که در حال حاضر بر پرده سینماها است، تبدیل شد. 

این کارگردان درباره تغییر ساختار فیلمنامه از انیمیشن به ترکیبی از سینمای انیمیشن و لایو اکشن گفت: موارد مختلفی باعث شد که از ساختار کاملاً انیمیشن صرف نظر کنیم و به ساختار فعلی فیلم «ایلیا؛ جستجوی قهرمان» برسیم. یکی از این موارد کنار زدن ممیزی‌هایی بود که در حوزه تاریخ وجود دارد. در فیلمنامه اولیه با کارشناسان تاریخی مشهور و معروفی صحبت و مشورت کردیم و به این نتیجه رسیدیم که این فیلمنامه را نمی‌پذیرند و خلق درام و شخصیت‌پردازی در فضای تاریخی را برنمی‌تابند و فیلمنامه برای دریافت مجوز با مشکل مواجه می‌شد. 

وی با بیان اینکه در نسخه اولیه گِیم به این شکل وجود نداشت و شخصیت‌ها واقعاً وارد فضای تاریخی می‌شدند، افزود: هر شخصیتی که در این فیلم خلق می‌کردیم هزاران سوال درباره آن مطرح می‌شد و ما را به تحریف تاریخ محکوم می‌کرد که تصمیم گرفتیم با ایده‌پردازی از این فضا فاصله بگیریم. نکته دیگر بحث بودجه است؛ به عنوان مثال فیلم «بچه زرنگ» از زمان تولید تا اکران پروسه ۶ساله را پشت سر گذاشته و فقط یک نهاد دولتی می‌تواند این صبر را داشته باشد که سرمایه‌اش ۶ سال متوقف شود و چون این فیلم در بخش خصوصی تولید شد ما نمی‌توانستیم مدت زمانی طولانی سرمایه‌مان را متوقف کنیم و این یکی از دلایلی بود که تصمیم گرفتیم ساختار کاملاً انیمیشن را به لایو اکشن و انیمیشن تغییر دهیم. 

موسوی‌نژاد درباره زمان تولید آثار انیمیشن در ایران و دیگر نقاط دنیا گفت: در کشور ما ساخت یک فیلم سینمایی انیمیشن به طور میانگین حداقل چهار سال زمان می‌برد و در آمریکا آثار به طور متوسط ۳ساله ساخته می‌شوند. به طور کل ساخت انیمیشن زمانبر است و این موضوع باعث می‌شود که تا امروز بخش خصوصی نتواند وارد این حوزه شود و تنها بخش دولتی با پشتوانه‌ای که دارد در عرصه انیمیشن، فعالیت پر رنگ‌تری داشته باشد. ما در ساخت «ایلیا؛ جستجوی قهرمان» حتی یک ریال هم از نهاد یا سازمانی کمک نگرفتیم و به همین دلیل تصمیم گرفتیم سرعت تولید را افزایش دهیم و زودتر فیلم را به نتیجه برسانیم که خوشبختانه کار به نتیجه مطلوبی رسید. 

این کارگردان درباره دغدغه‌های موجود در عرصه بازی‌های کامپیوتری یادآور شد: رسانه‌ها عموماً یک کاربرد یک طرفه دارند اما مدیوم گِیم رسانه یک طرفه نیست و در کشور ما پدیده بسیار ناشناخته است که اصلاً به آن نمی‌پردازند و نظارتی هم وجود ندارد و اصولا هم نمی‌تواند وجود داشته باشد به این دلیل که اگر پدر و مادری بخواهند بر گیم‌بازی کردن فرزندشان نظارت کنند باید پا به پای او بازی کنند و در جامعه امروز این مهم میسر نیست. نکته بعدی این است که در کشور ما بازی‌های کامپیوتری مورد نقد و بررسی قرار نمی‌گیرند و هیچ جایگاه خاصی هم برای آن در نظر نگرفته اند، تا نهادی بتواند محصولات این عرصه را سالم‌سازی یا حداقل درباره آن‌ها روشنگری کند. به بیان دیگر این مدیوم تعاملی است و به دلیل وجود همین ویژگی تأثیرگذاری آن از هر مدیوم دیگری بسیار بیشتر است و باید آسیب‌های موجود در این فضا بیان و بررسی شوند. ما در «ایلیا؛ جستجوی قهرمان» این موضوع را با جدیت دنبال کردیم و حتی به موضوع جنگِ شناختی نیز پرداختیم؛ به این دلیل که در این رسانه ممکن است جای شخصیت مثبت و منفی تغییر کند و شما در جایگاه شخصیت منفی قرار بگیرید و احساس کنید که قهرمان هستید. در تولید این اثر تعمدی داشتیم تا کودکان پس از دیدن این فیلم احساس کنند که ممکن است پشت برخی بازی‌های کامپیوتری توطئه‌ای در کار باشد و این موضوع یکی از دغدغه‌های اصلی ما در تولید این فیلم سینمایی بود و اگر بتوانیم چنین حسی در مخاطبم شکل دهم به نظرم موفق بوده‌ام و این می‌تواند به پدر و مادر کمک کند تا به فرزندشان در استفاده درست از این مدیوم کمک کنند. 

موسوی‌نژاد درباره شناخت خطرهای بازی‌های کامپیوتری گفت: همه ما به نوعی گِیمر هستیم و به شخصه از همان زمان که آتاری وارد ایران شد بازی کردم و شناخت خوبی از دنیای گیم دارم. نگاه من به هیچ وجه به دنیای گیم منفی نیست؛ بلکه من مقاله‌ای درباره این موضوع دارم و در آن تأکید کردم که آینده از آن دنیای گِیم است و به زودی مقوله آموزش و پرورش به سمت گِیم می‌رود و فکر می‌کنم که در سال‌های آینده از ابتدا تا پایان تحصیل، فرزندان ما با گِیم به آموزش برسند و ما قصد داشتیم حساسیتی در ذهن کودکان و خانواده‌ها ایجاد کنیم که در انتخاب بازی‌ها توجه بیشتری داشته باشند. نکته دیگر قهرمان‌پردازی است و ما این نکته را هم در نظر داشتیم که کودکان به جنس قهرمانانی که دنبال می‌کنند توجه کنند. 

این کارگردان درباره ارتباط «ایلیا؛ جستجوی قهرمان» با مخاطب کودک گفت: فیلم‌های کودک و نوجوان به دو دسته آثار، «درباره کودکان» و «برای کودکان» تقسیم می‌شوند و این فیلم هر دو جنبه را در خود دارد اما من معتقدم که «ایلیا؛ جستجوی قهرمان» بیش از هر چیز یک فیلم «برای کودکان» است و ما در ساخت این اثر کاملاً این موضوع را در نظر داشتیم که فیلم برای قشر کودک جذاب باشد و آن‌ها بتوانند با این اثر ارتباط برقرار کنند. نکته دیگر این است که بچه‌ها به تنهایی نمی‌توانند به سینما بروند و ما این موضوع را هم در نظر داشتیم که وقتی والدین کودکانشان را به سینما می‌آورند خودشان هم بتوانند با اثر ارتباط برقرار کنند و به همین دلیل قصه‌ای را روایت کردیم که امکان برقراری ارتباط با والدین کودک نیز در آن وجود داشته باشد. خوشبختانه در اکران‌هایی که داشتیم هم کودکان و هم بزرگسالان با اثر ارتباط خوبی برقرار کرده بودند و مورد استقبال آن‌ها قرار گرفت. 

کارگردان فیلم سینمایی «ایلیا؛ جستجوی قهرمان» درباره اکران نوروزی این فیلم تصریح کرد: فیلم ما اثری دانش‌آموز محور بوده و طبیعتاً اول مهر بهترین زمان برای نمایش این اثر است. متأسفانه انتخاب زمان اکران با ما نبوده اما فرصت بدست آمده را مغتنم شمردیم و تصمیم گرفتیم که فیلم را اکران کنیم. 

وی در پایان گفت: یکی از عوامل موفقیت فیلم‌های کودک، اردوهای مدارس هستند که در حال حاضر به دلیل فرا رسیدن ایام نوروز این امکان و فرصت برای فیلم ما وجود ندارد. از طرف دیگر اکران نوروزی فیلم‌های تولید شده، فرصت خوب و طلایی برای فروش فیلم‌ها محسوب می‌شود که ما از این فرصت به خوبی استفاده خواهیم کرد. پیش بینی می‌کنم با توجه به استقبال خوب خانواده‌ها از «ایلیا؛ جستجوی قهرمان» و همچنین به دلیل پرداختن به موضوعات آسیب‌شناسی بازی‌های کامپیوتری و قهرمان سازی، این فیلم جزو آثار پرفروش اکران نوروز باشد.