عکس هایی که شناسنامه اعراب کرانه باختری را هزاران سال عقب می برد
بیابان نشین های فلسطینی زیر آتش اسراییل
پترا باشناکوا که عکاسی اهل کشور اسلواکی است، از سال ۲۰۱۹ به محدوده کرانه باختری و صحرای یهودیه رفته است. به گفته او مردمانی بادیه‌نشین در آن منطقه زندگی می‌کنند که هزاران سال قدمت دارند. حاصل همزیستی باشناکوا با عرب‌های بادیه‌نشین کتابی است که «متولدین شن و خورشید» نام دارد.
به گزارش خبرنگار ایلنا به نقل از گاردین، پترا باشناکوا (عکاس و مستندنگار معاصر) به تازگی عکسی از یک دختر فلسطینی منتشر کرده که مورد توجه رسانه‌ها قرار گرفته است. این اثر یکی از عکس‌های کتاب تازه منتشر شده «متولدین شن و خورشید» است.
کتاب «متولدین شن و خورشید» شامل عکس‌های پترا باشناکوا
عکاس میدانی بادیه‌نشینان فلسطین کیست؟
پترا باشناکوا که عکاسی اهل کشور اسلواکی است از ماه اکتبر سال ۲۰۱۹ با بادیه‌نشین‌های فلسطینی زندگی کرده تا از آن‌ها آثار مستند ثبت و ارائه کند. آنچه که این مستندنگار را در زمره هنرمندان مهم قرار می‌دهد، پرداختن به زندگی انسان‌هایی است که مردم دیگر کشورها از آن‌ها اطلاع چندانی ندارند.
پترا باشناکوا در دانشگاه «توماس باتا» در شهر «زلین» آموزش دیده است. او طی دوران تحصیل در آکادمی هنرو طراحی بزالل در اورشلیم کارآموزی کرده و طی این حضور بوده که روی پروژه بادیه‌نشینان فلسطینی کار کرده است.
عکس شاخص کتاب «متولدین شن و خورشید» که مورد توجه بسیار قرار گرفته است
آیا فلسطین مردمانی بادیه‌نشین دارد؟
بادیه‌نشین‌های فلسطینی هزاران سال است در صحرای یهودیه به زندگی مشغولند. صحرای یهودیه بین اورشلیم و دریای مرده قرار دارد. آنچه افراد کمی از آن اطلاع دارند این است که این مسلمانان تا چندی قبل زندگی نیمه عشایری داشته‌اند. این قدمت در حالی مورد توجه قرار گرفته که رژیم اسراییل به مدت چند دهه تلاش کرده اهالی فلسطین را از سرزمین اصلی‌شان بیرون براند یا زیر پرچم خود بر آن‌ها حکومت کند. حال با وجود اقوامی از گذشته‌ی بسیار دور در محدوده فلسطین و اورشلیم بار دیگر روی این موضوع تاکید می‌شود که فلسطینی‌ها صاحبان اصلی سرزمین اشغال شده خود هستند.
این مسلمانان که بخش اعظم آن‌ها در کرانه باختری زندگی عشایری و نیمه‌عشایری داشته‌اند، از سال ۱۹۴۸ پس از شکل‌گیری دولت اسراییل به طور فزاینده‌ای از سرزمین و خاستگاه خود فاصله گرفتند و به حاشیه رفتند؛ اما همچنان حیات دارند و برای زندگی در سرزمین خود مقاومت و مباره می‌کنند.
دختری بادیه‌نشین که با وجود حملات همچنان در صحرای یهودیه زندگی می‌کند
کتابی درباره بادیه‌نشینان مملو از تصاویری که کمتر دیده‌ایم
حاصل همزیستی پترا باشانکوا با فلسطینی‌های بادیه‌نشین را می‌توان در کتاب «متولد شن و خورشید» مشاهده کرد که در همین‌باره است. عکسی که از پترا باشنکوا منتشر شده بدون عنوان و مربوطه به همین کتاب است. باید گفت اغلب عکس‌های کتاب «متولد شن و خورشید» در صحرا گرفته شده‌اند.
پترا درباره زندگی دشوار بادیه‌نشین‌های کرانه باختری و صحرای یهودیه اینگونه گفته است: با وجود حمله‌های نظامی، تخریب خانه‌ها، ممنوعیت چرای بزها و خیلی چیزهای دیگر، آن‌ها پراکنده نشده و اصطلاحا آن هسته اصلی را حفظ کرده و نشکسته‌اند.
او می‌افزاید: آن‌ها در صحرای وسیع محل زندگی خود پیوند قلبی خود را با فرهنگشان حفظ کرده‌اند.
پیرمردی که جزو باده‌نشینان کرانه باختری است
زنی در صحرای یهودیه با دو فرزندش دوردست را می‌نگرد
درباره کتاب «متولد شن و خورشید»
پترا در بخشی از توضیحات ابتدای کتاب «متولد شن و خورشید» اینگونه آورده است: در جریان جنگ ۱۹۴۸ فلسطین بسیاری از فلسطینی‌ها مجبور به ترک خانه‌های خود شدند. همین سرنوشت برای قبایل بیابانی بادیه نشینان رقم خورد، اما پیوند محکم آن‌ها با صحرا و قلب فرهنگ آن‌ها شکسته نشد؛ با این حال، امروزه، تعداد مردم بادیه‌نشین ساکن قلمروهای اصلی خود، در حال کاهش است و بسیاری از آن‌ها به تدریج هویت متمایز خود را از دست می‌دهند. این اثر تلاش می‌کند تا رنج کنونی ناشی از درگیری اسرائیل و فلسطین را به تصویر بکشد. این استعاره‌ای بصری از ناپدید شدن تدریجی این مردم شجاع بیابانی است.
گزارش‌ها حاکی از آن است پس از هفتم اکتبر و عملیات طوفان‌الاقصی، حمله به بادیه‌نشین‌های فلسطینی به شدت افزایش یافته است.
نمایی عمومی از یک خانه/ محدوده کرانه باختری و دریا
درباره عکس‌های باشناکوا
عکس‌های مجموعه «متولد شن و خورشید» دارای رنگ خاصی هستند که توسط FUJI Portra با نگاتیو رنگی کلاسیک پترا دوربین آنلوگ انتخابی برای محیط کویر گرفته شده‌اند. آثار باشناکوا همچنین در پایان سال گذشته، توسط انشارات معتبر Born of Sand and Sun منتشر شده است. این مجموعه آثار علاوه بر حضور در جایزه سالانه سونی در رویدادهای دیگر نیز مورد توجه قرار گرفته است. جایزه بورس تحصیلی ایان پری یکی دیگر از رویدادهایی است که آثار پترا در آن شرکت داده شده‌اند.
دخترانی در میان صحرا و در جوار نخل‌هایی که نماد فلسطین هستند
باید گفت، بسیاری از عکس‌های باشناکوا، مانند عکس منتشر شده در این گزارش، شیوه‌های زندگی بادیه‌نشین‌ها را در ارتباط نزدیک با چشم‌انداز ناامن اطرافشان نشان می‌دهد.
پترا باشناکوا خود درباره توجهش به عشایر و شبه عشایری فلسطینی اینگونه می‌گوید: سفر من به دنیای بادیه‌نشینان زمانی آغاز شد که استراحت می‌کردم و حین پیاده‌روی در صحرا، با پسربچه‌ای مواجه شدم که نگاهی عمیق داشت. او سوار بر یک الاغ سفید نشسته بود و دو بز به دنبالش بودند. طی این مواجه وارد زندگی خانواده پسر و جامعه او شدم.
گفتنی است، یکی دیگر از سوژه‌های او ساقر الکوازبا است. او سرودی را می‌خواند که به این قرار است:
نگذارید خانه‌ام بسوزد و حیواناتم را محدود نکنید… آه محدوده‌های باریک… کویر همه کسانی که نمی‌توانند در زندگی خود حد و مرزی را بپذیرند را در آغوش می‌گیرد… من تپه‌های شنی را می‌بینم که با باد تغییر شکل می‌دهند، با این حال بیابان بدون تغییر باقی خواهد ماند.
کودکان بی‌گناه آسیب‌پذیرترین افراد در جنگ هستند
این عکاس اهل اسلواکی در سایت جایزه سونی در بخشی که آثارش نمایش داده شده، نوشته است: متولد شن و خورشید استعاره‌ای بصری از تبخیر تدریجی این مردم شجاع صحرا است. تنها چیزی که برای آن‌ها باقی می‌ماند تکه‌هایی پوشیده از شن است که به مرور زمان خودشان تبدیل به آن می‌شوند.
پیرزنی که زیر نور آفتاب تسبیح به دست دارد و گویا در حال عبادت است
پروژه آینده پترا باشناکوا
او هم اکنون در حال آماده‌سازی یک نمایشگاه انفرادی در گالری «لایکا: و استودیو «جوزف سودک» در شهر پراگ است. عکس‌های او از بادیه نشینان همچنین در مجله «FOTO» و «اشپیگل» منتشر شده است. پترا باشناکوا در سال ۲۰۲۳ نیز به عضویت سرویس عکس مجله «FOTO» درآمده است.
