در روز جهانی باستان‌شناسی مطرح شد:
سرعت ترجمه کتاب‌های باستان‌شناسی در ایران مانند خالی کردن یک خاور با قاشق چای خوری است/ پروژه‌های بین‌المللی برای هر استان خواهیم داشت
در روز جهانی باستان‌شناسی بر لزوم توجه به مبانی نظری تاکید و از سرعت ترجمه کتاب‌های باستان‌شناسی در ایران که مانند خالی کردن یک خاور با قاشق چای خوری است، سخن به میان آمد.
به گزارش خبرنگار ایلنا، نشست روز جهانی باستان‌شناسی با حضور باستان‌شناسان پیشکسوت و اساتید امر و باستان‌شناسان جوان و همراه با رونمایی از کتاب "باستان‌شناسی، نظریه و روش علمی" در موزه ملی برگزار شد.
جبرئیل نوکنده (رئیس کل موزه ملی ایران) با ارائه پیشنهاد برگزاری هفته باستان‌شناسی گفت: روز باستان‌شناس، صرفاً رویدادی برای بزرگداشت یک شغل یا حرفه نیست، بلکه بهانه‌ای برای جلب توجه جامعه به مواریث فرهنگی ملت‌هاست، تلنگری برای بیداری جامعه در حفظ مواریث فرهنگی است. برنامه ریزی برای برگزاری رویدادهای مختلف، سخنرانی‌ها، بازدید از موزه‌ها، محوطه و بناها در این مناسبت ضروری است و پیشنهاد می‌شود به جای روز باستان‌شناسی، هفته باستان‌شناسی داشته باشیم، در طول این هفته گروه‌های هدفمند از جمله گروه‌های دانشجویی در محوطه‌های کلیدی و هدف در هر استان حضور داشته باشند و به مردم راهنمایی بدهند و جامعه محلی را توانمند سازند و عرصه را به دلالان فرهنگی و قاچاقچیان تنگ کنیم و حضورمان را به جامعه یادآوری کنیم ما میراث‌دار یک میراث ارزشمند یک میلیون‌ساله هستیم، به خودمان افتخار کنیم که سرباز این فرهنگ دیرین هستیم.
اسماعیل اسماعیلی جلودار (باستان‌شناس) در ابتدای مراسم گفت: نخستین مسئله که درگیر آن هستیم استخدام فارغ‌التحصیلان باستان‌شناسی در آموزش و پرورش است که امیدواریم به نتیجه برسد.
سجاد علی بیگی(رییس پژوهشکده باستان‌شناسی پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری) با ابراز امیدواری از بازگشت باستان‌شناسی به دوران اوج خود گفت: شاهد ظهور نسل جدید در حوزه باستان‌شناسی هستیم.
او با اشاره به برنامه های پژوهشکده از ساماندهی پروژه های میدانی بخصوص کاوش‌های نجات بخشی خبر داد و گفت: بر آن هستیم تا از حضور متخصصانی که تاکنون دیده نشده اند استفاده کنیم همچنین درحال برنامه ریزی پروژه های بزرگ بین المللی همچون آنچه که در دهه ۷۰ و ۸۰ رقم می‌خورد هستیم تا شاید بتوانیم در هر استان یک پروژه بین المللی داشته باشیم.
علی بیگی همچنین از انتشار مجله باستان‌شناسی و گزارش‌های باستان‌شناسی خبر داد که تا پایان سال حداقل یک نسخه از گزارش‌های باستان‌شناسی همچون گذشته منتشر خواهد شد.
حکمت الله ملاصالحی (باستان‌شناس پیشکسوت) نیز به دلیل کسالت نتوانست در مراسم حاضر شود و در پیام صوتی که ارسال کرده بود، گفت: جهانی بودن دانش باستان‌شناسی را باید مد نظر قرار داد. روز باستان‌شناسی در قد و قامت روزهای جهانی پاسداشته می‌شود. باستان شناسی رویدادی بیش از یک رشته و دانش در دنیای ماست. همه مفهوم باستان‌شناسی بیش از یک رشته و دانش جهانی است. در یک مفهوم کلی چرخش بنیادین در نگاه انسان امروزی در شناخت انسان تاریخی است. کنجکاوی های باستان‌شناسی در ذیل ادوار گذشته پدید می آید.
او ادامه داد: باستان‌شناسی به لحاظ نوع موضوع مطالعه دانشی جهان شمول است و هسته آن شناخت انسان است. پرسشهایی که باستان‌شناسان درخصوص مواد فرهنگی که بدست می‌آورند نشان از همین امر دارد چراکه از تحلیل به تفسیر می‌رسند و از دیرین شناسی به تبار شناسی می‌رسند و از اتفاقات گذشتگان برایمان می‌گویند. به لحاظ روش شناسی نیز برای مطالعه از روش‌هایی استفاده کردند که برای سایر حوزه‌ها نیز استفاده شده است.
ملاصالحی خاطرنشان کرد: باستان‌شناسی دانش شناخت انسان است. مواجه به وساطت آثار با گذشتگان است اما دانش تماشا نیست بلکه کشف و گردآوری منابع است که باستان‌شناسی را دانشی پیچیده می‌کند.
حسن فاضلی نشلی (باستان‌شناس پیشکسوت) دیگر سخنران این مراسم بود و گفت: نهضت ترجمه در پس از انقلاب رخ داد که کامیار عبدی و جواد حسین‌زاده هستند. اشراف به جامعه انسانی و خلا که در این حوزه احساس می‌شد اهمیت این مهم را می‌رساند. در زمانی که ما دانشجو بودیم کتاب های چندانی در اختیار نداشتیم و تنها جزوه‌های اساتید ما بود اما در دهه ۷۰ ورق برگشت و ترجمه‌های جدیدی صورت گرفت.
او ادامه داد: ترجمه کتاب "باستان‌شناسی، نظریه و روش علمی" نشان می‌دهد که ما تاچه اندازه از دنیا فاصله داریم. این کتاب چارچوب جوامع انسانی را در نظر دارد. فرهنگ اجتماعی جوامع همتا اهمیت دارد چراکه ایران کشوری است نیمه خشک اما با جغرافیای خاص خود به هم پیوند خورده است. ایران در هزاره سوم وارد شهرنشینی می‌شود و جایگاه باستان‌شناسی در تبیین تاریخ ایران راباید مشخص کرد. جوانان باید تاریخ اجتماعی ایران را بنویسند. تاریخ ۶۰۰ سال اخیر بسیار اهمیت دارد.
کامیار عبدی (باستان‌شناس) نیز گفت: این کتاب در سال ۱۹۹۱ برابر با ۱۳۷۰ شمسی برای نخستین بار منتشر شد. ما دانشجویان دوره جزوه نوشتن بودیم و بیشتر از ۲۰ صفحه هم نمیخواندیم اما وقتی این کتاب با پست دستم رسید عرق سرد رو پیشانیم نشست که اگر باستان‌شناسی اینه ما هیچی نیستیم.
او ادامه داد: این کتاب خیلی پیچیده است و من فقط یک فصل را ترجمه کردم و با امکانات آن سال نمیشد ترجمه کرد. اکنون ویراست ششم آن کتاب ترجمه شده در حالی که ویراست ۷ یا ۸ آن هم آمده. این یک کتاب درسی است و برای دانشجویان باستان‌شناسی خیلی خوب است اما حرفه‌ای ها هم بهتر است آنرا بخوانند. باستان‌شناسی هر سال همانند سایر حوزه‌های علمی در حال به روز رسانی است و تولید علم می‌کند. هرچند باستان‌شناسی ایران درش را به روی دنیا بسته اما باستان‌شناسی در دنیا رو به پیشرفت است و سالانه کتاب‌های متعددی منتشر می‌شود اما در ایران بسیار محدود است. این درحالی است که در حوزه نظریه پردازی و روش شناسی هر سال کتاب‌های جدید منتشر می‌شود اکنون با ترجمه چنین کتاب‌هایی تا حدودی می‌توانیم از آنچه در دنیا جریان دارد مطلع شویم.
عبدی ادامه داد: سرعت ترجمه کتاب‌های باستان‌شناسی در ایران مانند خالی کردن یک خاور با قاشق چای خوری است. امیدوارم بتوانیم شاهد جهش در حوزه باستان‌شناسی ایران باشیم.
جواد حسین زاده (باستان‌شناس) که کتاب "باستان‌شناسی نظریه، روش و عمل" به همت او و تیمش ترجمه شده، گفت: ترجمه و انتشار این کتاب کار سنگینی بود قرار بود یکساله کار کتاب تمام شود اما یکسال و نیم ترجمه آن زمان برد و در نهایت ۳ سال طول کشید تا کتاب منتشر شود.
او ادامه داد: در دهه ۷۰ نیاز بود این کتاب ترجمه شود اما تاکنون به طول انجامید تا مبانی یک رشته توسط دانشجویان باستان‌شناسی دهه ۷۰ به قرن جدید برسد. باستان‌شناسی از ۱۹۵۰ به این سو تغییر کرد و توانست جایگاه خودرا در میان رشته‌های دیگر پیدا کند. زمانی باستان‌شناسی خاک بازی و کشف چند شی بود اما اکنون می‌دانیم که مبانی دقیقی دارد که حتا ۵۰ درصد آنرا شاید تاکنون نشنیده باشیم. روش شناسی باستان‌شناسی تاکید دارد که مبانی را علمی کنیم و به نوعی جایگاه خودرا یافته. آینده باستان‌شناسی در کشور های مختلف به خطوط ظریف‌تر خواهند رفت. در ایران مسائل مهمی داریم که گذار اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و مدرنیته که از تمدن دیگر گرفته روبه رو هستیم.
او ادامه داد: هویت ایران نیز اهمیت دارد اینکه آنچه امروز می‌گوییم ایران از کدام دوره نشأت گرفته و به کدام قرون می‌رسد. هویت، قومیت و جنسیت جز با باستان‌شناسی در تاریخ ایران مشخص نخواهد شد. این کتاب به بانوان سرزمین ایران تقدیم می‌شود.
در ادامه این مراسم از کتاب "باستان‌شناسی نظریه، روش و عمل" تالیف کالین رنفرو و پل جی بان با ترجمه جواد حسین زاده ساداتی، اشکان اولی پوریان، زینب نظری طهرانی و سیمین دخت عسگری، پگاه گودرزی و سپیده جمشیدی یگانه رونمایی شد.
