در گفت‌وگو با ایلنا مطرح شد:
تکریم و تقدیر؛ خروجیِ شش دوره جشنواره صنایع‌دستی/ خرداد ۱۴۰۲ منتظر دستاوردهای هفتمین دوره باشید/ باید سلبریتی‌های صنایع‌دستی داشته باشیم
معاون صنایع دستی وزارتخانه میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی از ارائه خروجی هفتمین جشنواره صنایع دستی فجر در خرداد ۱۴۰۲ همزمان با هفته جهانی صنایع دستی خبر داد و گفت: توجه جشنواره صنایع دستی فجر به اصالت‌هاست از این رو تک محصول است. تولید انبوه، آینده آثار موزه‌ای و فاخر صنایع دستی فجر خواهد بود.
به گزارش خبرنگار ایلنا، هفتمین جشنواره بین‌المللی صنایع دستی و هنرهای سنتی فجر با عنوان سرو سیمین درحالی از ۲۶ بهمن در محل موزه ملی ایران آغاز شده و تا ۴ اسفند ادامه دارد که به گفته مسئولان برگزاری، شاخص‌هایی که برای انتخاب آثار در نظر گرفته شده و نیز تاکید بر موزه‌ای بودن آنها، مانع از شرکت و حضور بسیاری از هنرمندان صنایع دستی ایرانی و خارجی در این جشنواره شده است.
ویدا توحدی (مدیرکل دفتر آموزش و ترویج معاونت صنایع‌دستی و هنرهای سنتی) در این باره گفته است: حدود ۱۲ کشور درخواست حضور در جشنواره صنایع دستی فجر را داشتند و حدود ۷۰ اثر را معرفی کرده بودند که باتوجه به داوری آثار و شاخص‌هایی که درنظر داشتیم ۶۰ اثر از ۸ کشور خارجی و ۲۵۰ اثر داخلی را انتخاب کردیم. یکی از این شاخص‌ها فاخر و موزه‌ای بودن اثر بود.
باتوجه به صحبت‌های مسئولان برگزاری هفتمین جشنواره بین‌المللی صنایع دستی و هنرهای سنتی فجر این سوال مطرح می‌شود که در نهایت قرار است خروجی جشنواره‌ای که به فاصله چند روز از برگزاری نمایشگاه صنایع دستی اجرا می‌شود، چه باشد؟ آیا قرار است در نهایت شاهد نمایش آثاری باشیم که جایشان در موزه است یا باتوجه به گرایش صنایع دستی به سمت کاربردی شدن، قرار است این آثار موزه‌ای در شکلی فاخر نمایان شده و به تولید انبوه برسند؟ مریم جلالی (معاون صنایع دستی وزارتخانه میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی) در پاسخ به این سوالات به ایلنا گفت: در جشنواره سرو سیمین به دنبال مدل‌سازی هستیم. قرار است آثاری تولید شود که هنرمندان و صنعتگران ما بتوانند بر اساس و پایه آن به جلو بروند تا به تولید انبوه برسند.
او ادامه داد: اصالت‌هایی که در جشنواره صنایع دستی فجر بروز و نمود دارند، درواقع موتیف‌ها، نمادها و محصولاتی هستند که باید در آینده شاهد رسیدن آنها به تولید انبوه و ارائه آن در نمایشگاه صنایع دستی باشیم. به این معنا که قرار است شاهد تولید و ارائه موتیف‌ها و محصولات جدید در عرصه صنایع دستی باشیم.
هرچند تاکنون شاهد برگزاری شش دوره از جشنواره صنایع دستی فجر بوده‌ایم اما جلالی از آنچه بتوان به عنوان خروجی این شش دوره معرفی کرد اظهار بی‌اطلاعی کرد و گفت: نمی‌دانم حاصل دوره‌های قبل چه بوده چراکه در آن زمان معاون صنایع دستی نبودم اما در این دوره آثار و پیامدهایی که قابل انتظار است، دسته‌بندی شده تا هنرمندان صنایع دستی به سمت خلق ایده‌های جدید بروند. در حال حاضر شاهد شکل گیری رشته‌های جدید و تلفیقی هستیم. در جشنواره فجر باید ایده‌های تلفیقی در کنار هم قرار بگیرند و محصولی جدید را ارائه دهند. برای مثال شاهد تلفیق فلز و سفال هستیم. حتا تلفیق چوب و چرم و چوب وحصیر و حتا فرش و چرم را شاهد خواهیم بود. محصولات فاخر و تک مبتنی بر اصالت‌های سنتی و به‌روزآوری شده و همسو شده با نیاز امروز را مد نظر داریم. یعنی چیزی که خلاقانه تولید شده. یکی از شاخص‌ها نیز همین است. نمی‌خواهیم نگاه موزه‌ای به صنایع دستی داشته باشیم، نگاه ما به صنایع دستی، کاربردی است. صنایع‌دستی باید صنایع زیستی باشد و در عین آنکه جذابیت‌های زیبایی‌شناسی را حفظ می‌کند، در متن زندگی وارد شود. این صنایع دستی، توجه و احترام به محیط زیست می‌گذارد، از مواد اولیه زیست بومش استفاده می‌کند و بیانگر هویت و فرهنگ منطقه خود است.
معاون صنایع‌دستی درخصوص چرایی تاکیداتی که بر موزه‌ای بودن آثار ارائه شده در جشنواره صنایع دستی فجر وجود دارد، گفت: تاکید ما بر فاخر بودن آثار است نه موزه‌ای بودن. منظور ما آن است که این آثار به اندازه‌ای تک و خاص هستند که می‌توان آنها را در موزه به نمایش گذاشت، اما قصدمان آن نیست که در موزه بمانند. درواقع این آثار سرچشمه‌ای هستند برای تولید انبوه. توجه جشنواره فجر به اصالت‌هاست از این رو تک محصول است. درصدد آن هستیم که پیوستاری ایجاد کنیم که در عین آنکه درون‌داد صنایع دستی از اطلاعات و دانش، هویت و پیشینه، دست‌مایه‌هایی که داریم تبدیل به جشنواره شود. آثار و پیامدهای آن احصا شود و سال دیگر درونداده‌هایی مبتنی بر آثار و اطلاعات داشته باشیم. این امر چه من معاون صنایع دستی باشم، چه نباشم محقق خواهد شد. از این رو یک نظام‌نامه نوشتیم تا جشنواره صرفا برای برگزاری، برگزار نشود بلکه در راستای هدفی واحد باشد. در این راستا، ارکان جداشده، گاهشمار جشنواره درآمده تا این اولین گام باشد و ارزیابی شوراهای جهانی دومین گام شود و در نهایت خرداد سال ۱۴۰۲ در هفته جهانی صنایع دستی بتوانیم خروجی و دستاوردهای هفتمین جشنواره صنایع دستی فجر را معرفی کنیم.
او دلیل عدم تحقق اهداف جشنواره صنایع‌دستی فجر را عدم توجه به شبکه‌سازی عنوان کرد و ادامه داد: اینکه هنوز بسیاری از افراد درخصوص چگونگی روند برگزاری و اجرای نمایشگاه‌ها و جشنواره‌های صنایع دستی در کشور اطلاعاتی دراختیار ندارند به دلیل آن است که هنوز شبکه‌سازی نکرده‌ایم و در این میان فقدان شبکه اطلاع‌رسانی احساس می‌شود. اطلاع‌رسانی صنایع دستی از هنرمند به متولی و در ادامه به عموم جامعه با چالش روبه روست. اینکه هنوز نمی‌دانیم خروجی شش دوره برگزاری جشنواره فجر صنایع‌دستی چه بوده، به دلیل همین فقدان است. البته تاکنون می‌توان گفت، خروجی آنچه در این حوزه برگزار شده، تکریم و تقدیر بوده. این درحالی است که نباید به تکریم و تقدیر بسنده کنیم بلکه خروجی جشنواره در کنار تکریم و تقدیر باید کاربردی‌سازی و اتصال به حوزه‌های اقتصادی باشد.
معاون صنایع‌دستی کشور، یادآور شد: من به عنوان متولی این حوزه انتظار دارم بتوانیم به حوزه‌های ارزآوری، سودآوری و چرخه تولید ملی وصل شویم. آنگاه است که می‌توان گفت برگزاری جشنواره صنایع دستی راه درستی را در پیش گرفته است.
سفیر صنایع‌دستی و سلبریتی‌های این عرصه
جلالی همچنین در پاسخ به این سوال که زمانی در حوزه صنایع دستی درصدد معرفی سفیر صنایع دستی برآمدیم و با انتخاب یکی از هنرپیشگان عرصه سینما سعی داشتیم تا صنایع دستی رابیش از گذشته در جامعه معرفی کنیم که البته این انتخاب با حواشی بسیار زیادی همراه شد و در نهایت نیز طرح شکست خورد، بنابراین اکنون آیا با توجه به پیشینه فعالیت شما در عرصه صداوسیما قرار است این طرح پیگیری شود و سفیر جدیدی برای صنایع دستی معرفی شود، گفت: معتقد هستم، ستارگان صنایع دستی خودشان باید سفیران این حوزه باشند. باید سلبریتی‌های صنایع دستی داشته باشیم. در عین آنکه نباید فراموش کرد که حوزه صنایع دستی ریشه همه فرهنگ‌هاست. اگر از موسیقی، غذا، لباس و حتا ادبیات، قصه و فیلم و سینما حرف می‌زنیم، می‌توانیم پیوندی ناگسستنی با صنایع دستی در آنها برقرار کنیم.
او در ادامه به جلسه‌ای که با مهدی جوادی (مدیر بنیاد فارابی) داشت اشاره کرد و افزود: در این جلسه عنوان شد که طراحان لباس در عرصه سینما باید بیایند و با صنایع دستی آشنا شوند. طراحان صحنه نیز باید صنایع دستی را بشناسند. باید استراتژی تقویت توجه را در راس کار قرار دهیم. شبکه‌سازی و گذاره‌سازی و تولید ادبیات به‌روز در عرصه صنایع دستی را مد نظر داریم.
لازم به ذکر است، هفتیمن جشنواره صنایع دستی فجر (سرو سیمین) حدود ۱۵ بخش جنبی دارد که نمایشگاه آثار راه‌یافته به جشنواره، شاهنامه‌خوانی (به‌صورت روزانه)، اجرای روزانه آوازهای ایرانی با اجرای زنده گروه‌های موسیقی سنتی از مناطق مختلف کشور، برگزاری کارگاه‌های آموزشی با حضور استادان و مدرسان داخلی و خارجی همراه با ارائه گواهینامه معتبر و پخش زنده این کارگاه‌ها بر بستر وب، راه‌اندازی غرفه بومگردی با هدف ارائه تجربیات افراد موفق در این حوزه و تشریح عناصر مشترک بین حوزه‌های بومگردی، صنایع دستی و هنرهای سنتی ازجمله این برنامه‌هاست.
