اشتباه برگزارکنندگان سمپوزیوم کاشان به ساخت دو سردیس از یک شهید منجر شد

به گزارش خبرنگار ایلنا، سمپوزیوم مجسمه‌سازی کاشان یکی از رویدادهایی‌ست که بهار سال گذشته با محوریت ساخت سردیس شهدا در شهر کاشان برگزار و طی آن برخی از مجسمه‌سازان از شهرهای مختلف برای ساخت اثر دعوت به کار شدند. علی حاجی‌مرادی (هنرمند مجسمه‌ساز) یکی از همین افراد است که بر اساس تعاملاتی که با مسئولان سمپوزیوم داشته، ساخت سردیس یکی از شهدا را به عهده گرفته و آن را به سرانجام رساند. 

حاجی‌مرادی که بخش عمده فعالیتش به ساخت آثار «هایپر رئال» اختصاص دارد، در جشنواره‌ها و سمپوزیوم‌های مختلفی شرکت می‌کند. وی سال ۱۳۹۹ و ۱۴۰۰ هم در جشنواره هنرهای تجسمی فجر با دو اثر حجمی «هایپر رئال» حضور یافت که مورد توجه هنرمندان و مخاطبان قرار گرفتند. 

علی حاجی‌مرادی طی گفتگو با ایلنا ضمن توضیحی کوتاه درباره فعالیت‌های اخیر خود، نسبت به نحوه همکاری با برگزارکنندگان سمپوزیوم مجسمه‌سازی کاشان انتقاداتی را مطرح کرد که در پی می‌آید. 

شما معمولا در تمام طول سال به ساخت اثرهای سفارشی و غیرسفارشی مشغولید. از فعالیت‌های اخیرتان بگویید. 

جز حضور در آخرین دوره جشنواره هنرهای تجسمی فجر که سال قبل برگزار شد، یک اثر شهری داشتم که آن را برای جانمایی در یکی از شهرها ساختم و ارائه کردم. در دو سمپوزیوم ساخت سردیس هم حضور داشتم که به صورت دورکاری و مجازی برگزار شد و آثار مربوط به آن را ساختم و تحویل دادم. یکی از این سمپوزیوم‌ها در قم برگزار شد و مربوط به ساخت سردیس شهدا بود اما دیگری که در کاشان برگزار شد و به شدت غیرحرفه‌ای و بدون هیچگونه تدبیر و برنامه‌ریزی برگزار شد.

چرا؟

این دو رویداد با اینکه در دو شهر برگزار شدند، اما موضوع و محوریتشان یکی بود و هر دو به ساخت سردیس شهدا اختصاص داشتند. اتفاقا مشاور هر دو سمپوزیوم‌ها یک نفر بود. کارها در سمپوزیوم قم خیلی خوب پیش رفت و پس از صحبت‌ها و تعاملات برای همکاری، به ما گفتند دو بار از روند ساخت اثر بازدید می‌کنند و این اتفاق افتاد. حتی گفتند هنرمندانی هم از شهرهای مختلفی چون تهران و مشهد در رویداد شرکت کرده‌اند و مسئولان مربوطه به همه این شهرها رفته بودند و از روند ساخت آثار بازدید کرده بودند. دوبار هم به کارگاه من آمدند از اثرم بازدید کردند. موضوع جالب توجه اینکه، تعداد بازرسانی که از اثرم بازدید کردند، حدود ده، یازده نفر بود؛ تا آنجا که در کارگاه کوچک من جا نمی‌شدند. مدیرکل زیباسازی شهر قم هم همراه تیم بازدید کننده بودند و حین حضور درباره اثر نظر می‌دادند. همین حضور بر نوع کار من هم تاثیر داشت و باعث شد حین ساخت، دقتم را بالا ببرم و جدی‌تر به مسئله نگاه کنم. سمپوزیوم قم حتی اکیپ تصویربرداری داشت و نزدیک یک ساعت و نیم تا دوساعت با من مصاحبه کرد و از روند ساخت سردیس فیلم گرفت. این رویه فقط مختص به من نبود و برای همه هنرمندان انجام شد. زمانی هم که نزدیک به نود درصد کار ساخته شده بود هدیه‌ای کوچک هم به من دادند. زمانی هم که ساخت سردیس را به پایان رساندم حدود یک هفته، ده روز بعد کل مبلغ را به من پرداخت کردند و در نهایت هم هیچ مشکلی پیش نیامد. اما سمپوزیوم کاشان اینطور نبود و نقدهای زیادی به آن وارد است. این رویداد هم با هدف ساخت سردیس شهدای اهل کاشان با حضور تعدادی از هنرمندان کشور برگزار شد. معمولا روند برگزاری سمپوزیوم‌ها اینگونه است که هنرمندها را صدا می‌کنند مثلا عوامل برگزارکننده با هنرمند تماس می‌گیرند و می‌گویند ما دوست داریم شما در برنامه شرکت کنید و آیا خودتان به این اتفاق تمایل دارید؟ در رابطه با سمپوزیوم کاشان هم این اتفاق افتاد و برای همکاری به من پیشنهاد دادند و من برای حضور موافقتم را اعلام کردم و گفتم بله شرکت می‌کنم. عوامل برگزاری در ادامه دعوتنامه‌ای برایم فرستادند و سپس این رویداد به صورت مجازی و با نظر کارشناسان شروع شد. 

همه مراحل به قوت خود باقی بود و حتی کارهای مربوط به تبلیغات هم انجام شد. تقریبا به روز موعد رسیدیم و باید کارها را تحویل می‌دادیم. روز قبل از تحویل قرار شد همه در یک مکان حضور یابیم تا سردیس‌ها یکجا باشند و مشاور مربوطه از سوی زیباسازی شهر تهران هم آمده بود. از من پرسیدند سردیس کدام شهید را کار کرده‌ام؟ من هم پاسخ دادم و به توضیح موارد مربوطه پرداختم. شخصی که مسئول و دبیر برنامه بود، چیزی نگفت. اما در برنامه که حضور یافتیم به من گفتند مشکلی پیش آمده و ما به اشتباه اسم یک شهید را به دو مجسمه‌ساز داده‌ایم که یکی از آن افراد شما هستید! من هم گفتم ایرادی ندارد و بالاخره اینکه از یک شهید دو سردیس ساخته شود، اتفاق بدی نیست و می‌توان هرکدام از آثار را در محلی جداگانه جانمایی کرد. 

شما سردیس کدام شهید را ساختید؟ و در نهایت این دو سردیس چه سرنوشتی پیدا کردند؟ 

فقط دو سردیس نیست! جالب است در اولین سمپوزیوم هم سردیسی دیگری از این شهید ساخته شده است. در نهایت با اثری که من ساخته‌ام سه سردیس از شهید سیدحسن‌زاده ساخته شده که دوتای آن نصب شده و سردیس من بلاتکلیف است. چنین اشتباهی در یک رویداد رسمی که از سوی نهادی رسمی برگزار شده، اتفاقی بد و عجیب است و نمی‌توان نادیده‌اش گرفت! به هرحال تعداد هنرمندان شرکت کننده آنقدر نبوده که بگوییم این اشتباه به دلیل تعداد زیاد شرکت‌کنندگان رخ داده است. مثلا قرار نبوده که یک ورزشگاه جمعیت را مدیریت کنند! 

سردیس نهایی که علی حاجی‌مرادی از شهید سیدمصطفی سیدحسن‌زاده برای سمپوزیوم کاشان ساخته است

در ادامه چه اتفاقی افتاد؟ 

در نهایت که کارها خوب پیش نرفت و متاسفانه من با مسئولان سمپوزیوم به مشکل برخوردم و چالش‌هایی ایجاد شد. به هرحال ساخت یک اثر حجمی کار راحتی نیست و در مدت زمانی کوتاه قابل انجام نخواهد بود. طبیعتا من برای ساخت سردیس خیلی وقت گذاشتم و زحمت کشیدم. و اینکه هزینه متریال و دیگر موارد که خیلی هم زیاد بوده، توسط خودم تامین شد. در نهایت هم ساخت اثر را به اتمام رساندم و در مرحله نصب بود؛ همه اینها و روند طی شده گویاست و به این معناست که هزینه و زمان زیادی صرف این پروژه شده است. 

مسئولان برگزاری در جریان بودند که شما با هزینه شخصی سردیس را ساخته‌اید؟ 

بله قطعا. قاعده کار این است که در چنین رویدادهایی سمپوزیوم‌ها مبالغ هزینه شده توسط هنرمندن را متقبل می‌شوند و آن را می‌پردازند. پولشان هم نقد است یا در نهایت به تناسب مبلغ چکی صادر می‌کنند و به هنرمند می‌دهند در زمانی مشخص نقد شود. روال این است و به همین دلیل من هم با خیال راحت به ساخت اثر پرداختم و برای آن هزینه کردم. 

در ادامه بر سر همین مسائل با مسئول مربوطه مشاجراتی داشتم و آخر هم ایشان گفت اشتباه خودتان بوده که از یک شخصیت دو سردیس ساخته شده و چرا حین ساخت سردیس عکس اثر را برای ما نفرستادی و بهانه‌هایی از این دست.  در ادامه هم ایشان گفت اسم شما اصلا جزو لیست ما نبوده است! البته واضح است که چنین ادعایی درست نیست؛ چون به هرحال من در گروهی که برای انجام این سمپوزیم تشکیل شده حضور داشته‌ام. من برای مسئولان طی انجام کار عکس می‌فرستادم و آن‌ها هم می‌دیدند و پاسخ می‌دادند یا تشکر می‌کردند.

عکس‌هایی از روال کار ساخت سردیس سیدحسن‌زاده

درخواست شما از مسئولان سمپوزیوم چیست؟ 

من چیز زیادی نمی‌خواهم درخواستم بازگشت بودجه‌ای است که از جیبم برای ساخت سردیس هزینه کرده‌ام. به یکی از خبرگزاری‌های محلی هم گفتم درخواست من مبلغ ناچیزی است که حق من است و آن را به من پرداخت نمی‌کنند.

آیا اثری که ساخته‌اید جز مسئولان برگزاری سمپوزیوم به تایید اساتید عرصه مجسمه‌سازی رسیده است؟ 

بله این تاییدهایی که می‌گویید قطعا وجود داشته است. استادانی که در گروه همکاران در سمپوزیوم کاشان حضور داشته‌اند، اثرم را تایید کرده‌اند. واقعا هم سردیسی که ساخته‌ام با متریال عالی ساخته شده و هیچ مشکلی ندارد و به لحاظ فنی و قالب‌گیری و دیگر مسائل کامل و بی‌نقص است. در نهایت آن مسئول با چند واسطه گفت قرار است یک پروژه عمرانی کلید بخورد و بودجه‌اش که آمد ما سردیس را از شما می‌گیریم. بعد هم وعده‌های دیگری هم در رابطه با همکاری به من داد. 

 برای ساخت تدریس چقدر از جیب هزینه کردید؟

مبلغی که در دعوتنامه روی آن به توافق رسیدیم، حدود چهل و پنج میلیون تومان بوده است. قصد مسئول سمپوزیوم این بود به جای این مبلغ، ده میلیون تومان به من بدهند! به اضافه دو سفارش کار دیگر. من نپذیرفتم و گفتم من آن دو کاری که می‌گویید را با دهم میلیون برای شما انجام می‌دهم، اما آن چهل و پنج میلیون تومان را به من بدهید چون روی آن حساب کرده‌ام و کلی هزینه کار شده است. بودجه‌ها و هزینه‌ها مشخص است و مسئولان خودشان اینها را می‌دانند. متاسفانه پس از همه این کش و قوس‌، همچنان مشکلم حل نشده و امیدوارم با تورم موجود به مبلغی که از جیبم هزینه کرده‌ام، برسم.