بانک‌ها به وظیفه خود در تولید و اقتصاد عمل نمی‌کنند/ انواع استقراض داخلی و خارجی دولتی را بشناسید
کارشناس اقتصادی درباره استقراض و روش‌های مختلف آن در بین مردم و دولت در برنامه صبح پارسی توضیح داد.
به گزارش ایلنا، برنامه صبحگاهی «صبح پارسی» که از دوشنبه تا جمعه هر هفته ساعت ۹ صبح بر روی آنتن شبکه جام جم می‌رود، با موضوع قرض دادن، قرض گرفتن و مشکلات و مزایای آن بر روی آنتن رفت. در این برنامه پس از پخش آیتم‌هایی از جمله ورزش صبحگاهی، میز فرهنگی، اخبار ویژه، بدون مرز و نماهنگ‌هایی با موضوع انگیزشی و با تصاویری از طبیعت، امیر محمد زند و شمیم علیزاده با وحید چرخنده کارشناس اقتصادی برنامه به گفت و گو نشستند.
چرخنده گفت: استقراض یعنی قرض گرفتن و بیشتر در فرهنگ ما به وام گرفتن تعبیر می‌شود. این بخش‌های مختلف دارد که شامل استقراض مردم و اتسقراض دولت می‌شود. استقراض مردم زمانی است که اشخاص برای امورات خود از بانک‌ها و دیگران پولی را قرض می‌کنند و متعهد می‌شوند بعد از گذشت مدتی آن را برگردانند.
وی بیان کرد: استقراض دولت به دو بخش داخلی و خارجی تقسیم می‌شود. استقراض داخلی از بانک مرکزی یا از بانک‌های داخلی و یا از صندوق توسعه ملی است که به طور عمده برای پروژه‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد به این صورت تامین مالی پروژه‌ای تعیین می‌شود و بابت اجرای آن از بانک‌ها وام گرفته می‌شود و یا اوراق استقراض صادر می‌شود. نرخ قرضه مشخصی وجود دارد که بر روی اوراق قرضه نوشته می‌شود و پول از بانک اخذ می‌شود؛ این مورد در پروژه‌های جنوب کشور بسیار رخ داده است
کارشناس اقتصادی صبح پارسی ادامه داد: در زمینه استقراض خارجی بحث بیمه مهم است. شرکت خارجی که می‌خواهد یک پروژه داخلی را تامین مالی کند حتما باید آن پروژه را بیمه کند و شرکت مذکور بیمه معتبر بین المللی داشته باشد در غیر این صورت تامین مالی صورت نمی‌گیرد و موضوع بیمه یکی از مهم‌ترین مواردی است که در کشور با آن مشکل داریم.
چرخنده اظهار داشت: روش دیگر استقراض خارجی دولت، اخذ پول از بانک توسعه اسلامی است. این بانک برای تامین مالی پروژه‌های دولتی کشورهای مسلمانایجاد شده و ایران سومین سهامدار آن است. قبل از ایران ارمنستان و کویت بیشترین سهم را از بانک توسعه اسلامی دارند. به این صورت است که به جای استقراض از بانک‌های داخلی، کشورهای عضو این بانک، منابع مالی مورد نیاز خود را از بانک توسعه اسلامی اخذ می‌کنند. ایران قبلا از این ظرفیت به خوبی استفاده می‌کرد و حتی پیش از این از بانک جهانی وام گرفته بود اما حالا به خاطر تحریم کمی در این زمینه منفعل شده است.
وی افزود: هرکشور دارای ریسک است که این ریسک توسط شرکت‌های بین المللی که به همین منظور تاسیس شده اند، رده‌بندی و تعیین می‌شود. بر اساس ریسک هر کشور شرکت‌های بیمه دنیا نرخ ریسکی را مشخص و فرمولی را محاسبه می‌کنند تا نرخ استقراض بین بانکی برای کشورهای مختلف مشخص شود. یکی از معتبرترین این نرخ‌ها مربوط به کشور لندن است که به آن لایبور گفته می‌شود.
این کارشناس اقتصادی با اشاره به اینکه انواع استقراض متفاوت و مهم هستند گفت: امروزه شرکت‌های داخلی که قصد دارند برای تامین مالی خود از بانک‌ها پولی را قرض کنند بعضا به خاطر نوع شرکت‌ها که مسئولیت محدود هستند در فرایند اخذ وام به بنبست می‌خورند چون بانک‌ها به این نوع از شرکت‌ها وامی نمی‌دهد. دلیل این ممانعت این است که در شرکت‌های سهامی خاص، هر سهامدار به اندازه درصد سهمی که از سهام شرکت دارد پاسخگوی همان درصد از بدهی شرکت خواهد بود و بانک این امکان را دارد که بدهی را از سهامدار مطالبه کند اما در شرکت‌های مسئولیت محدود هر سهامدار به اندازه پولی که برای خریدن سهام به میان گذاشته است در بدهی هم همان میزان پول را سهیم است. برای مثال اگر سهام شرکتی یک میلیون تومان باشد و شخصی ۳۰ درصد آن را سهام داشته باشد یعنی ۳۰۰ هزار تومان از سهم شرکت را خریده باشد، در شرکت‌های سهامی خاص اگر شرکت ۱۰ میلیون بدهی داشت سهامدار به اندازه ۳۰ درصد یعنی ۳ میلیون تومان باید پاسخگو باشد اما در شرکت‌های مسئولیت محدود اگر شرکت ۱۰ میلیارد تومان هم بدهی داشته باشد سهامدار به اندازه ۳۰۰ هزار تومان سهم خودش پاسخگو خواهد بود.
چرخنده تصریح کرد: پیش از این امکان تبدیل شرکت‌های مسئولیت محدود به سهامی خاص در کشور وجود داشت اما حالا قانون تغییر کرده و راه چاره حل این مشکل، منحل کردن شرکت و ایجاد شرکتی جدید است که مشکلات و دردسرهای خاص خود را دارد.
وی با بیان این ضرب المثل که «اگر می‌خواهی دوستت را بشناسی از او پول بخواه» افزود: این روزها چه در استقراض از بانک و چه در استقراض از دیگران، اشخاص را اعتبارسنجی می‌کنند و بر اساس آن به افراد پول قرض می‌دهند.
کارشناس اقتصادی صبح پارسی بیان کرد: به تازگی فناوری‌ها دنیا را به سمتی برده‌اند که می‌توانیم با کارت‌های اعتباری نه از دیگران بلکه از خودمان پول قرض کنیم. البته در اصل این استقراض از بانک صورت می‌گیرد. برای مثال در ایران بخشی راه اندازی شده که شخص را از طریق موبایلش اعتبارسنجی می‌کنیم و بر اساس ارزش موبایلش اگر کسی همیشه خوش اعتبار بوده است و یک بار به هر دلیلی قبض موبایلش را پرداخت نکرده است تلفن او قطع نشود بلکه به او اعتبار داده می‌شود تا در آینده قبض تلفن همراهش را تسویه کند.
چرخنده افزود: امروزه بانک‌های ما نقشی که در اقتصاد دارند را ایفا نمی‌کنند و به جای وام دادن‌های اصولی و حضور فعال در حوزه تولید، به دنبال ملک داری افتاده‌اند و فقط می‌خواهند سودشان را بدهند. وام دادن اصولی برای خرید کالا و یا اجرای پروژه‌ها توسط بانک‌ها اقتصاد را شکوفا می‌کند. بهبود اقتصاد کل کشور ناشی از بهبود وضعیت اقتصاد تک تک افراد جامعه است پس باید به این موضوع توجه شایسته شود.
