در گفت‌وگو با ایلنا مطرح شد؛
جوانانی که در مهاجرت به تهران، زیر فشار اقتصادی و باندبازی‌های هنری له می‌شوند
رشاد معینی با تاکید بر اینکه معضل بزرگ تئاتر شهرستان‌ها این است که کارشان جدی گرفته نمی‌شود، گفت: قبلا جشنواره تئاتر دانشگاهی یک رویداد سراسری و کلی بود اما الان آمده‌اند دانشگاه‌های تهران را با عنوان بخش اصلی از دانشجویان دانشگاه‌های دیگر کشور (با عنوان بخش مناطق) جدا کرده‌اند و حتی اختتامیه جداگانه‌ای برای این دو بخش برگزار می‌کنند. در حالی که قبلا، درخشش یک اثر از شهرهای دیگر در جشنواره تئاتر دانشگاهی باعث دیده شدن گروه و معرفی آن‌ها به بدنه تئاتر و سینمای کشور می‌شد. اما با این تغییر در شکل برگزاری جشنواره تئاتر دانشگاهی، هنرمندان جوان استان‌ها سرخورده شده‌اند.
به گزارش خبرنگار ایلنا، «رشاد معینی» کارگردان و بازیگر جوان تئاتر به تازگی نمایش «مقام استادی» را در تئاتر شهر تبریز به صحنه برده؛ مجموعه تئاتر شهر تبریز که ساختمانی تاریخی با قدمت صد سال اجرای تئاتر است، با این اثر، بعد از ماه‌ها تعطیلی به منظور بازسازی، دوباره فعالیتش را از سر گرفت.
معینی، مقام استادی را یک شبه اجرا خواند و تشریح کرد: یعنی متنی که نوشته شده و توانایی اجرا رفتن روی صحنه را ندارد. اما چون خود متن ساختاری رادیویی دارد و به شکل نمایشنامه نوشته شده، این ایده سراغم آمد که می‌توانم از این کار، شکل جدیدی دربیاورم. در نمونه‌هایی از نمایشنامه‌خوانی در ایران، که همراه گریم و میزانسن است، این کارها شاید الزام متن نباشد، اما اینجا، الزام متن این شرایط را ایجاد کرده که به طور مثال تمامی افکت‌هایی که در نمایشنامه هست و به شکل رادیویی تنظیم شده را به صورت لایو روی صحنه انجام داده و بازیگر را در آن فضا قرار دهیم؛ چون این امکان در متن هست. در واقع اینجا ما پایبند به اصول نمایشنامه‌خوانی نیستیم؛ بلکه یک شیوه جدید برای یک متن خوب رادیویی به کار می‌بریم تا به صورت صحنه‌ای اجرا شود.
او با اشاره به اینکه جلال تهرانی این متن را در دهه ۸۰ نوشته و نگاهی دقیق و موشکافانه به مسائل اجتماعی و اقتصادی آن دوره دارد، گفت: وقتی الان آن را می‌خوانیم می‌بینیم که چه جالب؛ پیشگویی‌ها و آینده‌نگری‌هایی در متن بوده که اکنون به عینیت پیوسته! کمدی متن نیز، هم از جنس موقعیت است و هم کمدی دیالوگ و در عین حال زور نمی‌زند که مخاطب را بخنداند.
معینی با اشاره به مشکلاتی که برای اجرای تئاتر در کلان‌شهر تبریز وجود دارد، گفت: شهرستان‌های دیگر را نمی‌دانم اما در تبریز تا امروز، هیچ گروه هنری نبوده که برای اخذ مجوز اجرای تئاتر و کنسرت موسیقی و نمایشگاه تجسمی، به طور مستقیم با اداره‌کل فرهنگ و ارشاد اسلامی طرف باشد. بلکه باید نامه‌ای از اداره اماکن داشته باشد! در حالی‌که در تهران، سالنی که می‌خواهی در آن اجرا کنی، خودشان درخواستی به اداره‌کل هنرهای نمایشی می‌دهند و آن‌ها کارها را انجام می‌دهند و استعلام‌ها را می‌گیرند و هنرمند درگیر این پروسه نمی‌شود.
این کارگردان تئاتر ادامه داد: در جلسه‌ای که هنرمندان اخیرا با آقای سیدقاسم ناظمی که به تازگی مدیرکل فرهنگ و ارشاد آذربایجان شرقی شده، داشتند این مسائل را مطرح کردند و ایشان مصرانه در حال تلاش است که موضوع را حل کند. نمی‌دانم دقیقا مشکل از ارشاد است، یا اماکن یا فرمانداری و استانداری، البته اخیرا به خاطر کرونا و ناهماهنگی بین ادارات، مشکل مضاعفی هم برای هنرمندان پیش آمده بود. ما با این مشکل دست و پنجه نرم می‌کنیم و اگر حل شود خیلی از مشکلات از جمله مواجهه مستقیم هنرمند با برخی نهادهای غیرمرتبط برای دریافت مجوز اجرا، از بین می‌رود.
معینی همچنین با اشاره به بازگشایی مجموعه تئاتر شهر تبریز پس از ماه‌ها تعطیلی، یادآور شد: مجموعه فرهنگی هنری تربیت یا همان تئاتر شهر به خاطر بازسازی مدتی طولانی تعطیل بود و حاشیه‌هایی هم به همراه داشت اما اکنون بعد از مدت‌ها بازگشایی شده و اتفاقات خوبی هم در آن افتاده؛ سالن اصلی بازسازی شده، دو سالن دیگر به مجموعه اضافه شده و در فضای گیشه و رفاهی تغییرات قابل توجهی رخ داده است.
او خاطرنشان کرد: امروز و با وجود احداث این دو سالن، امکان اینکه بچه‌های دانشجو و هنرجو و کم تجربه تئاتر بتوانند اولین اثرشان را در مجموعه تئاتر شهر اجرا کنند، فراهم شده است. در حالی که قبلا چنین امکانی وجود نداشت. تئاتر شهر تبریز به سمتی می‌رود که یک پایگاه مطلق تئاتر برای تبریز باشد. هرچند با اینکه بخشی از نیازهای تئاتر تبریز را برآورده می‌کند اما همچنان نیازهایی داریم که با آن‌ها داریم کنار می‌آییم؛ مانند اندازه سالن‌ها یا فقدان استانداردهای دیگری که امری بدیهی در سالن‌های تئاتر پایتخت است. اما باز از هیچ، بهتر است و باعث می‌شود انرژی بچه‌هایی که مدت‌ها در صف انتظار اجرا می‌ماندند و سالنی برایشان وجود نداشت، هدر نرود.
کارگردان «مقام استادی» با تاکید بر اینکه این اجرا، ماحصل نسل جوان تئاتر تبریز است، گفت: نسلی دارد در این شهر روی کار می‌آید و صفحه جدیدی برای تئاتر تبریز باز می‌شود. نکته جالب اینکه این ساختمان در سال 1300 تاسیس شده و حالا با صد سال فاصله، تئاتر ما در قرنی جدید در آن اجرا شد. و چقدر خوب که این مکان حفظ و مرمت و بازسازی شده و دوباره به کار خود ادامه می‌دهد.
معینی در بخش دیگری از صحبت‌هایش با طرح یک پیشنهاد، گفت: مجموعه تئاتر شهر تهران یا سالن‌های خصوصی دیگری در پایتخت هستند که اجرای گروه‌های شهرستانی در آن‌ها سخت است. خوب است که اداره‌کل هنرهای نمایشی با همکاری انجمن‌های هنرهای نمایشی مراکز استان‌ها بتوانند امکانی ایجاد کنند که سالنی از تئاتر شهر یا سالن دولتی دیگری به این اختصاص پیدا کند که سالانه یک اثر منتخب از هر استان با معرفی انجمن هنرهای نمایشی در آن روی صحنه برود. تا این امکان برای هنرمندان جوان شهرستان‌ها ایجاد شود که در تهران اجرا کنند.
او با تاکید بر اینکه معضل بزرگ تئاتر شهرستان‌ها این است که کارشان جدی گرفته نمی‌شود، یادآور شد: قبلا جشنواره تئاتر دانشگاهی یک رویداد سراسری و کلی بود اما الان آمده‌اند دانشگاه‌های تهران را با عنوان بخش اصلی از دانشجویان دانشگاه‌های دیگر کشور (با عنوان بخش مناطق) جدا کرده‌اند و خب تمرکز خبری و ریالی مسلما با بخش اصلی است و حتی اختتامیه جداگانه‌ای برای این دو بخش برگزار می‌کنند. در حالی که قبلا، درخشش یک اثر از شهرهای دیگر در جشنواره تئاتر دانشگاهی باعث دیده شدن گروه و معرفی آن‌ها به بدنه تئاتر و سینمای کشور می‌شد. اما با این تغییر در شکل برگزاری جشنواره تئاتر دانشگاهی، جلوی این اتفاق گرفته شده و هنرمندان جوان استان‌ها انرژی‌شان را از دست داده‌اند.
این کارگردان و بازیگر تئاتر ادامه داد: خیلی از جوان‌های تئاتر تبریز به فکر مهاجرت و کوچ از شهر خودشان و آمدن به تهران هستند و اغلب هم زیر فشار اقتصادی و باندبازی‌های هنری له می‌شوند و فراموش می‌شوند. در صورتی که اگر همان امکانات تهران برای دیده شدن، در تبریز هم فراهم شود، شاید از این حجم مهاجرت کاسته شود و هر کسی در شهر خودش یک اثر خوب اجرا کند.
معینی در پایان یادآوری کرد: برای همین فکر می‌کنم اگر از این تعداد تماشاخانه فعال تهران، یک سالن را برای اجرای آثار شهرستان‌های دیگر اختصاص دهند شاهد اتفاقات بهتری باشیم.
