درگذشتگان موسیقی نواحی در سالی که گذشت+آثار آنها
شیوع بیماری کرونا در سال ۱۳۹۹ منجر به مرگ بسیاری از هموطنان شد که هنرمندان موسیقی نواحی نیز بخشی از آنها هستند. در این میان لزوم رعایت پروتکل‌ها و جلوگیری از برگزاری مراسم عزا باعث شد درگذشت اهالی موسیقی مناطق مختلف ایران در انزوا و گاه در سکوت خبری انجام شود.
به گزارش خبرنگار ایلنا، بی‌اغراق و هرگونه بزرگ‌نمایی می‌توان سال ۱۳۹۹ را یکی از بدترین و غم‌انگیزترین مقاطع دهه‌های اخیر دانست. سال ۱۳۹۹ زمانی آغاز شد که بیماری کرونا کشور را در نوردیده و تعداد زیادی از هم وطنان را درگیر بیماری و بیمارستان و مرگ و میر کرده بود. از بهمن ماه سال ۱۳۹۸که نقطه آغاز بحران کرونا در کشور بود، هرچه گذشت بر تعداد درگذشتگان افزوده شد. در ادامه نیز عامه مردم، هنرمندان و کادر درمان کشور از این گزند در امان نماند و کرونا همچنان در حال قربانی گرفتن است.
با نگاهی کلی‌تر درخواهیم یافت که کرونا فقط باعث خسارات جانی نشد، بلکه بسیاری از مشاغل را نیز به تعطیلی کشاند و از طرفی بحران اقتصادی حاصل از تحریم‌ها و تورم روز افزون، زندگی را برای عموم مردم دشوار و دشوارتر کرد. در میان انواع مشاغل و هنرها، شاید اهالی موسیقی بیش از بقیه آسیب دیدند. تعطیلی کنسرت‌ها زندگی نوازندگان را به شدت تحت تاثیر قرار داد؛ چراکه درآمد بسیاری از آنها به واسطه حضور کنسرت‌ها تامین می‌شود. آموزشگاه‌های موسیقی نیز در ابتدا به طور کامل تعطیل شدند و پس از مدتی با حالتی نیمه تعطیل به فعالیت ادامه دادند که این رویه نابسامان همچنان وجود دارد و باعث تعطیلی همیشگی برخی از آموزشگاه‌ها در سطح کشور شده است.
اما در میان همه اهالی موسیقی، هنرمندان نواحی بیش از بقیه آسیب دیدند، بخصوص آن‌هایی که از راه موسیقی ارتزاق می‌کرده‌اند. عدم برگزاری جشن‌های عروسی و مراسم عزا طی یک سال و نیم گذشته، تعدادی از اهالی موسیقی نواحی را از نان خوردن انداخته است؛ زیرا این دسته از هنرمندان صرفا از حضور در جشن‌ها و مراسم و آیین‌ها کسب درآمد می‌کرده‌اند. کمک‌های حمایتی آنطور که باید شامل اهالی موسیقی نواحی نمی‌شود که این کاستی نیز بر مشکلات عدیده آنها افزوده است.
اما در میان تمام دشواری‌ها و مصائب آنچه که بیش از همه موارد گویای مظلومیت اهالی موسیقی نواحی است، درگذشت پیشکسوتان و هنرمندان مناطق مختلف کشور در سکوت خبری است. کرونا علاوه بر تمام بدی‌هایش باعث شد مراسم درخوری برای هنرمندان درگذشته موسیقی نواحی سال ۱۳۹۹ برگزار نشود.
باید یادآور شد درگذشتگان موسیقی کشور طی یک سال گذشته (اعم از هنرمندان سبک‌های مختلف، خوانندگان، مدرسان، اساتید و سازگران)، بیش از تعداد افرادی است که در این گزارش به آنها پرداخته شده است.
گزارش پیش رو به زندگی هنرمندان جوان و پیشکسوتی می‌پردازد که مرگ و دلایل اهمیتشان، در میان انبوه اخبار روزانه آنطور که باید مورد توجه قرار نگرفت و در نهایت با داشته‌ها و دانش با ارزش و کمیابشان در خاک آرام گرفتند.
موسی‌الرضا ولی‌نژاد/خواننده و نوازنده دوتار اهل شیروان
موسی‌الرضا ولی‌نژاد را می‌توان اولین درگذشته سال ۱۳۹۹ دانست که ۱۵ فروردین‌ماه به دلیل عارضه و ایست قلبی در بیمارستان آیت‌الله هاشمی رفسنجانی شهر شیروان چهره در نقاب خاک کشید. خبر فوت این هنرمند را هوشنگ جاوید (پژوهشگر موسیقی) در صفحه شخصی‌اش منتشر کرد و اگر او نبود شاید تا مدت‌ها کسی از فوت این هنرمند با خبر نمی‌شد.
زنده‌یاد ولی‌نژاد را یکی از معدود دوتارنوازان سبک گلیان می‌دانند. او که نوازندگی را از پدرش سلطان رضا فرا گرفته بود، در مقطعی که موسیقی نواحی مورد توجه نبود گروه «جولان» را تاسیس کرد و ضمن آموزش به نوجوانان و جوانان نسل‌های پس از خود، در جشنواره‌های متعدد حضور یافت تا به این ترتیب موسیقی منطقه‌اش را از حصار بی‌توجهی خارج کند و اتفاقا در این زمینه بسیار موفق عمل کرد؛ چراکه حال بسیاری از شاگردانش در زمره نوازندگان ماهر و مطرح شیروان قرار دارند و برخی به تعلیم و تربیت هنرجویان و علاقمندان مشغول هستند.
موسی‌الرضا ولی‌نژاد طی گفتگویی که ۲۳ شهریورماه ۱۳۹۵ با یکی از خبرگزاری‌ها داشت درباره وضعیت موسیقی خراسان و زندگی شخصی‌اش اینگونه گفته بود: «کلا این ساز (دوتار) غریب افتاده است. من از سال ۱۳۵۱ مشغول دوتارنوازی هستم و تا الان هیچ بیمه‌ای به من تعلق نگرفته است.»
او در بخش دیگری از صحبت‌هایش گفته بود: «من بالای ۱۵ کتاب و داستان را حفظ کرده بودم که هر کتاب حداقل ۲۵ شعر داشته است. کسی که بخشی است باید شعرها را به زبان ترکی، فارسی و کردی در خراسان شمالی می‌نواخته و می‌خوانده که متاسفانه‌عدم وجود این اتفاق باعث شده ما نیز آن اشعار و راویات را فراموش کنیم. الان فکر می‌کنم ما در حد دکور هستیم، می‌آییم یک برنامه اجرا می‌کنیم و چند آهنگ می‌نوازیم و می‌خوانیم و می‌رویم. کسی نخواسته قدرت واقعی دوتار را نشان دهیم.»
موسی‌الرضا ولی‌نژاد نه تنها در زمینه موسیقی موفق بود بلکه یکی از کارآفرینان منطقه‌اش محسوب می‌شود. او در زمان حیاتش کارگاهی بزرگ راه اندازی کرد و ضمن اشتغال‌زایی در منطقه‌ای محروم، محصولات تولیدی‌اش را به استان‌ها و شهرهای همجوار صادر کرد.
سیدحسن خان‌بیگی/مقام‌دان و نوازنده تنبور لکی
سیدحسن خان‌بیگی دومین درگذشته موسیقی نواحی در سال ۱۳۹۹ است که ۲۹ اردیبهشت‌ماه، در سن ۸۵ سالگی چهره در نقاب خاک کشید. او اهل دلفان استان لرستان بود و طی دوران حیاتش موسیقی مقامی منطقه‌اش را پاس داشت و راویتی درست از مقامات تنبور ارائه داد.
سیدحسن خان‌بیگی که پس از بزرگانی چون امامقلی امامی، نجف علی میرزایی، سیدهمت الله حسینی یکی از آخرین بازماندگان نسل طلایی موسیقی مقامی لکی محسوب می‌شود زاده سال ۱۳۱۳ بود و در روستای گلام بحری به دنیا آمده بود.
عیسی رستمی افین/نوازنده دوتار خراسان جنوبی
عیسی رستمی افین دیگر درگذشته سال ۱۳۹۹، روز چهارشنبه اول مردادماه به دلیل ابتلا به کرونا در سن ۵۲ سالگی، رخت از جهان بربست.
زنده‌یاد عیسی رستمی که سرپرستی گروه موسیقی مقامی «سرآهنگ» شهرستان قائنات را به عهده داشت، به سال ۱۳۴۷ در دهستان دفین واقع در شهرستان زیرکوه به دنیا آمد و از سنین نوجوانی به آواز خوانی پرداخت. وی در اواخر دهه هفتاد دوتارنوازی را آغاز کرد و کمی بعد از محضر اساتیدی چون عزیز تنها و ذوالفقار عسکریان، موسیقی مقامی منطقه‌اش را فرا گرفت.
زنده‌یاد عیسی رستمی، طی دوران حیاتش در جشنواره‌های مختلف حضور یافت و برخی از آثار او در آرشیو مرکز صدا و سیمای استان خراسان جنوبی موجود است.
ترانه «یا محمد (ص)» با خوانندگی و نوازندگی زنده‌یاد عیسی رستمی؛
پهلوان رسول بخشی زنگشاهی/نوازنده قیچک سیستان و بلوچستان
رسول بخشی زنگشاهی هنرمند اهل سیستان و بلوچستان و نوازنده قیچک، روز دوم مردادماه دارفانی را وداع گفت. زنده‌یاد بخشی زنگشاهی یکی از هنرمندان نسل گذشته است که همواره برای زنده نگاه داشتن موسیقی منطقه‌اش تلاش کرد. او از کودکی نزد پدرش که او نیز نوازنده بود نوازندگی قیچک را آموخت.
رسول بخشی زنگشاهی پس از ۶۲ سال تلاش مستمر، علاوه بر آنکه سال ۱۳۹۶ در جشنواره موسیقی فجر به عنوان چهره برتر قیچک مورد تقدیر قرار گرفت، از سوی شورای ارزشیابی کشور نیز مدرک درجه یک هنری، معادل با دکترا دریافت کرد. البته او از دانشگاه پاریس نیز دکترای افتخاری دریافت کرده بود.
این نوازنده قیچک در سال ۱۳۹۵ در گفتگو با یکی از رسانه‌ها به ذکر خاطره‌ای می‌پردازد و از اهمیت سازش که از پدر به او رسیده، گفته است: «سال ۱۳۷۴ برای اجرا به فرانسه سفر کردم و پیشنهاد دادند که ساز قیچکم را به قیمت ۱۲ میلیون تومان به آنها بفروشم، اما جواب دادم حتی اگر همه فرانسه را به من دهید سازم را نمی‌دهم.»
زنده‌یاد زنگشاهی در ادامه راه پدر موسیقی را به دو فرزندش نیز آموخت و حال آنها ادامه دهنده راه پدر هستند. این هنرمند حدود دو سال پیش از مرگ، به علت بیماری دیابت یک پای خود را از دست داده بود و روز چهارشنبه ۱۶ خردادماه سال ۱۳۹۷ نیز به دلیل سکته مغزی و از کار افتادن سمت چپ بدنش، در بیمارستان علی ابن ابیطالب (ع) زاهدان بستری شده بود.
همسر این هنرمند پیشکوست در همان مقطع طی گفتگو با خبرگزاری ایلنا، از بی‌توجهی مسئولان گلایه کرده بود و پس از رسانه‌ای شدن این انتقاد حسین مسگرانی (مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی سیستان و بلوچستان) به عیادتش رفت و پس از ترخیص و انتقال به منزل در انتظار فیزیوتراپی قرار گرفت اما باقی عمرش را همچنان در بستر بیماری بود.
پهلوان بخشی زنگشاهی در کشورهای فرانسه، آلمان، بلژیک، سوئد، سوئیس و ایتالیا کنسرت برگزار کرده بود در نهایت ۳ سال بعد از آنکه دچار سکته مغزی شد، در حالی که همچنان در بستر بیماری بود روز دوم سال ۱۳۹۹ چهره در نقاب خاک کشید.
بخشی از تک‌نوازی قیچک توسط زنده‌یاد پهلوان رسول بخشی زنگشاهی؛
قطعه «شوشکو جان» با اجرای زنده‌یاد زنگشاهی/ این مقام در مراسم عروسی مناطق سرحد، خاش و میرجاوه اجرا می‌شود؛
اصغر ابراهیم‌نژاد/مسن‌ترین نوازنده دوتار مازندران
اصغر ابراهیم‌نژاد، نوازنده دوتار مازندران که او را با نام کربلایی اصغر می‌شناختند نیز یکی از درگذشتگان سال ۱۳۹۹ است. او صبح روز پنجشنبه ۱۷ مهرماه، مقارن با اربعین حسینی، در سن صد سالگی زندگی را بدرود گفت.
اصغر ابراهیم‌نژاد که اهالی مازندران و بهشهر او را یکی از راویان صدیق موسیقی مقامی منطقه می‌دانند، علاوه بر نوازندگی خواننده نیز بوده و به گفته اطرافیانش حافظه شعری و آوازی فوق العاده‌ای داشته است.
دلدار رسول‌زاده/مقام‌دان و خواننده تربت جام
دلدار رسول‌زاده یکی دیگر از درگذشتگان سال ۱۳۹۹ است. او روز بیست و یکم شهریورماه دارفانی را وداع گفت.
دلدار رسول‌زاده که از نسل طلایی موسیقی مقامی بود در روستای پیروحش واقع در تربت جام به دنیا آمده بود. با اینکه شغلش موسیقی نبود و به کشاورزی اشتغال داشت، اما اهالی منطقه او را به عنوان یکی از نوازندگان دوتار مطرح دیارشان می‌شناختند.
زنده‌یاد دلدار رسول‌زاده مدتی نیز ساکن شهر مشهد بود و طی آن دوران در مسجد جامع النبی شهرک شهید باهنر یکی از فعال ترین‌ها بود. از این هنرمند پیشکوست آثار زیادی به یادگار نمانده است.
بخشی از اجرای زنده‌یاد دلدار رسول‌زاده؛
اجرای خصوصی زنده‌یاد رسول‌زاده با نوازندگی علی عسکریان کرمانج؛
سهراب محمدی/مقام‌دان و آخرین بازمانده موسیقی کرمانج
سهراب محمدی یکی دیگر از پیشکسوتان موسیقی مقامی و جزو آخرین نسل بخشی‌های کرمانج شمال خراسان است که روز ۲۲ مردادماه سال گذشته در سن ۸۲ سالگی دار فانی راوداع گفت.
زنده‌یاد محمدی که دارای مدرک درجه یک هنری (معادل دکترا) بود و با تک‌آهنگ «شاره جان» در یاد و خاطر دوست دارانش مانده، زاده سال ۱۳۱۷ بود و در شهرستان مانه و سملقان به دنیا آمده بود. وی فراگیری موسیقی را در سنین کودکی از محضر پدر فرا گرفته بود.
این نوازنده و خواننده کرمانج در حماسه‌خوانی و منظومه‌خوانی ید طولایی داشت. او یکی از معدود هنرمندانی است که در دوران انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی آثار با ارزشی را با موضوع و محوریت این رویداد تاریخی نواخت و خواند. سهراب محمدی که پس از سال‌ها تلاش توسط خفوزیه مجد (که اهالی موسیقی او را مادر اتنوموزیکولوژی موسیقی نواحی می‌شناسند) کشف شد، ضمن حضور در جشنواره‌های مختلف نخستین خواننده کرمانج است که با رادیو همکاری کرده است.
به جز «شاره جان» که اثر معروف سهراب محمدی است او آثار فاخر دیگری در کارنامه دارد که «آهنگ طوفان»، «شهید»، «لیاره» و «گلا مِن» برخی از آن‌هاست. استاد محمدی همچنین در نماهنگی با عنوان «گنجینه» دوتار نواخته است.
کیهان کلهر پس از فوت سهراب محمدی از او به عنوان بخشی گرانقدر موسیقی کرمانج یاد کرد و نوایش را جاودانه و شانش را والا دانست.
«شاره جان» اثر مطرح زنده‌یاد سهراب محمدی با صدا و نوازندگی خودش؛
نسخه اصلی و قدیمی قطعه «شاسیار» با صدا و نوازندگی زنده‌یاد سهراب محمدی؛
امان‌الله طاهری ملقب به «آمان دای» / نوازنده دوزله کرمانشاه و منطقه سنقر کلیایی
امان‌الله طاهری یکی از دوزله‌نوازان نسل‌های قبل است که او را با نام آمان دای می‌شناختند. این هنرمند پیشکسوت هفدهم آبان ماه به دلیل کهولت سن و سال‌ها بیماری در سن ۸۵ سالگی چهره در نقاب خاک کشید، در حالی که مدتی قبل از این اتفاق در جشن موسیقی کرمانشاه و چند مراسم دیگر به اجرای برنامه پرداخته بود.
آمان دای فراگیری موسیقی را از سن ۱۲ سالگی در محضر مرحوم مراد طاوسی سنقری آغاز کرده بود و بیش از ۷۵ سال سابقه فعالیت داشت.
زنده‌یاد امان‌الله طاهری یکی از معدود دوزله‌نوازانی بود که این ساز و مقامات آن را زنده نگاه داشته بود. این در حالی است که علاقمندان موسیقی نواحی در دنیای امروز علاقه زیادی به فراگیری دوزله ندارند و بی‌راه نیست اگر این ساز کهن را در شرف فراموشی بدانیم.
رحمان گواهی/خنیاگر منطقه شیروان
رحمان گواهی که او را یکی از دوتار نوازان نسل میانی موسیقی نواحی می‌دانند روز یکشنبه هجدهم آبان ماه سال ۱۳۹۹ به دلیل ابتلا به کرونا در سن ۵۳ سالگی چهره در نقاب خاک کشید.
زنده‌یاد گواهی که خبر فوتش در رسانه‌ها آنطور که باید منعکس نشد، طی دوران حیاتش در جشنواره‌های مختلفی حضور یافت و در نهمین جشنواره موسیقی نواحی ایران مورد تجلیل قرار گرفت.
نوازندگی و توضیحات زنده‌یاد رحمان گواهی درباره خودش و تعریفش از بخشی‌گری؛
رحیم خیوه‌لی/بخشی ترکمن و نوازنده دوتار
رحیم خیوه‌لی دوتارنواز و یکی ار بخشی‌های منطقه ترکمن روز پنجشنبه سوم مهرماه سال ۱۳۹۹ بدون بیماری قبلی، بر اثر عارضه قبلی درگذشت و بحران بیماری کرونا این اجازه را نداد تا برای او مراسمی درخور برگزار شود.
هوشنگ جاوید درباره رحیم خیوه‌لی معتقد است که او شایستگی دریافت نشان درجه یک هنری را داشته است، چراکه در دوران حیاتش خدمات شایانی به جامعه موسیقی ترکمنی عرضه کرده است.
اهالی منطقه، زنده‌یاد خیوه‌لی را شادی بخش محافل عمومی و جشن‌های محلی در منطقه ترکمن می‌دانند. این هنرمند در حالی دارفانی را وداع گفت که یک شب پیش از مرگ در منطقه آق قلا به اجرای برنامه پرداخته بود.
نرگس خیوه‌لی فرزند زنده‌یاد رحیم خیوه‌لی پس از مرگ پدر درباره او گفته بود: پدر دوستان زیادی داشت و مدتی قبل از سر کنجکاوی از او پرسیدم بهترین رفیقت کیست که تو را بسیار درک کرده؟ که ایشان درجواب گفتند؛ دوتارم.
فیلمی کوتاه از نوازندگی و خوانندگی زنده‌یاد رحیم خیوه‌لی؛
براتعلی ابراهیمی/صاحب سبک نوای سرحدی استان خراسان رضوی
براتعلی ابراهیمی یکی دیگر از هنرمندان نواحی کشور است که کشاورز و اهل شهرستان تایباد واقع در استان خراسان بود و روز دوازدهم بهمن ماه سال ۱۳۹۹ در سن ۸۸ سالگی چهره در نقاب خاک کشید و تمام داشته‌های موسیقایی‌اش را با خود برد.
زنده‌یاد ابراهیمی با نظرمحمد سلیمانی، نورمحمد درپور و ابراهیم شریف زاده هم نسل بود، موسیقی مقامی خراسان را از بر بود و در منقبت خوانی مهارت بسیار داشت و یکی از معدود افراد صاحب سبک نوای سرحدی فریادی بود.
این هنرمند پیشکسوت به تاریخ دی ماه سال ۱۳۹۶ در زادگاهش روستای تاریخی جوزقان تایباد مورد تجلیل قرار گرفت. هوشنگ جاوید نیز سال‌ها قبل از زندگی او فیلمی مستند ساخته است.
عبدالعزیز احمدی (خواننده و نوازنده اهل تربت جام) پس از درگذشت زنده‌یاد براتعلی ابراهیمی، طی گفتگو با ایلنا درباره او گفته بود: ایشان تبحر خاصی در مناجات‌خوانی و منقبت‌خوانی داشت و در زمینه آوازهای محلی منطقه آثار بسیاری از خود به جای گذاشته است. مرحوم ابراهیمی ضمن همکاری با صدا و سیمای خراسان در اغلب جشنواره‌های داخلی منطقه و کشور، همچنین رویدادهای که وجودشان در آنها لازم بوده، شرکت می‌کرده است.
عزیز بُشاق/تشمال و نوازنده سرنا اهل لرستان و شهر الیگودرز
عزیز بُشاق نوازنده سرنا از آخرین نسل تشمال ها، پس از شاه میرزا مرادی (تشمال بزرگ و مطرح موسیقی لرستان)، بیستم آبان ماه سال ۱۳۹۹ در سن ۸۸ سالگی درگذشت.
زنده‌یاد بشاق که در سرنا‌نوازی شیوه‌ای خاص و اصیل داشت، در سال‌های آخر عمر در جشنواره موسیقی نواحی آینه دار مورد تجلیل قرار گرفت. یکی از ویژگی‌های این هنرمند پیشکسوت نوازندگی سرنا تا سال‌های پایانی عمرش بود.
لازم به یادآوری است که «تشمال» یا «توشمال» از دو واژه تش (نور و روشنایی) و مال (روستا) تشکیل شده و اصطلاحی است که به نوازندگان محلی بختیاری و لرستان اطلاق می‌شود. ساز جز جدایی ناپذیر زندگی تشمال هاست.
دوستعلی صادقلو/نوازنده دوتار ابریشمی منطقه قزلباش
دوستعلی صادقلو هنرمند پیشکسوت منطقه قزلباش در بهمن ماه سال ۱۳۹۹ درگذشت. زنده یاد صادقلو را آخرین بخشی نسل دوتار ابریشمی منطقه رامیان می‌دانند.
زنده‌یاد صادقلو در سال‌های پایانی عمر نزدیک به یک دهه توانایی نوازندگی نداشت اما با این حال تا آخرین روزهای حیاتش به آموزش ساخت و نواخت دوتار ادامه داد و داشته‌هایش را به نسل‌های پس از خود انتقال داد.
رضا کوهستانی/دوتار نواز و مقام‌دان شمال خراسان
رضا کوهستانی یکی دیگر از هنرمندان مطرح موسیقی کرمانجی شمال خراسان بود که پانزدهم دی ماه سال ۱۳۹۹ درگذشت.
این هنرمند زاده سال ۱۳۱۵ بود و در روستای کوران ترکیه واقع در شهرستان فاروج به دنیا آمده بود. زنده یاد کوهستانی بیش از ۶۰ سال از عمر خود را صرف موسیقی مقامی منطقه‌اش کرد و در سن ۸۴ سالگی دارفانی را وداع گفت.
سید احمد حسینی/نوازنده تنبور منطقه صحنه، اهل کرمانشاه
سید احمد حسینی (سید احمد یادگاری بگذری) آخرین درگذشته سال ۱۳۹۹ در میان هنرمندان موسیقی نواحی کشور است.
زنده‌یاد حسینی یکی از آخرین بازماندگان نسل طلایی تنبور صحنه و غرب کشور بود که روز پنجشنبه بیستم اسفندماه در بیمارستان مهر تهران درگذشت. این مقام‌دان تنبور در زمان مرگ ۹۳ سال سن داشت.
زنده‌یاد سید احمد حسینی طی دوران حیاتش شاگردان زیادی را تربیت کرد و خبر فوتش چند روز بعد در رسانه‌ها منتشر شد و پس از آن، علی اکبر مرادی و علی اکبر شکارچی (اساتید تنبور و کمانچه) طی انتشار یادداشتی از ارزش‌ها و ویژگی‌های این هنرمند پیشکسوت گفتند.
زنده‌یاد سید احمد حسینی، زاده یازدهم خردادماه سال ۱۳۰۶ در نهایت، با حضور تعدادی از هنرمندان و شاگردانش در امامزاده عقیل واقع در شهر اسلامشهر به خاک سپرده شد.
