کاهش یک میلیارد و هفتصد میلیون تومانی بودجه جشنواره/ بزرگداشت هفت سینماگر حوزه مستند/ «سینما حقیقت» هشت روز به تاخیر افتاد

به گزارش خبرنگار ایلنا، نشست مجازی رسانه‌ای چهاردهمین جشنواره سینما حقیقت با حضور محمد حمیدی مقدم دبیر جشنواره و شهنام صفاجو مدیر روابط عمومی جشنواره برگزار شد. 

شهنام صفاجو مدیر روابط عمومی چهاردهمین جشنواره بین المللی فیلم مستند ایران «سینماحقیقت» در آغاز این نشست ضمن سلام و احترام به تماشاگران نشست آنلاین گفت: این نشست در تلویزیون تعاملی تیوا و آپارات قابل تماشاست. 

در ابتدای این نشست محمد حمیدی مقدم دبیر جشنواره با ادای احترام و تسلیت به خاطر ترور شهید فخری‌زاده و درگذشت هنرمندان سینما به خاطر ویروس کرونا ضمن اشاره به برگزاری این دوره از جشنواره گفت: سال سختی را سپری کردیم و همه دنیا درگیر ویروس کرونا هستیم. سال گذشته با جمع کثیری از نمایندگان اهالی رسانه نشست را برگزار کردیم و امسال فضای متفاوتی را تجربه می‌کنیم. با توجه به شیوع کرونا بسیاری از جشنواره‌ها در سطح دنیا تعطیل شد. اما بعد از ۲ - ۳ ماه جشنواره‌های مهم دنیا تصمیم گرفتند برای ادامه یافتن زندگی و سینما باید جشنواره‌ها را برگزار کنند. این تجربه‌ها شکل گرفت و چندین جشنواره در ابتدای راه فرمت جدید جشنواره آنلاین را برگزار کنند. در زمانی که ما درگیر تولیدات مستند بودیم تیمی را برای رصد چگونگی برگزاری جشنواره به جشنواره‌ها فرستادیم تا بتوانیم تجربه‌ای تازه را رقم بزنیم. 

وی در ادامه گفت: با تصمیم‌گیری شورای سیاستگذاری جشنواره سینما حقیقت نمایش فیزیکی از جشنواره حذف شد و این جشنواره به صورت آنلاین برگزار می‌شود. ما انتظار نداشتیم با توجه به شرایط سخت تولید آثاری به دبیرخانه ارسال شود. اما بعد از اینکه فراخوان ما با کمی تاخیر ارسال شد ما متوجه شدیم حدود ۴ درصد رشد ثبت فیلم در دبیرخانه داشتیم که یک شگفتی است. 

هزینه‌های بلیت‌فروشی به حساب صاحبان آثار می‌رود

دبیر جشنواره سینما حقیقت در ادامه افزود: بعد از ثبت نام فیلم‌ها بلافاصله شوراهای انتخاب کار خودشان را شروع کردند و ما تصمیم گرفتیم شکل مشاوره و انتخاب اتفاق بیفتد. از مستندسازان دعوت شد تا گروه‌های مشاوره شکل بگیرد. ۶۷ فیلم در بخش مسابقه حضور دارند. در بخش شهید آوینی ۳۱ فیلم حضور دارند که یک رشد نسبت به سال گذشته داریم. بخش مستندهای کارآفرینی با ۱۶ فیلم حضور دارند و با توجه به مسئولیت اجتماعی جشنواره سینما حقیقت رویداد مستند کرونا اضافه شد که ۲۵ فیلم در این بخش انتخاب شد. بخش بین‌الملل با توجه به شیوع بیماری کرونا و متوقف شدن سفرها وعدم ورود مهمان‌های خارجی تصمیم گرفتیم رقابت از بخش بین‌الملل حذف شود اما با توجه به استقبال فیلمسازان خارجی تصمیم گرفتیم مهم‌ترین فیلم‌های چند جشنواره مهم دنیا به عنوان برترین فیلم‌های جهان مستند در جشنواره به نمایش در بیاید. اینها به شکل غیر رقابتی پخش می‌شود و رایت همه فیلم‌ها خریداری شده است. 

مدیر مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی افزود: سامانه‌های پخش ویدئویی و آنلاین در کنار ما هستند و از حمایت آن‌ها برخورداریم. توانستیم با حمایت آن‌ها برنامه‌های خودمان را برگزار کنیم. سایت هاشور به عنوان خانه جشنواره انتخاب شده است. به عبارتی سایت هاشور همان سینمای چارسو است که فیلم‌ها از این سامانه نمایش داده می‌شود و چون امکان پخش فیلم را به دلیل حفظ حقوق فیلم‌ها داریم تنها از طریق سایت هاشور پخش می‌شود. برنامه‌های جنبی جشنواره مثل اختتامیه و بزرگداشت‌ها از طریق تیوا پخش می‌شود. نماوا و فیلیمو به صورت عمومی فیلم‌های جشنواره را به نمایش می‌گذارند که با خرید بلیت می‌توانند آن‌ها را تماشا کنند. تمام هزینه‌های فروش بلیت در این چهار سامانه به صاحبان آثار پرداخت می‌شود. 

بزرگداشت هفت سینماگر حوزه مستند

وی یادآور شد: امسال با توجه به وضعیت کرونا گردهمایی در جشنواره نداریم. مهم‌ترین رکن جشنواره‌ها برخورد فیزیکی فیلمسازان و گفتگو آن‌ها با رسانه‌ها و مخاطبان است که امسال از آن محروم هستیم. با توجه به فضای تعاملی ما در فضای مجازی این گفتگوها به صورت مجازی برگزار خواهد شد. بزرگان مهم و تاثیرگذاری از سینمای ایران را از دست دادیم. به خصوص سینمای مستند سه بزرگ و فرد موثر را از دست داد. اساتید منوچهر طیاب، خسرو سینایی، حمید سهیلی و اکبر عالمی از بزرگان عرصه مستند را از دست دادیم. بزرگداشت‌هایی را برای عزیزان از دست رفته روزی را تقدیم به آن‌ها می‌کنیم و راجع به آن‌ها حرف می‌زنیم. سال گذشته زنده‌یاد منوچهر طیاب رونمایی پوستر جشنواره را داشتند که امسال در میان ما نیستند و یاد آن‌ها را گرامی می‌داریم. چهار روز جشنواره به چهار مستند ساز فقید و بزرگ سینمای ایران اختصاص دارد. کامران شیردل مهوش شیخ‌الاسلامی و فرشید فدائیان هم جزو بزرگداشت‌های جشنواره است که در واقع در هفت روز جشنواره نام یکی از این بزرگان را مطرح می‌کنیم و درباره کارنامه آن صحبت می‌کنیم. 

حمیدی‌مقدم با اشاره به ترور شهید سلیمانی و دکتر فخری‌زاده گفت: با توجه به ترور دکتر فخری‌زاده و ترور شهید سلیمانی، یک جایزه ویژه علاوه بر جایزه شهید آوینی داریم که به سینمای مقاومت اختصاص دارد و به نام شهید سلیمانی مزین است و به بهترین فیلم در حوزه مقاومت اهدا می‌شود. 

وی در ادامه افزود: در این جشنواره کارگاه‌های آموزشی بسیار خوبی را با حضور بزرگان مستندسازی جهان برگزار می‌کنیم و کسانی که در کلاس‌ها ثبت نام کردند می‌توانند به صورت مستقیم و زنده با استادی که انتخاب کردند صحبت کنند. 

این مدیر سینمایی در پایان بخش اول صحبت‌های خود گفت: فعالیت‌های جشنواره در حوزه فیزیکی اجرا نمی‌شود اما چیزی که در جشنواره سینما حقیقت بروز پیدا می‌کند برنامه‌ریزی در حوزه مستندسازی در تلویزیون است. با توجه به تعاملی که جشنواره سینما حقیقت با تلویزیون دارد تمامی شبکه‌های تلویزیونی در کنار جشنواره هستند و برنامه‌های متنوعی را به این جشنواره اختصاص داده‌اند. از شبکه‌های یک، دو، چهار، مستند و افق برنامه‌های متنوعی درباره این جشنواره پخش می‌شود. 

«سینما حقیقت» یک جشنواره موضوعی نیست

ر ادامه حمیدی‌مقدم به سئوال خبرنگاران پاسخ داد. 

دبیر جشنواره در پاسخ به پرسشی درباره برگزاری جشنواره و اینکه چه فرصت‌هایی را از جشنواره گرفت گفت: قطعا برگزاری فیزیکی جشنواره اتفاق بسیار خوبی است.

حمیدی مقدم درباره توجه به فیلم‌هایی با موضوعات قرآنی گفت: جشنواره «سینماحقیقت» جشنواره موضوعی نیست و موضوعات متفاوت و گسترده‌ای می‌تواند سرفصل طراحی یک بخش در آن باشد. اما توجه به مسائل قرآنی و معارف دینی در مفاهیم ریشه‌ای جشنواره مستتر است و مرزی برایش قائل نیستیم که یک بخش ویژه و جداگانه برایش بگذاریم. 

وی افزود: اگر برای موضوعاتی مانند کرونا و کارآفرینی بخش ویژه‌ای طراحی شده، با توجه به شعار اصلی کشور در سال‌های ۹۸ و ۹۹ و همراهی با آن بوده است. تصور می‌کنم طراحی بخش‌های ویژه می‌تواند بخش اصلی را تحت شعاع قرار دهد و از جذابیت و قدرتمندی آن کم کند اما بخش آوینی موضوع متفاوتی است که توانسته خود را به سطح مسابقه اصلی رسانده و هدف‌هایش را تامین کند. اما موضوعات دیگر، در تمام بخش‌های جشنواره «سینماحقیقت» جاری است. 

حمیدی‌مقدم در پاسخ به پرسشی درباره توجه به مدافعان سلامت در آثار مستند گفت: با توجه به شیوع بیماری کرونا مرکز گسترش سینمای مستند در اولین روز این همه گیری در حوزه تولید هم وارد کار جهادی شد و مستندسازان وارد جریان تولید شدند. احساس کردیم بخشی جوشان در شرایط سخت باشیم، با توجه به توضیحات مقام معظم رهبری در خصوص تلاش‌های واقع گرا در این شرایط باید ثبت و ضبط شود، ما هم عزممان را جذب کردیم. خوشبختانه بخش کرونا بخش جذابی است که امسال در سبد سینمای مستند داریم. 

محمد حمیدی مقدم دبیر چهاردهمین جشنواره «سینماحقیقت» در بخش دیگری از سخنانش گفت: افراد حرفه‌ای رسانه و مطبوعات به صورت رایگان از تمام محتوای تولید شده جشنواره از طریق سامانه برخط هاشور بهره‌مند خواهند شد. 

حضور پررنگ فیلمسازان زن در جشنواره

وی در پاسخ به این پرسش که حضور زنان فیلمساز در این دوره از جشنواره نسبت به دوره‌های گذشته کمرنگ‌تر است گفت: سال گذشته و در جشنواره سیزدهم، ۱۴ فیلمساز خانم حضور داشتند و در جشنواره چهاردهم رشد داشتیم و این تعداد به ۱۹ خانم رسید. اینکه بخواهیم بحث گروه انتخاب را در حوزه‌های این چنین تقلیل دهیم به نظرم کار درستی نیست. از سال گذشته این مسیر را طراحی کردیم و خانم آزاده بیزارگیتی هم در شورای سیاست‌گذاری حضور داشته و کاملا موثر بوده‌اند. در سه حوزه مستند کوتاه، نیمه بلند و بلند از مستندسازان خانم بهره گرفتیم و افرادی به شدت موثر در آرا، صحبت و گفتگو و تبادل نظر حضور داشتند. الان باید از این فراتر برویم. دوستان ما در حوزه انتخاب به اثر توجه می‌کردند نه سازنده و گاهی حتی گروه سازنده را نمی‌شناختند.

ما اختراع کننده این چرخ نیستیم

وی با اشاره به راهکارهایی برای جلوگیری از قاچاق فیلم‌ها در بستر اکران آنلاین گفت: مسیر اصلی برای تماشای آثار چهار پلتفرم پرتال جشنواره سینما حقیقت است که دوستان برای رسیدن به پلتفرم‌ها آماده می‌شوند. این مسیر راه نرفته است که آن را تجربه می‌کنیم و تعامل با جهان بیرون را از این طریق عملی می‌کنیم. ما اختراع کننده این چرخ نیستیم، ما صادقانه در ابتدا به فیلمسازان گفتیم این امکان وجود دارد که با تمام بحث‌های فنی این تکنولوژی، اتفاق و رخنه‌ای رخ دهد و شما با این شرط و پذیرش احتمال وقوع چنین اتفاقی می‌توانید در جشنواره شرکت کنید. همه جشنواره‌های بین‌المللی هم این شرط را با فیلمسازان خود دارند، مثل جشنواره کن. بنابراین راهی جز این نیست.

دبیر چهاردهمین جشنواره سینماحقیقت در بخشی از نشست رسانه‌ای جشنواره امسال گفت: امکان نمایش فیلم‌ها و تماشای آن برای مخاطب خارج از کشور وجود ندارد. این ip‌ها فقط برای داخل کشور است. حتی متخصصان هم نمی‌توانند وارد آن شوند مگر با ورود به درگاه فیلم و دریافت کد رهگیری، امنیت سیستم را لحاظ کردیم. ما بایستی این شرایط برخط را در سایر جشنواره‌های فیزیکی هم حفظ کنیم.

دبیر جشنوراه سینما حقیقت گفت: ما یک خانه جشنواره داریم که مثل همیشه تمام آثار در این سامانه به نمایش درمی‌آید و شاید بعضی فیلم‌ها امکان نمایش عمومی نداشته باشند. در بخش سامانه‌های برخط فیلیمو و نماوا، هاشور و تیوا آنچه در فضای عمومی نمایش داده می‌شود، یکسان و یکدست است. اگر کسی نتواند فیلمی را در روز اول ببیند دیگر نگران و مضطرب نیست که بخواهد حتما در ساعت مشخصی تماشای فیلم را شروع کند. وارد سامانه که می‌شود فیلم‌هایی که در یک روز نمایش داده می‌شود را می‌تواند در ظرف زمانی ۱۲ ساعت ببیند. از طرفی مسأله ورود به اقتصاد و بازار را مطرح کردیم تا دنیای جدید، آورده بیشتری برای مستندساز داشته باشد. بنابراین در بخش عمومی، بلیت‌ها تک سانس خریده می‌شود و بین ۵ تا ۱۰ هزار تومان -با توجه به مضامین و تنوع- قیمت‌گذاری می‌شود و مخاطب می‌تواند سه فیلم را در بازه ۶-۷ ساعت ببیند. پس نمایش یکدستی در همه سامانه‌های برخط خواهیم داشت و اگر کسی فیلم مورد علاقه خود را از دست بدهد می‌تواند به سامانه دیگری رجوع کند و فیلم را ببیند پس نمایش فیلم در سامانه‌ها به شکل گردشی خواهد بود. 

بودجه دو میلیاردی جشنواره

وی در ادامه افزود: ۸۹۴ فیلم در بخش‌های مختلف به دبیرخانه امسال جشنواره رسیده است. جشنواره سینما حقیقت امسال شامل بسیاری از مضامین است. توجه ویژه به مبحث مقاومت، حوزه‌های برون‌مرزی، داخلی و مسائل حوزه‌های گفتمان انقلاب و دفاع مقدس و… از بخش‌هایی است که در این دوره فیلم‌هایی با این مضامین وجود دارد. در حوزه مسائل زیست‌محیطی، اجتماعی فیلم‌های تاثیرگذاری داریم. همچنین امسال به آیین‌ها، رسوم و فولکلور و خرده فرهنگ‌ها مثل گذشته توجه کرده‌ایم. 

وی در پاسخ به پرسش خبرنگار ایلنا درباره بودجه جشنواره گفت: ما به صورت شفاف کار می‌کنیم. سال گذشته ۳ میلیارد و ۷۰۰ میلیون تومان برگزار کردیم. در جشنواره امسال ولی با دستور رئیس سازمان سینمایی بودجه جشنواره به ۲ میلیارد تومان تقلیل یافت که ما سعی کردیم با توجه به کمبود بودجه به صورت انقباضی بودجه جشنواره را مدیریت کنیم. اسپانسری برای جشنواره نداشتیم اما حامیانی هستند که بخشی از کار را بر عهده گرفتند از جمله چهار سامانه برخط نماوا، فیلیمو، تیوا و هاشور در بخش‌های مختلف در کنار ما هستند.

شهنام صفاجو مدیر روابط عمومی جشنواره نیز در ادامه پرسش خبرنگار ایلنا در پاسخ به این سوال که صرفه‌جویی در برگزاری جشنواره می‌توانست باعث افزایش تولیدات مستند شود؟ گفت: هر بخش از مجموعه مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی در زمینه تولید انیمیشن، سینمایی و تولیدات مختلف بودجه مستقل دارد و به واسطه موضوع مورد بحث هزینه می‌شود. برگزار نکردن جشنواره نمی‌توانست بودجه را به بخش‌های دیگر تزریق کند.

حمیدی مقدم درباره بخش آرای مردمی جشنواره گفت: انتخاب بهترین فیلم از نگاه تماشاگران ربطی به جشنواره دیگری در کشور ندارد و امری است که توسط نمایندگان خانه سینما انجام می‌شود و خودشان دارند سازوکاری پیدا می‌کنند که باید آن را چطور با سامانه‌های برخط پیش ببرند؟ طی یکی دو روز به نتیجه خواهد رسید و فکر می‌کنم بتوانیم امسال در حوزه آنلاین هم این آرا را داشته باشیم.

خبرنگاری درباره بخش ویژه شهید فخری‌زاده از دبیر جشنواره پرسید و حمیدی‌مقدم گفت: فعلا بخشی برای جایزه شهید محسن فخری‌زاده به دلیل اینکه مدت کوتاهی از شهادت ایشان گذشته طراحی نکردیم و باید این موضوع را در اتاق فکر جشنواره به شکل منسجمی مطرح کنیم. در مورد جایزه سردار سلیمانی هم کارها در ماه‌های قبل انجام شد. برای تبیین مکتب فکری او و محور مقاومت در بخش جداگانه از بخش آوینی باید طراحی می‌کردیم تا به شکل بنیادین به مسأله بپردازیم، نه شعاری و برای این کار باید فکر و گفتگوی لازم با شورای سیاست‌گذاری انجام شود. در مورد توجه جشنواره به مضامین ارزشی اگر نگاهی به آثار داشته باشید متوجه می‌شوید که این موضوع قطعا در اهداف بنیادین جشنواره بوده و هست و نگاهی به آمار جشنواره آن را به خوبی نشان می‌دهد. 

وی در ادامه گفت: اولین ملاک جشنواره برای انتخاب اثر، خود فیلم است که آیا خوب ساخته شده و محتوای مورد نظرش را خوب بیان می‌کند یا فقط وارد موضوعی ملتهب شده است؟ البته جشنواره مختار است با هویتی که دارد فیلم‌هایی را انتخاب کند یا نه. اما توجه شما را به پکیج فیلم‌های امسال جلب می‌کنم که مسائل ملهتب و خاص در بخش آوینی و اصلی کاملا دیده می‌شود. همه مسائل اجتماعی و روزمره ما و برخی حاد هستند. فیلمسازانی که توانستند مسائل اجتماعی را خوب بیان کنند به بخش مسابقه راه یافتند در نتیجه منعی برای طرح اینها نداریم. 

تاخیر ۸ روزه در برگزاری جشنواره

حمیدی مقدم در ادامه الهام اسدی، امیر اصانلو و فخرالدین سیدی را به عنوان هیات انتخاب در بخش کوتاه، امیرحسین نوروزی، بهروز ملبوس باف و مینا مشهدی مهدی را به‌عنوان هیأت انتخاب در بخش نیمه بلند و رایا نصیری، مهدی بخشی مقدم و سید حسین حق‌گو را به‌عنوان هیأت انتخاب بخش مستندهای بلند معرفی کرد. 

دبیر جشنواره درباره فرآیند انتشار بولتن روزانه جشنواره هم توضیح داد: ما بر آن شدیم بولتن را به صورت دیجیتال داشته باشیم. برای نگهداری در آرشیوها، چند نسخه را چاپ می‌کنیم.

حمیدی مقدم در پایان درباره زمان برگزاری جشنواره گفت: قرار ما این بود که طبق زمانبندی تقویم اجرای سینما حقیقت از ۱۸ تا ۲۵ آذر ماه جشنواره را اجرا کنیم. با توجه به شرایط تعطیلی دوهفته‌ای شهر تهران باعث یک خللی در زیرساخت‌ها شد، با توجه به این خلل در زیرساخت‌ها جشنواره با ۸ روز تاخیر برگزار خواهد شد. چون مهمان فیزیکی نداشتیم احساس کردیم با تاخیر یک هفته‌ای بهتر می‌توانیم جشنواره را برگزار کنیم. بنابراین از ۲۵ تا ۲ دی ماه زمان برگزاری جشنواره سینما حقیقت خواهد بود و ۲ دی ماه زمان برگزاری اختتامیه جشنواره است.

در پایان این نشست پوستر جشنواره با حضور دبیر جشنواره رونمایی شد.