استاد دانشگاه آلبرتا در گفت‌وگو با ایلنا؛
پوتین هیچ‌گاه دست از کریمه نمی‌کشد/ کی‌یف، بازنده اصلی هماوردی روسیه و اوکراین بود/ انضمام کریمه سود اقتصادی فراوانی برای کرملین داشت
استاد دانشگاه آلبرتا گفت: می‌توان این‌گونه گفت که ضمیمه شدن کریمه به خاک روسیه، برای همیشه رابطه این منطقه با اوکراین و غرب را از هم گسست. البته این‌که آیا رابطه با اروپا و اوکراین چه سودی می‌توانست برای ساکنان کریمه داشته باشد خود بحث دیگری است.
«دیوید راجر مارپلز» تاریخ‌دان و تحلیل‌گر سیاسی در دانشگاه آلبرتا در کانادا است. حوزه کاری وی تاریخ و سیاست معاصر بلاروس، روسیه و اوکراین است.
دیوید راجر مارپلز با اشاره به ششمین سالگرد انضمام کریمه به خاک روسیه به خبرنگار ایلنا گفت: از شش سال پیش تا الان نمی‌شود گفت چندان چیزی در سپهر سیاسی جهان در قبال وضعیت کریمه تغییر کرده است. از طرفی، بسیاری از کشورهای جهان، از جمله خود اوکراین، این اقدام را محکوم کرده‌اند. در این رابطه، اتحادیه اروپا تحریم‌هایی را هم علیه مسکو اعمال کرد. اما مشکل اینجاست که اصولا برای کرملین این مسئله کاملا حل‌شده است. یعنی اصولا مقام‌های روسیه چنان با این مسئله برخورد می‌کنند که انگار این بخشی طبیعی از تاریخ است و کسی هم نباید چندان خودش را برای این انضمام به آب و آتش بزند، چون دیگر همه‌چیز تمام شده است.
وی افزود: از طرفی، می‌توان این‌گونه گفت که ضمیمه شدن کریمه به خاک روسیه، برای همیشه رابطه این منطقه با اوکراین و غرب را از هم گسست. البته این‌که آیا رابطه با اروپا و اوکراین چه سودی می‌توانست برای ساکنان کریمه داشته باشد، خود بحث دیگری است. این در حالی است که با توجه به افزایش شمار بحران‌ها در سراسر جهان، از درگیری‌ها در شرق اوکراین گرفته تا درگیری‌های سوریه و عراق، دیگر کسی چندان توجهی به مسئله کریمه نشان نمی‌دهد.
این تحلیل‌گر افزود: به نظر من، بعد از شش سال، «ولادیمیر پوتین»، رئیس‌جمهوری روسیه خوب نشان داده که هیچ قصدی برای کوتاه آمدن از مسئله کریمه ندارد. عملیات عمرانی گسترده در این منطقه خود نشان از آن دارد که مسکو به هیچ روی بنا به معامله بر سر این موضوع ندارد. چندان عجیب نیست که در پنجمین سالگرد انضمام کریمه به روسیه، پوتین از آینده‌ای روشن برای این منطقه تحت سلطه کرملین خبر داد. البته «ولودیمیر زلنسکی» رئیس‌جمهوری اوکراین تلاش دارد چنان نشان دهد که همچنان می‌تواند بر سر این مسئله دست به چانه‌زنی بزند، اما اگر نظر مرا بخواهید، او خود بهتر از دیگران می‌تواند که دیگر امیدی نیست پرچم جمهوری اوکراین بر سر خاک کریمه به اهتزاز دربیاید. البته معامله زندانیان میان دو طرف باعث شد که طرف‌ها بتوانند قدری روابط خود را گرم‌تر کنند، اما هرچه که بشود، گمان نمی‌کنم تاثیری در وضعیت فعلی کریمه ایجاد کند.
وی ادامه داد: مسکو از نزدیکی مردم کریمه به روسیه (چه از منظر فرهنگی و چه زبانی) بهترین استفاده را برد. راستش من نمی‌دانم نظر خود مردم کریمه در این رابطه چیست، اما نمی‌توانم در برابر این وسوسه مقاومت کنم که دست آخر عضو روسیه بودن سود بیشتری دارد تا ماندن در کشوری جنگ‌زده که چندان امیدی هم به بهبود اوضاعش در میانه فساد فراگیر نیست. لااقل در وضعیت فعلی که به نظرم چنین منطقی کاملا صادق است.
استاد دانشگاه آلبرتا در ادامه گفت: با این حال، از یاد نباید برد که پیروز حقیقی این مسئله روسیه و پوتین است. از زمان انضمام، منابع غنی این شبه‌جزیره که زیر دریا قرار دارد، مستقیما به خزانه کرملین واریز می‌شود. از سوی دیگر، سرکوب و ارعاب اقلیت تاتار در این منطقه نیز هرگونه احتمال سرکشی را از میان برده است. چون تنها این قومیت بودند که آشکارا از قرار گرفتن زیر پرچم روسیه ابراز نارضایتی کردند. این را هم در نظر بگیرید که اقتصاد شکننده اوکراین در پی جنگ‌های داخلی ضربه بسیاری برد. اما روسیه چطور؟ بعید می‌دانم ضربه چندانی در این زمینه به روسیه خورده باشد! در سپهر بین‌الملل هم دست آخر کسی پیروز است که بیشتری بهره اقتصادی را برده باشد. این را هم در نظر بگیرید که کریمه پیشتر چهار درصد از تولید ناخالص داخلی اوکراین را تامین می‌کرد. شماری تحلیل‌ها نشان از آن دارد که انضمام کریمه به خاک روسیه، بیش از ۱۰۰ میلیارد دلار به کی‌یف ضرر زده است. این را هم در نظر باید گرفت که کریمه یکی از درگاه‌های صادرات دریایی اوکراین بود و تازه دروازه‌ای بود به ناوگان روسیه در دریای سیاه! حالا تمامی این‌ها در دست روسیه است.
دیوید راجر مارپلز در ادامه افزود: این حرفم شاید تلخ به نظر بیاید، اما اروپا و آمریکا اگر تا پایان تاریخ هم روسیه را تحریم کنند، چیزی در زمینه وضعیت کریمه تغییر نخواهد کرد. بی‌دلیل نیست که سخنگوی وزارت خارجه روسیه پیشتر در این رابطه گفت که برای مسکو، پرونده کریمه به‌طور کلی بسته شده است.
