جهان با طالبانِ سیاسی مواجه است!

«محمود مرهون» استاد دانشگاه کابل طی یادداشتی برای ایلنا به تحلیل نتیجه مذاکرات اخیر طالبان و نمایندگان ایالات متحده پرداخته است که به شرح زیر است:

گفت‌وگوی طالبان با طرف آمریکایی را باید یک مذاکره بسیار پیچیده دانست که فکر نمی‌کنم به این زودی بتوانیم خروجی مثبت آن را لمس کنیم. این مذاکرات در ابتدا بحث خروج آمریکا از افغانستان را در دستور کار قرار داده است و در مرحله دوم، قرار بر این است تا بحث پیوند آنها با حاکمیت افغانستان مورد گفت‌وگو قرار بگیرد. به گونه‌ای که طالبان از قدیم الایام تاکنون به این نکته تاکید داشته‌اند که ایالات متحده باید از خاک افغانستان خارج شود و پس از آن در مورد مسائل دیگر بحث و تبادل نظر شود.

در این میان «زلمی خلیلزاد» به عنوان نماینده ویژه ایالات متحده در پرونده صلح افغانستان بارها اعلام کرده است که مذاکرات در سطوح و اشکال مختلف تا حصول نتیجه ادامه خواهد داشت و این نشان از عزم جدی دولت فعلی آمریکا برای به نتیجه رسیدن این پرونده دارد. عزم جدی آمریکا از خستگی آنها طی ۱۷ سال اخیر نشات می‌گیرد و به نوعی آنها به دنبال فرار آبرومند از افغانستان هستند. باید این نکته را بپذیریم که ایالات متحده طی چند سال حضور خود در افغانستان، هزینه‌های بسیار زیادی را متحمل شده و البته شمار زیادی از نیروهای آنها توسط طالبان کشته شدند. این بدان معناست که واشنگتن برای آرام‌سازی نسبی در پرونده افغانستان به دنبال طراحی یک فرآیند کم‌هزینه با بُرد سیاسی و میدانی معقول برای خود است.

مساله اصلی دیگر این است که طالبان طی چند سال اخیر بسیار قدرتمندتر از گذشته وارد عرصه سیاسی و میدانی افغانستان شده است. هفته‌ای نیست که ما اخبار مربوط به حملات و عملیات‌های آنها علیه نیروهای دولتی را نشنویم و این روند حاکی از قدرت گرفتن طالبان در در عرصه نظامی و میدانی افغانستان دارد. اما در عرصه سیاسی اینکه این جریان نمایندگانی را پس از ۱۷ سال برای مذاکره با آمریکا به اقصی نقاط دنیا اعزام می‌کند، دقیقاً گویای این است که دنیا با «طالبانِ سیاسی» روبه‌رو شده است، نه طالبان سال ۲۰۰۱ میلادی که آمریکا آنها را هدف قرار می‌داد.

این روند به خوبی نشان می‌دهد که طالبان همچنان در حال سبک و سنگین کردن اوضاع سیاسی و میدانی است و از جهتی دیگر به دنبال آن است تا سایه خود بر سر تحولات افغانستان را حفظ کند. در این میان حکومت افغانستان هم ضعیف‌تر از گذشته عمل کرده است و ما در آینده شاهد تحول بسیار بزرگی خواهیم بود. تحولی که شیوه‌ها و روند وقوع آن با سایر کشورها تفاوت دارد و در این میان آمریکا تلاش دارد تا نفوذ خود را حفظ کند.