اردوغان برای سرپوش گذاشتن بر مشکلات داخلی، سیاست خارجی تهاجمی را برگزید/ منافع ترکیه در ضعیف بودن دولت مرکزی سوریه است

«ابراهیم فراهانی» تحلیلگر مسائل ترکیه در تشریح دلایل و ابعاد تمدید دوساله مأموریت ارتش ترکیه در سوریه، عراق و لبنان توسط پارلمان این کشور در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا اظهار کرد: لایحه‌ای که از سوی رئیس جمهوری ترکیه در پارلمان مطرح شد، توسط مرال آکشنر، رهبر حزب خوب، حزب عدالت و توسعه، حزب ملی‌گرا به رهبری دولت باغچه‌لی مورد تایید قرار گرفت و در مقابل احزابی مانند حزب دموکراتیک خلق‌ها و جمهوری خلق به رهبری کمال قلیچدار اوغلو با این لایحه مخالفت کردند. پس از تصویب این لایحه، قلیچدار اوغلو در پارلمان ترکیه سخنرانی کرد و بخشی از این لایحه را زیر سوال برد؛ به گونه‌ای که او با حضور اتباع نظامی کشورهایی مانند روسیه در ترکیه مخالفت کرد. اینکه چرا پارلمان ترکیه اقدام به تمدید لایحه حضور دو ساله ارتش این کشور در سوریه و عراق به مانند وضعیت اضطراری ۲۰۱۶ میلادی بعد از کودتای جولای کرده، به نوعی دلیلی برای سرپوش گذاشتن اردوغان بر مشکلات داخلی ترکیه است.  

وی ادامه داد: بعد از کودتای نافرجام ۲۰۱۶ میلادی، اردوغان پس از آنکه بتواند ارتش ترکیه را پس از پاکسازی به خارج اعزام کند و در دل آنها امید را زنده کند، جنگ‌های زیادی را به راه انداخت و سیاست خارجی تهاجمی را از آن روز در دستور کار قرار داد. به وضوح می‌بینیم که اردوغان جدیداً چندین روش را در دستور کار خود قرار داده است که یکی از آنها استفاده از شبه‌نظامیان در جنگ‌ها است که تمام این عناصر در سوریه سازماندهی می‌شوند. به عنوان مثال در جنگ قره‌باغ و چهار عملیاتی که در شمال سوریه و جنوب ترکیه انجام شد، از این عناصر استفاده شد و در لیبی هم بوی آن می‌آمد که قرار است از این عناصر استفاده کند که مجموع این مسائل را باید پروژه‌ها و طرح‌های جدید اردوغان دانست. در مورد بحران‌های داخلی هم کاهش شدید ارزش لیر، هجوم پناهندگان و مشکلات چند سال گذشته، کاهش مشروعیت اردوغان و حزب متحد او یعنی حزب حرکت ملی و بسیاری از مشکلات دیگر باعث شده تا رئیس جمهوری ترکیه با برگزیدن سیاست خارجی تهاجمی، راهی برای خارج شدن از بحران‌های داخلی تبیین کند.

این کارشناس مسائل سیاسی تصریح کرد: رفتار جدید اردوغان نشان می‌دهد که بحران‌های داخلی بر ایشان تاثیر زیادی گذاشته است. به عنوان مثال افشاگری صدات پکر، رئیس مافیای ترکیه که با سلیمان سویلو، وزیر کشور رابطه داشته و ویدئوهایی را در این میان منتشر کرده که در یوتیوب بازتاب زیادی داشته است. ایشان در امارات ساکن هستند ولی با توافقات جدید که با دولت امارات داشته تا حدودی ساکت شده اما به هر حال سر و صدای زیادی در مورد اولیگارشی اردوغان در ترکیه به راه انداخته است. موضوع دیگر، تهدید کشورهای اروپایی و به خصوص متحدان ترکیه در ناتو است که اخیراً بر سر پرونده آزادی عثمان کاوالا افزایش داشته است؛ چراکه ۱۰ کشور خواستار آزادی او شدند و بحث اخراج سفرای این کشورها به دستور ترکیه به میان آمد. غربی‌ها در این پرونده تا حدودی عقب نشستند و دلیل آن را باید ترس اروپایی‌ها از احتمال روانه کردن پناهجویان به سمت این قاره توسط آنکارا دانست. با این وجود معتقدم که اردوغان اشتباه عمل می‌کند.

فراهانی افزود: درگیری اخیر ترکیه با غرب باعث شد تا لیر ترکیه ارزش خود را از دست بدهد. به گونه‌ای که برای اولین بار هر ۱۰ لیر معادل یک دلار شد که از سال ۲۰۱۸ میلادی که ۳.۳ لیر بود، تا به این حد ارزش لیر افت نکرده بود. موضوع بعدی سررسید وام‌ها است. ترکیه وام‌ها را به دلار دریافت کرده و حالا با این وضعیت باید اقساط آنها را حدود سه برابر بالاتر پرداخت کند. در مورد سوریه باید توجه کرد که اردوغان علاقه دارد تا این کشور دولت مرکزی ضعیفی داشته باشد تا بتوانند با بهانه حفظ امنیت مرزها وارد این کشور شود و امروز می‌بینیم که حمایت اتحادیه عرب از سوریه باعث شده تا ادامه عملیات‌ها در عراق و سوریه برای اردوغان اهمیت زیادی داشته باشد. دلیل دیگر اینکه ارتش ترکیه به دنبال حضور در سوریه است، مساله ادلب است. اردوغان اساساً نتوانسته به تعهداتش در مورد ادلب عمل کند و به همین دلیل بحث پس گرفتن این منطقه از ترکیه مطرح است که تمام این مؤلفه‌ها باعث شده تا اردوغان عصبانی شود.

وی در پایان خاطرنشان کرد: فشارهای زیادی در پرونده‌ها مختلف در جغرافیاهایی مانند مدیترانه شرقی، آسیای میانه، قره‌باغ، خاورمیانه، دریای سیاه و بالکان به ترکیه وارد شده و تمام این مسائل اردوغان را وارد یک درگیری چندوجهی کرده است. ترکیه یک قدرت منطقه‌ای به حساب می‌آید، نه قدرت جهان که بتواند بار این مشکلات و فشارهای چندوجهی را به دوش بکشد. به عنوان مثال مساله جدیدی که برای پناهجویان پیش آمده باعث شده تا افکار عمومی علیه اردوغان موضع بگیرند یا در مورد اخیر کاهش قیمت لیر به ترند توئیتر تبدیل شد. این روند تا جایی پیش رفته که اخیراً عکس‌هایی در شبکه‌های مجازی از سوی شهروندان ترکیه منتشر شده که نشان می‌دهد پناهجویان در حال خوردن موز هستند ولی به دلیل گران بودن این میوه بسیاری از شهروندان تُرک نمی‌توانند آن را تهیه کنند. همین یک موضوع کوچک باعث شده تا افکار عمومی علیه پناهجویان عرب و سوری‌ها بسیج شوند و بگویند که اردوغان حق آنها را به پناهجویان می‌دهد. این در حالیست که پایداری دولت سوریه پس از انتخابات اخیر تثبیت شود که این موضوع به ضرر  اردوغان تمام خواهد شد.