سازه پیش تنیده – مزایا و کاربرد سازه پیش تنیده

حال به منظور افزایش هرچه بیشتر مقاومت بتن در برابر کشش یک تنش دائمی و ثابت به اندازه مشخص (که بسته به نوع بتن و میلگرد و کاربرد سازه پیش تنیده تعیین می‌شود) در بتن توسط میلگردها ایجاد می شود تا مقاومت کششی و در نتیجه مقاومت باربری بتن افزایش داشته باشد؛ به این نوع بتن ساخته شده، بتن و سازه پیش تنیده گفته می‌شود؛ گفتنی است بتن پیش تنیده همچنین ترک‌هایی که در اثر لنگر خمشی ایجاد می‌شوند را نیز محدود می‌کند. شرکت بتن پیش تنیده امروز با نام تجاری بپتا از اولین تولید کنندگان این نوع قطعات پیش ساخته در کشور و در استان آذربایجان غربی می باشد. 

همانند زمانی که بخواهیم چندین کتاب را یکجا برداریم، مقداری فشار با دو دست به آنها وارد می‌کنیم تا کتاب‌ها به هم چسبیده شده و ما راحت‌تر بتوانیم کتاب‌ها را جابجا کنیم، در بتن و سازه پیش تنیده مسلح نیز چنین حالتی ایجاد می‌شود که باعث می‌شود مقاومت سازه افزایش چشم گیری در مقایسه با بتن مسلح غیر پیش تنیده داشته باشد. در وبسایت SkyCiv می توانید در خصوص تفاوت بتن مسلح و بتن پیش تنیده مطالعه نمایید. 

ساخت سازه پیش تنیده

سازه پیش تنیده به دلیل اینکه به هنگام بارگذاری حامل بار سنگین و تنش زیادی خواهد بود، لذا می بایست مصالح مصرف شده در تولید سازه های پیش تنیده نیز در مقایسه با بتن مسلح معمولی، دارای مقاومت بالاتری باشند. لذا در ساخت سازه پیش تنیده از بتن و فولاد با کیفیت بالاتر استفاده می شود.

برای تولید بتن پیش تنیده کابل های پیش تنیده قبل از بتن ریزی کشیده می شوند و بعد از رسیدن بتن به مقاومت لازم و مشخص، کابل ها توسط دستگاه‌های مخصوص رها می‌شوند. با اینکار نیروی پیش‌تنیدگی کابل‌ها که به بتن چسبیده شده‌اند بصورت طولی بر بتن وارد می‌شود؛ به منظور جلوگیری از وارد شدن ضربه به بتن نیز، کابل‌ها به صورت آهسته آزاد می‌شوند. تولید سازه پیش تنیده در کارخانه‌ها و توسط دستگاه‌های مخصوص انجام می‌گیرد.

انواع سازه پیش تنیده

در زیر به طور مختصر به انواع سازه‌هایی که بصورت پیش‌تنیده درست می‌شوند اشاره می‌شود:

سقف هالوکور

از انواع سازه پیش تنیده سقف مجوف یا هالوکور می باشد، البته این سازه‌ها با استفاده از بتن معمولی یا غیر پیش تنیده نیز ساخته می‌شوند؛ درون سازه هالوکور بصورت توخالی می‌باشد، از جمله مزایایی که سقف هالوکور دارد این است که در میزان بتن به کار رفته، در مقایسه با حالت مشابه تا نصف صرفه‌جویی می‌شود؛ لذا بار مرده سقف بعد از بارگذاری کامل نیز به طور قابل ملاحظه‌ای کاهش می یابد. همچنین استفاده از سقف هالوکور که به صور‌ت پیش ساخته تولید می شوند، هزینه ساخت را کاهش داده و سرعت اجرا را هم بیشتر می کند.

تیرچه پیش تنیده

یکی دیگر از مهمترین انواع سازه پیش تنیده، تیرچه پیش‌تنیده می‌باشد که بیشتر در مکان‌هایی که تحت تاثیر خمش و کشش قرار دارند به کار می‌رود. پیش تنیده کردن تیرچه قابلیت باربری آن را افزایش داده و نیاز به استفاده بیشتر از میلگردها را کاهش می‌دهد. تیرچه پیش تنیده که تحت تاثیر نیروی دائمی پیش تنیده قرار دارد با بارگذاری کامل بعد از اجرا، بخش قابل توجهی از آن نیروهای وارده را خنثی می کند.

دیوار پیش تنیده

دیوار پیش تنیده که به صورت پیش ساخته درست می‌شوند از کیفیت بالایی برخوردار بوده و در برابر رطوبت و عوامل محیطی بادوام می‌باشد. همچنین این دیوارها به طور قابل توجهی موجب کاهش هزینه های ساخت دیوار بتنی شده و سرعت عملیات اجرایی را بالا می‌برند و در انواع طرح‌ها تولید می شوند؛ از دیگر مزیت های دیوار پیش تنیده قابلیت تعویض آسان آن به هنگام آسیب دیدگی می‌باشد.

تیرتاک پیش تنیده

تیرتاک پیش تنیده در باغچه‌ها و باغات انگور به وفور مورد استفاده واقع می‌شود. در ساخت این نوع تیر به دلیل اینکه از فولاد و بتن باکیفیت استفاده شده و از نوع پیش تنیده می‌باشد لذا تیرتاک پیش تنیده در مقابل بارهای سنگین بسیار مؤثر و کاربردی خواهد بود. تیرتاک پیش تنیده با تولید به صورت انبوه و پیش ساخته بودن، سرعت اجرا را بالا می‌برد و در برابر بارهای کششی و عوامل محیطی بسیار مقاوم است.

مزایای سازه پیش تنیده

1. از بین بردن خیز به طرف پایین در سازه
2. انعطاف پذیر بودن سازه پیش تنیده با تغییر نیروی پیش تنیدگی
3. نبود ترک‌های دائمی در سازه
4. کاهش مصالح به کار گرفته شده در سازه پیش تنیده
5. مقرون به صرفه‌تر بودن سازه پیش تنیده به دلیل استفاده کمتر از مصالح
6. تست شدن سازه پیش تنیده قبل از بارگذاری
7. قابل اجرا بودن سازه پیش تنیده در دهانه‌های با طول زیاد
8. افزایش سرعت اجرا با پیش‌ساخته بودن سازه و قابلیت تولید انبوه
9. قابل اجرا در اسکلت‌های بتنی و فولادی
10. سبک تر شدن سقف در مقایسه با سقف‌های مشابه
11. کیفیت بالاتر سازه پیش تنیده به دلیل استفاده از مصالح استاندارد
12. مقاومت بیشتر در برابر بارهای ناگهانی و ضربه نسبت به موارد مشابه

شما میتوانید در این وبسایت با سایر مزایای بتن پیش تنیده آشنا شوید.

کاربرد سازه پیش تنیده

از سازه پیش تنیده در تمامی انواع ساخت‌و‌سازها نظیر پارکینگ‌ها، پل‌ها، ساختمان‌ها، ورزشگاه‌ها، سالن‌های بزرگ و غیره استفاده می‌شود. به کار بردن سازه پیش تنیده در ساختمان‌ها موجب می‌شود تا از تیرهای کمتر و نازک‌تری استفاده شده و ضخامت دال بتنی نیز کاهش یابد. از کاربردهای مهم سازه پیش تنیده استفاده از آن در نماهای پیچیده و معماری به دلیل قابلیت انعطاف بالای آن می‌باشد. از سازه پیش تنیده در ساخت پل‌هایی با ارتفاع بالا و انحنا‌دار و همچنین پل‌هایی با دهانه‌های زیاد نیز استفاده می‌شود.