راهنمای نگهداری از دف (پوستی و تلقی)

 این ساز اگرچه در ظاهر تنها از یک قاب چوبی و یک پوست تشکیل شده است اما معلمان کاربلد با آموزش تکنیک ها و مفاهیم، توانسته اند افراد مختلف با علایق و سلایق را مجذوب نمایند. در این مطلب سعی شده است نکات تاثیرگذار برای نحوه نگهداری این ساز را بیان کنیم تا شاهد طول عمر بیشتر و کارایی خارق العاده باشید.

آشنایی با ساز دف

اینکه شما که در حال مطالعه این مقاله هستید، یعنی علاقمند به کار با ساز دف هستید. اگر دنبال دوره آموزشی کاملی برای آشنایی با ساز دف می گردید پیشنهاد می کنیم حتما قبل از ادامه این مقاله به سایت خنیاگر مراجعه نمائید و دوره آموزش دف این موسسه را مشاهده کنید.

دف با نغمه های مخملین هنرمندان چیره‌دست، همواره شنوندگان را مجذوب می کند به طوری که آموختن و پیش رفتن در این وادی تبدیل به رویای بسیاری از هنرجویان شده است.

این ساز محبوب در واقع از حلقه چوبی که سازندگان، پوستی نازک بر آن قرار داده اند، تشکیل شده است و نوای دل انگیز اغلب حاصل ضرب های انگشتان هنرمندان است تا آرامش و حس خوب را به شنونده تزریق کنند. شباهت دف ایرانی به ساز دایره بر کسی پوشیده نیست اما باید جزئیاتی همچون ابعاد بزرگتر و داشتن نوای بم تر را نیز اشاره کرد.

اگر میخواهید با مشخصات دفع حلقه‌ای آشنا شوید، باید ابعاد عرض آن را حدود ۵ تا ۷ سانتی متر در نظر بگیرید. در حالی که سازندگان قطری معادل ۲۵ تا ۴۰ سانتیمتر نیز قرار می دهند. هنرمندان میتوانند افکار و ایده‌های خویش را از این طریق به تصویر بکشند.

در موسیقی اصیل ایرانی، ساز های بسیاری به چشم می خورد که هر یک، علاقمندان خاصی دارند اما نمی‌توان منکر تاثیرگذاری صدای ماندگار دف شد که بسیاری معتقدند وجود پوست بر روی یکی از سطوح و قرار دادن حدود ۴۰ حلقه فلزی در بخش داخلی جدار چوبی، در این محبوبیت و جذابیت بی تاثیر نیست که آوای جانفزا و ملکوتی را به شنوندگان ارزانی می دارد.

اگر مایلید بدانید که هنرمندان چگونه در زمان اجرا، ساز دف را نگه می دارند باید بدانید که وجود سوراخی در قسمت از جداره چوبی، در این امر بی تاثیر نیست تا کوبش سایر انگشتان بر سطح پوستی ساز به راحتی صورت گیرد و نوازندگان بتوانند تکنیک ها و مفاهیم آموزشی را بدون دغدغه به تصویر بکشانند که حاصل آن صدای گرم و خاص خواهد بود.

نکته: اگر دنبال مشاهده آموزش های تصویری موسیقی هستید پیشنهاد می کنم به صفحه آموزش موسیقی خنیاگر در آپارات سر بزنید.

دف پوستی

همانطور که از اسم این ساز مشخص است، پوست در واقع نقش اساسی را در تولید آوای دل انگیز این مدل ایجاد می کند که در واقع حاصل، روشهای دباغی است.

شناخت معایب و مزایای این مدل ساز برای هنرمندان اهمیتی بالا دارد که چشمگیرترین ضعف را می توان واکنش نسبت به گرما و سرما دانست به دلیل آنکه پوست در واقع، بافتی زنده محسوب می شود و چنین چالش‌های دور از انتظار نیست.

شرایط محیطی به ویژه هوای سرد یا گرما در مدت زیاد می تواند آسیب های جدی را به وجود آورد به طوری که پارگی، فرایند جریان موسیقی را دچار اختلال نماید. اگر شما علاقمند به دف های پوستی هستید، بهتر است که دف پوستی خورشیدی را تهیه کنید که استقامت آن در مقایسه با سایرین، دوچندان است.

شرایط مراقبت از دف پوستی کدامند

• هنرجویان مبتدی ممکن است چندان از شرایط مراقبت و انتخاب ساز دف پوستی آگاه نباشند، اساتید با تجربه همواره توصیه می‌کنند دقت نظر نیز نسبت به محل شستی ساز وجود داشته باشد. برخی از افراد چندان نسبت به تناسب محل شستی ساز با دست خود دقت نظر ندارند در حالی که می تواند سختی هایی را در زمینه اجرای موسیقی تحمیل کند.
• تماس مداوم انگشت شست فرد در محل قرارگیری شستی پوست نیز از دیگر اشتباهات فاحشی است که می‌تواند چالش‌هایی را تحمیل کند از جمله می‌توان به نازک شدن پوست و پارگی اشاره کرد که نتیجه آن هزینه دوباره خواهد بود علاوه بر آنکه بر صدای ساز نیز تاثیر گذار است.
• از دیگر تمهیداتی که برای نگهداری از ساز دف می بایست در نظر گرفت، شوک های دمایی است. متاسفانه برخی از افراد، چندان مراقبتی نسبت به تغییرات آب و هوایی ندارند در حالی که می تواند عمر مفید را کاهش دهد، بنابراین وضعیت آشفته ای را ایجاد میکند که می تواند حاصل قرارگیری ساز در مقابل باد کولر یا نواختن در دمای بالا باشد.
• همواره اساتید توصیه هایی را درباره شرایط استاندارد دمایی نیز بیان می‌کنند تا شاهد پارگی و از بین رفتن پوست ساز نبود.
• فرقی ندارد که در ابتدای مسیر آموزش هستید و یا مدت هاست در جوار اساتید چیره‌دست مشغول خلق آثاری گرانقدر هستید، حتماً قبل از شروع به نواختن نسبت به تمیز بودن دستان خود دقت نظر داشته باشید. نواختن با چربی، آلودگی و گرد و خاک می‌تواند در دراز مدت آسیب‌هایی را به پوست ساز تحمیل کند.
• خرید دف های تلقی برای هنرمندانی که ساکن مناطق سردسیر و مرطوب هستند نتایج کارآمدی را به همراه دارد علاوه بر آن که استقامت دو چندان می تواند دغدغه خرید دوباره ساز را کاهش دهد به طوری که افراد میتوانند قدم به قدم با کمک نقشه راه اساتید از استعداد خود رمزگشایی کنند.

دف تلقی

یکی از نوازندگان چیره دست دف در ایران استاد مسعود حبیبی هستند که در قسمت زیر می توانید یکی از ویدئوهای دوره آموزشی دف استاد حبیبی را در آپارات مشاهده کنید.

ایشان در یکی از ویدیو هایشان، خاطره ای از کنسرتی را نقل می کنند که مشکلات دف نوازی با دف پوستی را ذکر می کند.

دف تلقی را نمی توان به عنوان نوع اصیل این ساز برشمرد اما توانسته با خلق صدای خاص و رسا، جایگاه ارزشمندی در همنوازی های گروهی کسب کند به طوری که هنرمندان جلوه‌ای از هنر را از این طریق، ارزانی می دارند.

از چشمگیرترین خصوصیات دف تلقی می‌توان استقامت نسبتاً بالا نسبت به تغییرات دمایی و رطوبت را اشاره کرد که بی‌ارتباط با کاربرد ماده مصنوعی در بخش اصلی تولید کننده آوای ساز نیست.

اساتید چیره دست به هنرجویان توصیه می کنند که برای تداوم سطح بالا کارایی و مقاومت معقول در محیط های سرد، گرم و مرطوب چنین سازهایی تهیه شوند که می توانند بسیار به صرفه نیز باشند البته نباید در انتخاب نوع تلق نیز محکم بودن را فراموش کرد.

خرید تلق های سنگین و خشک می‌تواند پیامدهایی را به دنبال داشته باشد از جمله می توان آوای گوشخراش را اشاره کرد، علاوه بر آن که خطر پارگی نیز وجود خواهد داشت.

در انتهای این مقاله پیشنهاد می کنیم اگر دنبال دوره آموزشی معتبر در حوزه موسیقی هستید به سایت آموزش موسیقی خنیاگر سر بزنید.

برخی معتقدند هنر نواختن موسیقی تنها مرتبط با آموزش و استفاده از موهبت های درونی و استعداد ذاتی است اما خرید ساز، متناسب با شرایط نیز اهمیت بسیاری دارد. مدتهاست دف در بین نسل جدید محبوبیت بالایی کسب کرده است که افراد مایلند از این طریق، احساسات و افکار خویش را به تصویر بکشند. اگر شما به عنوان هنرجوی تازه کار می خواهید ساز دف را خریداری نمایید، بهتر است در ابتدا از سازهای تلقی شروع کنید که با داشتن دوام بالاتر، میتوانند دغدغه پارگی را نیز کاهش دهند البته نباید مواردی همچون سفتی، شلی و یا ضخامت پوست را نیز فراموش کنید.