جزییات ارائه تسهیلات به کشاورزان تشریح شد

به گزارش خبرنگار اقتصادی، جانعلی بهزادنسب در نشست خبری به مناسبت گرامیداشت هفته کشاورزی با بیان اینکه صندوق‌های توسعه کشاورزی، بزرگترین شبکه غیردولتی تامین و تجهیز منابع و هدایت هدفمند آن در بخش کشاورزی در کشور است، گفت: براساس تجربه‌ها و شناخت‌ها از کشورهای پیرامون حتی کشورهای توسعه یافته نیز چنین شاکله پیوندی میان سرمایه‌گذاری در بخش دولتی و غیردولتی برای توسعه کشاورزی و ایجاد اشتغال ندارند.

وی تاکید کرد: این انحصال از سه جهت قابل توجه است؛ یک ادغام کمک‌های دولت و یا سرمایه‌گذاری دولت با بخش غیردولتی این مدل فعالیت موجب ایجاد فضایی برای فعالیت‌های بخش دولتی و غیردولتی می‌شود که موجب نهادینه‌سازی سرمایه‌گذاری در بخش کشاورزی، حمایت و پشتیبانی است. توجه شود که بخش غیردولتی در مجموع 51 درصد مجموع سرمایه و سهام این صندوق را در دست دارد که این به معنای آن است که دولت از بین هیات پنج نفره در این صندوق فقط یک عضو دارد و آن نیز از طریق مجمع سهامداران تامین می‌شود. بخش دولتی برای توسعه سرمایه‌گذاری در بخش کشاورزی و توسعه کشاورزی است.

بهزادنسب ادامه داد: با توجه به آنکه تولیدات کشاورزی ایران عمدتاً خانواده‌محور بوده و اکنون بیش از 4.5 میلیون بهره‌بردار کشاورزی بالغ بر 97 درصد تولیدات بخش کشاورزی کشور را تامین می‌کند، عمده تولید بخش کشاورزی در نظام تولید خرد و متوسط مالکین صورت می‌گیرد. بنابراین در چنین شرایطی ورود دولت برای حمایت از مردم تجربه گران سنگی است که از حدود 17 سال پیش در ایران به وجود آمده است.

رئیس هیات مدیره صندوق حمایت از توسعه سرمایه‌گذاری در بحث کشاورزی نکته دوم را ارائه تسهیلات با بهره بسیار پایین بیان کرد و گفت: بهره این وام‌ها بسیار پایین بوده و در تسهیلات نوبتی 4 درصد و در تسهیلات ضروری برای شرایط خاص 8 درصد است. نرخ پایین تسهیلات امکان استفاده آحاد تولیدات کشاورزی را بیش از پیش فراهم می‌کند. نکته سوم در ارائه تسهیلات این است که دریافت آن بسیار سهل‌الوصول است به طوری که از زمان درخواست تا زمان دریافت کمتر از یک هفته طول می‌کشد و تضامین مورد نیاز نیز چک و سفته است و با ضمانت یکی از اعضای صندوق، وام اعطا می‌شود. بنابراین سایر وثایق سنگین در این مورد مطرح نیست.

بهزادنسب ادامه داد: این مدل از ارائه تسهیلات کاملا منحصر به فرد بوده و در سایر بخش‌ها و حتی کشورها کمتر دیده می‌شوند.

وی با بیان اینکه این صندوق‌ها به استناد ماده 12 قانون تشکیل وزارت جهاد کشاورزی ایجاد شده است، گفت: مطابق این ماده، وزارت جهاد کشاورزی موظف است در جهت حمایت از توسعه سرمایه‌گذاری در بخش کشاورزی نسبت به تشکیل صندوق حمایت اقدام کند. بر همین اساس فعالیت‌های مرتبط صورت گرفته و قواعد پنج هدف اصلی پیش‌بینی شده است. هدف اول؛ تحقق مدیریت بهینه تامین، تجهیز و تجمیع منابع مالی است. تامین منابع مالی در بخش کشاورزی از راه‌های متفاوتی صورت می‌گیرد که شرکت مادر تخصصی به دنبال فراهم کردن زمینه برای سهم دولت در صندوق‌های سرمایه است. بر همین اساس دولت حداکثر می‌تواند تنها 49 درصد از سرمایه این صندوق را تامین کند و بخش خصوصی 51 درصد که این میزان به دلیل کاهش سهم دولت در این صندوق‌ها به کمتر از 50 درصد می‌رسد.

رئیس هیات مدیره صندوق حمایت از توسعه سرمایه‌گذاری در بحث کشاورزی هدف دوم را تحقق بهینه تخصیص منابع مالی بیان کرد و گفت: بهینه‌سازی تخصیص منابع کمک می‌کند تا سیاست‌های عمومی بخش کشاورزی تادیب شود که در نهایت موجب توسعه بخش کشاورزی خواهد شد.

بهزادنسب سومین هدف را افزایش بهره‌وری، تقویت حجم و کیفیت سرمایه‌گذاری صندوق‌ها بیان کرد و گفت: پوشش جامع هدف و کشاورزان و روستاییان فعال در کشاورزی چهارمین هدف و توسعه و گسترش خدمات و نهادهای مکمل فعالیت‌های صندوق‌ها از اهداف پنجم این صندوق است. بر همین اساس صندوق‌ها می‌توانند شرکت‌های دانش‌بنیان را که در حال شکل‌گیری هستند حمایت کنند و این حمایت از پنج مسیر تحقق خواهد یافت.

وی تصریح کرد: مسیر اول اعطای تسهیلات و انجام حمایت‌های مالی مسیر دوم تضمین متقاضیان سرمایه‌گذاری برای تامین اعتبار از سایر بانک‌ها و مسیر سوم دریافت کمک مالی اعتباری از دولت و بانک‌ها با هدف تقویت حجم و کیفیت صندوق است. و اما مسیر چهارم حمایت از تولید و فعالان بخش کشاورزی در مواقع بحرانی مانند سیل، زلزله، صاعقه و غیره است که در این مورد اولویت اعطای وام به این افراد آسیب‌دیده خواهد بود. همچنین مشخص کردن عملیاتی که مجاز به حمایت زنجیره تولید هستند مسیر پنجم است. در این مورد برخی از محصولات مانند زعفران که نیاز به صنایع بسته‌بندی دارد، حمایت مالی از سرمایه‌گذار و کشاورز به گونه‌ای صورت می‌گیرد که امکان سرمایه‌گذاری در آن وجود داشته باشد. از این مورد تحت عنوان کشاورزی قراردادی یاد می‌شود و به این معناست که قراردادی برای خرید محصول از کشاورز و فروش آن در بازار بین کشاورز و صنعتگر منعقد می‌شود. صندوق به عنوان واسط بین این دو وارد می‌شود تا حمایت‌های لازم را از این دو بخش داشته باشد.

رئیس هیات مدیره صندوق حمایت از توسعه سرمایه‌گذاری در بحث کشاورزی افزود: مجموعا 152 صندوق حمایتی در کشور وجود دارد که حدود 2100 میلیارد تومان سرمایه ثبتی دارند که 46 درصد آن سهم دولت و 54 درصد سهم بخش‌های غیردولتی است و تاکنو حدود 13 هزار میلیارد تومان تسهیلات ارائه کرده است.

بهزادنسب با بیان اینکه کانال مصرفی این تسهیلات برای ما مهم است، گفت: در مجموع 33 درصد از تسهیلات ارائه شده در بخش زراعت و باغبانی، 25 درصد در دام، 13 درصد در بخش طیور، 8 درصد در بخش عشایری، 6 درصد در حوزه صنایع کشاورزی و تبدیلی و 3 درصد در حوزه شیلات و آبزیان و در بخش مراتع زنبورداری و سایر موارد نیز 11 درصد تسهیلات ارائه شده است.

وی تاکید کرد: مجموع تسهیلات از منابع داخلی و غیرداخلی تامین شده است که با عاملیت وزارتخانه جهاد کشاورزی بوده است. مهمترین آنها آبیاری تحت فشار و یارانه‌های سوخت و عشایری است.

رئیس هیات مدیره صندوق حمایت از توسعه سرمایه‌گذاری در بحث کشاورزی با بیان اینکه صندوق‌های توسعه سرمایه‌گذاری از شبکه‌های منحصر به فرد است، گفت: یکی از نشانه‌های این انحصار تشکیل بخش کشاورزی سهامدار است و تاکنون حدود 7978 تشکل شامل شرکت‌ها، نهادها و اتحادیه‌ها در سطح ملی، استانی و روستایی عضو سهامدار این صندوق هستند.

بهزادنسب ادامه داد: رویکرد شرکت مادر تخصصی برای توسعه سرمایه‌گذاری استفاده از سیاست‌های رایج کشور در بخش کشاورزی با هدف رونق کشاورزی، اشتغال و درآمدزایی است؛ به طوری که بتواند زنجیره تولید کشاورزی را از تولید تا بعد از سفره مصرف‌کننده نیز تکمیل کند. به همین منظور تدابیری برای زنجیره‌های تولید در بخش کشاورزی اندیشیده شده تا حلقه‌های مفقوده را شناسایی، برنامه‌ریزی و پشتیبانی کند.

وی نکته بعدی را توسعه ورود شرکت‌های دانش‌بنیان بیان کرد و گفت: ایجاد و تکمیل این شرکت‌ها از سیاست‌های صندوق است.

بهزادنسب در پایان رویکرد اساسی صندوق را تنوع‌بخشی به منابع صندوق دانست و گفت: سعی می‌کنیم سهم دولت را متنوع کنیم و همچنین از سایر بخش‌های کشور نیز در این صندوق استفاده کنیم. به همین منظور در حال برنامه‌ریزی برای تامین مالی بین‌المللی برای صندوق خود هستیم و با نهادهای ذیربط نیز ارتباطات لازم برقرار شده و مذاکرات صورت گرفته است. با توجه به آنکه اعضای این صندوق‌ها هرکدام به عنوان یک شخصیت حقوقی و مستقل مانند شرکت سهامی خاص شکل گرفته‌اند، برای آنکه بتوانیم هم‌افزایی لازم را میان توانمندی‌های صندوق ایجاد کنیم، نیازمند یک شبکه کاری هستیم تا موجب مشارکت فعالین کشاورزی در این صندوق شویم.