۸۰ درصد سهام بالاتر از ارزش ذاتی معامله می‌شوند/ کاهش دامنه نوسان هم نمی‌توانست ابزار کنترل باشد/ ناهماهنگی بین متولیان بورسی، ریسک سیستماتیک ایجاد می‌کند

حمید میرمعینی در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی ایلنا درباره تصمیم متولیان بازار مبنی بر کاهش دامنه نوسان از 5 درصد به 2 درصد و لغو آن پس از چند ساعت، اظهار داشت: وجود حد نوسان جزو ریزساختارها است که باعث می‌شوند که مکانیزم کشف قیمت به درستی و منسجم شکل بگیرد و از سوی دیگر بحث نقدشوندگی سهام و گردش معاملات افزایش پیدا کند.

وی با بیان اینکه در ریزساختارها بحث حد نوسان و ایجاد هر گونه محدودیت در عرضه و تقاصا و قیمت گذاری منصفانه در هیچ کجای دنیا و در هیچ بازاری رخ نمی‌دهد، افزود: در دنیا قاعده این است که بازار باید خود را تنظیم کند و عرضه و تقاضا مبتنی بر تحلیل کارشناسی است و سرمایه‌گذاری‌ها از ابعاد مختلف و شاخص‌های متعدد بررسی می‌شوند و این اقدامات به پشتوانه خرید و فروش‌ها تبدیل می‌شود و در این شرایط است که از کشف قیمت می‌توانند دفاع کنند.

این کارشناس بازار سرمایه ادامه داد: اما در بازار سرمایه ایران به وسیله این حجم مبنا یک محدودیتی ایجاد کرده‌ایم که این محدودیت خودش عاملی برای ایجاد رفتار توده‌وار است به این معنا که عده‌ای بدون اینکه هیچ تحلیلی داشته باشند و حتی بدون آشنایی با اصول علم بازار اقدام به خرید و فروش سهام می‌کنند و صرفا براساس صف نشینی سایرین دست به خرید و فروش سهام می‌زنند.

وی تاکید کرد: این روند رفتار توده‌وار را افزایش داده، بازار را از تحلیل دور کرده است و عمق بازار به لحاظ تحلیل و اصول علمی را در بازار سرمایه ایران کاهش داده است و این زنگ خطری است که از سال 82 با آن مواجه هستیم. علی‌رغم اینکه انتقادات زیادی به ایجاد این محدودیت‌ها بود و خواسته شد که این محدودیت‌ها برداشته شود اما نسبت به اصلاح آن اقدامی نشد.

میرمعینی با بیان اینکه در حال حاضر ادامه این شرایط به پاشنه آشیل تبدیل شده است، گفت: متولیان بازار سرمایه به خوبی به این موضوع  آگاهی دارند چراکه رفتار توده‌وار رفتار خطرناکی می‌تواند باشد و در حال حاضر جریان قابل توجه پولی که به سمت بازار سرمایه آمده باعث شده بیش از 80 درصد سهام بالاتر از ارزش ذاتی خود معامله شوند.

این کارشناس بازار سرمایه اظهار داشت: دامنه نوسان اشکال اساسی بازار سرمایه است و امروز شاهد آن هستیم که دستکاری دامنه نوسان شرایط را خراب‌تر کرده است. به جای اینکه دامنه را در دوره‌های مختلف بهبود بخشند یا این محدودیت را حذف کنند و به مرور زمان حد را به نوعی مدیریت کنند و افراد در دامنه معامله کنند، دامنه به نوعی شکل بگیرد که بتواند رفتار تحلیلی را افزایش دهد اما دست به این اصلاحات نزده‌اند.

وی تاکید کرد: در حال حاضر 90 درصد سهام شرکت‌های بورسی کمتر از 20 الی 15 درصد شناوری دارند بنابراین در این شرایط با ورود جریان نقدینگی و نبود عمق در بازار، بازار نمی‌تواند جوابگوی این حجم از نقدینگی باشد.

میرمعینی خاطرنشان کرد: در سال‌های گذشته این موضوع مطرح بود که اگر با وجود این عمق کم،  نقدینگی به سمت بازار سرمایه هجوم بیاورد شاهد چه واکنشی خواهیم بود که همان زمان گفته شد، احتمالا شاهد قفل شدگی بازار باشیم چراکه شناوری بسیار پایین است و هنوز تعداد سهام شرکت‌ها قابل توجه نیست.

این کارشناس بازار سرمایه ادامه داد: بنابراین امروز که در این شرایط قرار گرفته‌ایم، تصمیمی بر کاهش دامنه نوسان اتخاذ شد هر چند که ساعاتی بعد لغو شد. این تصمیم با هدف کاهش سرعت جریان نقدینگی در این بازار بود اما با اجرای این تصمیم هم، هدف محقق نمی‌شد چراکه با نوسان دو درصد باز هم بازده بازار سرمایه بهتر از سایر بازارها می‌توانست باشد.

وی با تاکید بر اینکه حتی با اجرای کاهش دامنه نوسان هم شاهد ادامه افزایش تقاضا در بازار خواهیم بود و رفتار توده‌وار اتفاق می‌افتاد، گفت: بنابراین نمی‌توانست ابزاری برای کنترل بازار سرمایه باشد. یکی از دلایل لغو این دستور هم مخالفت کارشناسان و فعالان بازار سرمایه بود چراکه عده‌ای مخالف ایجاد محدودیت در بازار سرمایه هستند.

میرمعینی درباره تاثیر  ناهماهنگی‌ها در بین متولیان بازار مبنی بر اعلام اجرای کاهش دامنه نوسان و لغو آن پس از چند ساعت گفت: این ناهماهنگی‌ها در بازار سرمایه باعث ایجاد ریسک سیستماتیک می‌شود و امنیت سرمایه گذاری تحت شعاع این رفتار متولیان قرار می‌گیرد. به هر حال ضوابط از حالت هماهنگ شده در قالب برنامه جامع استراتژیک خارج و به یک رفتار سلیقه‌ای تبدیل می‌شود.

وی افزود: همیشه این دوره‌های رکود و رونق در بازار سرمایه وجود داشته اما این تصمیمات و رفتارها در بلندمدت برای سرمایه‌گذارانی که به دنبال سهام‌داری در مدت زمان طولانی هستند عامل تاثیر گذاری در رفتار و دید آنها خواهد بود.