راستی آزمایی حضور آمریکا در خاورمیانه/ پرواز پهبادها برای امنیت یا تامین هزینه نظامی از نفت

عبدالصمد رحمتی در گفت‌وگو با ایلنا، درباره تاثیر تحرکات نظامی و حضور آمریکا در خاورمیانه بر بازار نفت منطقه اظهار داشت: از 20 سال گذشته این موضوع مطرح بود که کشورهایی مثل آمریکا که جزء بزرگترین مصرف‌کنندگان منابع انرژی اعم از نفت و فرآورده‌هایی همچون بنزین و گازوئیل بودند، به نحوی نیاز خود را بصورت پایدار در بلندمدت تامین کنند، بنابراین بهترین منطقه برای جامه عمل پوشاندن به این هدف خاورمیانه است که با تسلط اقتصادی- سیاسی میسر می‌شد.

وی افزود: امروز بازی عوض شده بطوری که آمریکا پس از سقوط قیمت نفت در سال 2014 و انقلاب تکنولوژی در استخراج نفت شیل تا جایی پیش رفت که جزو بزرگترین تولیدکنندگان نفت جهان در کنار عربستان و روسیه قرار گرفت و تراز تجاری صادرات بر واردات نفت آن پیشی گرفت، بنابراین اکنون بحث بازار و تنظیم‌گری آن و تامین هزینه‌های حضور در خاورمیانه از اهمیت خاصی برای آمریکا برخوردار شده است.

این تحلیلگر انرژی با بیان اینکه تسلط سیاسی و حضور آمریکا در خاورمیانه موید این است که هدف کنترل بازار، قیمت نفت و تسلط بر بازار آسیا بوده، گفت: مهم‌ترین فاکتور بر نوسانات قیمت نفت موضوع عرضه و تقاضای آن است. اگر عوامل اثرگذار بر قیمت نفت یکسان باشند، کاهش عرضه قیمت‌ها را کاهش می‌دهد. بطوری که با هر تحرک نظامی در کشورهای نفت‌خیز امنیت عرضه تحت الشعاع قرار گرفته و سریعاً قیمت نفت شروع به حرکت می‌کند و موضوع ریسک‌های ژئوپلیتیکی نیز اثر زیادی بر این نوسانات دارد.

وی خاطرنشان کرد: هرگونه اتفاق در کشورهای نفت‌خیز و یا مناطقی که خط لوله نفت از آنها عبور می‌کند، باعث می‌شود این ترس بوجود بیاید که امنیت عرضه به خطر بیفتد بنابراین قیمت رو به افزایش می‌رود. کشور عراق نیز طی سال‌های گذشته رشد چشمگیری را تجربه کرده و دومین تولیدکننده نفت اوپک است و به نوعی بازار آسیا و اروپا را به خود وابسته کرده است. در روزهای اخیر پس از اقدام تروریستی پهبادهای آمریکایی در به شهادت رساندن سردار سپهبد قاسم سلیمانی، کشور عراق در کانون التهابات ژئوپلیتیکی قرار گرفته و موجب افزایش قیمت نفت شد.

رحتمی با بیان اینکه حضور نظامی آمریکا چندین بعد دارد گفت: از نظر جغرافیایی همسایگان عراق مثل عربستان سعودی، کویت و ایران جزو کشورهای نفت‌خیزند، ترکیه و سوریه هم راه‌ حمل نفت هستند. پس موضوع سلطه بر منابع انرژی و پایداری تولید آن مطرح است یعنی با افزایش تولید نفت کشور عراق از طرفی به نوعی موجب نیاز زدایی بازار نفت آسیا از سایر کشورها به خصوص ایران می‌شود، از طرف دیگر آمریکا واردات خود از عراق را به منظور تامین انرژی افزایش می‌دهد و در نهایت بازار انرژی منطقه را در دست می‌گیرد.

وی ادامه داد: موضوع بعدی حضور آمریکا در عراق این است که عراق را به عنوان منطقه نمایش قدرت خود به منظور تغییر و تبدیل ساختارهای سیاسی خاورمیانه و ایجاد زیرساخت‌های مناسب برای تسلط و قدرت منطقه‌ای و  بین المللی انتخاب کرده است. این حضور تهدیدهایی برای کشورهای منطقه به خصوص ایران رقم زده که می‌توان به ناامنی مرزها، حضور اسرائیل در منطقه کردستان عراق، حضور فرقه‌ها و تفرقه افکنی و... اشاره کرد. لازم به ذکر است با توجه به موارد گفته شده حضور آمریکا در سوریه نیز دلایل مشابه با عراق را دارد.

این کارشناس حوزه نفت با بیان اینکه حضور آمریکا در منطقه علاوه بر سیطره بر بازار منابع انرژی، اهداف دیگری نیز داشته، افزود: امروز آمریکا بدنبال این است که جدای اهداف سیاسی که در منطقه دارد از آنسوی آب‌ها کشتی‌های حامل محموله‌های نفت و گاز خود را به مقاصد آسیایی برساند. بنابراین خروج از منطقه برای این کشور در واقع کوتاه شدن دستش از بازار انرژی و قدرت سیاسی- منطقه‌ای است.

وی خاطرنشان کرد: برخلاف حضور نظامی ایران در عراق و سوریه که برای ایجاد امنیت و از بین بردن تروریست‌های منطقه بوده، آمریکا با بنیان نهادن داعش و به بهانه از بین بردن آنها، نفت این کشورها را استخراج کرده و هزینه‌های حضور خود در بخش خاورمیانه را تامین می‌کند.