یک استاد دانشگاه:
هنوز راه توسعه را نمی‌دانیم
یک کارشناس اقتصادی اظهار داشت: ما نه راه توسعه را می‌دانیم و در مفهوم توسعه هم اختلاف داریم در تعریف و ترجمه توسعه و پاسخ‌های دینی و اندیشه‌ای هم در وادی توسعه گم گشته هستیم اما می‌توان گفت از زمان تاسیس سازمان برنامه و بودجه وارد موضوع توسعه شدیم که آن هم به تفاهم ما در توسعه کمکی نکرد
به گزارش خبرنگار اقتصادی ایلنا، محمد سعید نوری نائینی در مراسم گرامیداشت سالروز درگذشت حسین عظیمی و همایش مرزهای دانش، اقتصاد و توسعه با بیان اینکه در این 19 سال گذشته از درگذشت استاد عظیمی کارشناسان متعددی را از دست دادیم اما هیچ یک از آنها نتوانست مانند درگذشت عظیمی به یادماندنی باشد گفت: در جمع کارشناسان اقتصادی عده‌ای از افراد به مغزخودشان و عده‌ای به دل مراجعه می‌کنند و از طریق احساس نام آور می‌شوند اما آنچه که برای استاد عظیمی تجلی پیدا کرد این بود که ایشان این دو را به صورت توام داشت و در طول آشنایی از زمان دانشجویی با ایشان تا ماه‌های آخر عمرش همواره این خصیصه را در وی دیدم.
وی ادامه داد: مرحوم عظیمی درباره فقر، آموزش و توسعه و ارتباط دادن آنها با هم سعی می‌کرد راه برون رفتی را از این نابسامانی‌ها پیدا کند.
این استاد دانشگاه گفت: معتقدم هنوز علیرغم تلاش‌هایی که در این کشور در سالهای قبل و بعد از انقلاب شده نمی دانیم در توسعه دنبال چه هستیم و ابهامات زیادی وجود دارد. در حالی که دوره فرا صنعتی و اساسا دوره فرا سرزمینی شروع شده و در سایر کشورها به زندگی در سایر کرات فکر می‌کنند، اما ما نمی‌دانیم در توسعه دنبال چه چیزی هستیم.
نوری نائینی ادامه داد: عده‌ای بر این باورند که توسعه به معنای عبور از انقلاب کشاورزی و رسیدن به انقلاب‌های صنعتی و فراصنعتی بوده اما واقعیت این است که هیچ یک از آنها به معنای واقعی توسعه نیست و نبوده است و ما نمی‌دانیم آنچه که باید از توسعه دنبال کنیم چیست و فقط می‌دانیم واقعیت ملموس توسعه چه چیزی است.
وی افزود: در دنیا بحث توسعه بر می‌گردد به بعد از جنگ جهانی دوم و در این تاریخچه توسعه به بعد از تخصیص سازمان برنامه و بودجه بر می گردد اما واقعیت این است که برداشت مشترکی از مفهوم توسعه نداریم و در واژه شناسی هم از توسعه ترجمه های متفاوتی از جمله عمران، گسترش، توسعه شده است بنابراین حتی در سطح واژه شناسی هم ذهنیت مشترک نداریم.
این استاد دانشگاه با بیان اینکه در دنیا دو جامعه توسعه یافته و جامعه توسعه نیافته یا در حال توسعه رسمیت یافتند گفت: البته کشورهای توسعه یافته و کشورهای در حال توسعه مفهوم خاصی و طبقه بندی خاصی ندارند اما به طور کلی با دو جامعه توسعه یافته و در حال توسعه مواجهه هستیم که جامعه توسعه یافته از زمان رنسانس از جامعه توسعه نیافته جدا شده‌اند و این نوزایی از قرن 14 آغاز شده و تا قرن 20 ادامه داشته است.
نوری نائینی گفت: ماحصل این دوران ایجاد سه مکتب انسان گرایی، دنیا گرایی و آزادی خواهی بوده که این مکتب فکری سه عنوان حرکت به سمت علم، فضیلت و شایسته سالاری مطرح شده است اما سوال این است که آیا در ایران در این شرایط به صورت رسمی می‌توانیم این عنوان ها و مکاتب را بپذیریم که جواب این است که نه در گذشته و نه در حال و نه در آینده میان مدت کشور ما آماده پذیرش این مفاهمی را ندارد .
وی با بیان اینکه از نظر دینی در کشورمان مشروعه مقابل مشروطه قرار گرفت گفت: در این مدت هرچند از نظر محتوایی همه طرفدار آزادی بوده‌ایم اما آیا در مفهوم آزادی با هم اشتراک نظر داشته‌ایم و سهم مشترکی از آن داریم آیا آن کسی که آزادی را فریاد می‌زد و به حقوق بشر فکر می‌کرد و آن کسی که آزاد را فریاد می‌زد و در چارچوب قوانین اسلامی و مذهبی می‌دید سهم مشترکی از آزادی داشتند در نهایت نتیجه این شد که جریان‌ها تغییرات مبهمی از آزادی، استقلال و توسعه داشته باشند.
وی با تاکید بر اینکه معنای جهان توسعه را نمی‌توانیم تغییر دهیم گفت: در این باره به کتاب عدل الهی شهید مطهری آنچه که در مقدمه این کتاب آمده رجوع می‌کنیم و به دو پاسخ می‌رسیم اول اینکه در قرآن چیزی درباره توسعه نداریم و چون دسترسی هم به ائمه و پیامبران نداریم بنابراین نمی‌توانیم توسعه را به عنوان یک بیان اسلامی بپذیریم اما مورد دوم این است که راه اشتهادی باز است و می‌توانیم از آن طریق به توسعه برسیم اما این هم اتفاق نیفتاده و مسیر قهقرایی هنوز وجود دارد.
وی افزود: اما از نظر اندیشه درباره توسعه به نوشته‌های دکتر رضا داوری مراجعه کردم و مباحث جدی درباره توسعه در این کتاب وجود دارد. آن چیزی که به عنوان توسعه شناخته شده و به عمل درآمده و بهره برداری رسید را در کشورهایی اروپایی آمریکا و کشورهایی مانند ژاپن و کره دیده شده و این کشورها جزو جامعه توسعه یافته هستند و حتی کشور چین هم جزو کشورهای توسعه شناخته شده نیست.
این استان دانشگاه گفت: ما نه راه توسعه را می‌دانیم و در مفهوم توسعه هم اختلاف داریم در تعریف و ترجمه توسعه و پاسخ‌های دینی و اندیشه‌ای هم در وادی توسعه گم گشته هستیم اما می‌توان گفت از زمان تاسیس سازمان برنامه و بودجه وارد موضوع توسعه شدیم که آن هم به تفاهم ما در توسعه کمکی نکرد و متولی توسعه‌ای که سازمان برنامه و بودجه بوده عملا در طول این سال‌ها تنها دو کار عمده انجام داده آن هم این که بوده که زمان فراوانی پول نفت داشتیم ثروت را تقسیم کرده و در زمان کم پولی نفت فقر را تقسیم کرده است.
