رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست:
ایران؛ مقصد نهایی گرد و غبار خاورمیانه است/ محیط‌زیست، سیاسی نیست
معاون رئیس‌جمهور با تاکید بر این که محیط‌زیست یک موضوع سیاسی نیست و جزو مشترکات همه افراد بشر است، گفت: ایران مقصد نهایی گرد و غبار منطقه خاورمیانه است، به نحوی که اگر گرد و غبار را به سه بخش، منشأ، مسیر انتقال و محل ته‌نشینی تقسیم کنیم، کشور ما نقطه هدف توفان‌های گرد و غبار است؛ یعنی نقطه‌ای است که گرد و غبار پس از گذراندن بازه طولانی از آفریقا و کشورهای حاشیه خلیج فارس به ایران می‌آید و به همین دلیل است که کشورمان به‌شدت تحت تاثیر اثرات سوء گرد و غبار قرار دارد.
به گزارش خبرنگار ایلنا، نشست خبری مقدماتی اجلاس بین‌المللی مقابله با توفان‌های ماسه و گرد و غبار عصر امروز با حضور علی سلاجقه، معاون رئیس‌جمهور و رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست، اشتفان پریزنر، نماینده هماهنگ‌کننده مقیم سازمان ملل متحد در جمهوری اسلامی ایران و جمعی از مدیران سازمان محیط‌زیست و ستاد ملی سیاست‌گذاری و هماهنگی مدیریت پدیده گرد و غبار در سالن همایش‌های شهدای محیط‌زیست برگزار شد.
معاون رئیس‌جمهور و رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست در این نشست با اشاره به برگزاری اجلاس بین‌المللی مقابله با توفان‌های ماسه و گرد و غبار در تاریخ‌های ۱۸ و ۱۹ شهریورماه در تهران گفت: برگزاری این اجلاس گام بزرگ کشورمان در جهت توسعه دیپلماسی محیط‌زیست محسوب می‌شود و تا کنون حضور نمایندگان حداقل ۴۰ کشور و ۲۰ نهاد بین‌المللی در این برنامه قطعی شده است.
علی سلاجقه ادامه داد: روز سوم اجلاس نیز در تاریخ ۲۰ شهریورماه، نشستی با حضور نمایندگان هفت کشور حاشیه خلیج فارس به همراه کشورهای هند، چین و پاکستان در بندر چابهار در منطقه مکران برگزار می‌شود و با توجه به این که این منطقه در حال توسعه است و قرار است صنایع نفتی و غیرنفتی و تاسیسات گردشگری مختلفی در آن استقرار یابند، امیدواریم بتوانیم منطقه مکران را به عنوان الگوی توسعه سازگار با محیط زیست در جهان مطرح کنیم.
گرد و غبار؛ یکی از آثار سوء ناشی از تغییر اقلیم
رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست با تاکید بر این که تغییر اقلیم، واقعیت انکارناپذیر امروز جهان است، عنوان کرد: جهان در حال حاضر به لحاظ اقلیمی، سیاسی و اجتماعی در حال گذراندن بیشترین متغیرها است و متغیرهای نوظهور به صورت مداوم در همه ابعاد به‌ویژه در حوزه محیط‌زیست شکل گرفته است و باید تلاش کرد حداقل خسارت بر اثر این تغییر متغیرها برای ساکنان کره زمین ایجاد شود.
معاون رئیس‌جمهور ادامه داد: تغییر اقلیم پدیده‌ای است که تمام کشورهای جهان را تحت تاثیر قرار داده و پس از انقلاب صنعتی، مولفه‌های محیط‌زیستی کاملا تحت تاثیر رفتار بشر قرار گرفته است. بارش، یک شاکله اصلی فرآیندهای مختلف زیست‌محیطی است که و در حال حاضر تغییر اقلیم، شرایط خشکسالی و سیلاب‌ها در ایران را در بازه حدی قرار داده است و باید کشور را برای مقابله با تبعات این پدیده آماده کرد.
وی با بیان این که تشدید گرد و غبار یکی از آثار سوء ناشی از تغییرات اقلیمی به حساب می‌آید، گفت: گرد و غبار مخاطره ملی و بین‌المللی حال حاضر است و با توجه به این که ایران در غرب آسیا قرار گرفته است، به‌شدت تحت تاثیر تبعات توفان‌های گرد و غبار قرار دارد. البته در سال‌های گذشته تجارب ارزنده‌ای را در حوزه مبارزه با بیابان‌زایی و مقابله با کانون‌های گرد و غبار به دست آورده‌ایم و می‌طلبد که تجارب خودمان در این حوزه را در اختیار دیگران قرار دهیم.
انتخاب «روز جهانی مقابله با گرد و غبار» به پیشنهاد ایران
سلاجقه با بیان این که مطالعات خوبی در زمینه مقابله با توفان‌های گرد و غبار در ایران انجام شده و دستاوردهای علمی مهمی با کمک دانشگاه‌ها حاصل شده است، خاطرنشان کرد: محیط‌زیست یک موضوع سیاسی نیست و جزو مشترکات همه افراد بشر است. مشکلات ناشی از تحریم‌های ظالمانه برای ایران وجود داشته است، ولی در دولت سیزدهم در حوزه مقابله با گرد و غبار با سیاست اصولی و با دیپلماسی قوی عمل کرده‌ایم و توانسته‌ایم نوعی همگرایی و همسویی را در میان کشورهای منطقه در این زمینه ایجاد کنیم.
رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست با تاکید بر این که تشدید گرد و غبار همه ارکان سیاسی، اجتماعی و اقتصادی کشورها را با مشکل مواجه می‌کند، اظهار داشت: با توجه به برگزاری اجلاس منطقه‌ای مقابله با گرد و غبار در تیرماه سال گذشته در تهران با حضور ۱۱ کشور منطقه و ۶ نهاد بین‌المللی، سازمان ملل از ایران درخواست کرد که با توجه به توانمندی و تجارب ارزنده‌ای که کشورمان در زمینه مقابله با گرد و غبار دارد، امسال ما میزبان اجلاس بین‌المللی مقابله با توفان‌های گرد و غبار باشیم. همچنین سازمان ملل به پیشنهاد ایران، روز ۲۱ تیر مصادف با زمان صدور «بیانیه تهران» در اجلاس منطقه‌ای سال گذشته را به عنوان «روز جهانی مقابله با توفان‌های گرد و غبار» نامگذاری کرده است.
وی در ادامه تاکید کرد: ایران کشوری است که در منطقه خشک و نیمه‌خشک کره زمین واقع شده است. البته در کشور ما بخش زیادی از انواع اقلیم‌های موجود در جهان وجود دارد و مردم ما در طول تاریخ توانسته‌اند خود را با همه شرایط تطبیق دهند. حالا هم آماده هستیم که تجربیات خود را در اختیار دیگر کشورها بگذاریم و با برگزاری اجلاس بین‌المللی هفته آینده می‌خواهیم نوعی همگرایی منطقه‌ای و جهانی و یک ادبیات واحد در حوزه مقابله با توفان‌های گرد و غبار ایجاد کنیم.
انجام مطالعات ۱۵ ساله برای شناسایی کانون‌های داخلی و خارجی گرد و غبار
سلاجقه با تاکید بر این که ایران مقصد نهایی گرد و غبار منطقه خاورمیانه است، عنوان کرد: اگر گرد و غبار را به سه بخش، منشأ، مسیر انتقال و محل ته‌نشینی تقسیم کنیم، کشور ما نقطه هدف توفان‌های گرد و غبار است؛ یعنی نقطه‌ای است که گرد و غبار پس از گذراندن بازه طولانی از آفریقا و کشورهای حاشیه خلیج فارس به ایران می‌آید و به همین دلیل است که کشورمان به‌شدت تحت تاثیر اثرات سوء گرد و غبار قرار دارد.
معاون رئیس‌جمهور ادامه داد: با توجه به این که ایران بیش از سایر کشورها تحت تاثیر گرد و غبار قرار دارد و این موضوع یکی از اولویت‌های اصلی کشور در حوزه محیط‌زیست است، در همین راستا مطالعات دقیقی انجام داده‌ایم و بر اساس این مطالعات، رایزنی با سایر کشورها را شروع کرده‌ایم. مطالعات ۱۵ ساله گرد و غبار در جنوب و جنوب غرب کشور و همچنین شمال و شمال شرق کشور انجام شده است. منشأ، مسیرهای انتقال و همچنین کشورهای تحت تاثیر گرد و غبار در منطقه با انجام مطالعات توسط دانشگاه‌های کشور احصا شده است و بر اساس این دستاوردهای علمی، مذاکرات با کشورهای همسایه را شروع کرده‌ایم.
وی با بیان اینکه علاوه بر کشورها، دستگاه‌های بین‌المللی نیز برای مقابله با توفان‌های گرد و غبار تکالیفی دارند که باید به آن عمل کنند، گفت: متاسفانه تا کنون برون‌دادهای خوبی از نحوه عملکرد دستگاه‌های بین‌المللی در حوزه مقابله با گرد و غبار به دست نیامده است، با این وجود، خروجی کنفرانس سال گذشته، ایجاد صندوق و دبیرخانه منطقه‌ای محیط‌زیست و گرد و غبار بود و در حال حاضر امور مربوط به اساسنامه تشکیل صندوق منطقه‌ای مقابله با گرد و غبار توسط وزارت امور خارجه درحال انجام است که امیدواریم کشورهای همسایه در این صندوق مشارکت کنند.
اجازه نمی‌دهیم که از گونه‌های غیربومی در طرح یک میلیارد نهال استفاده شود
سلاجقه همچنین در پاسخ به سوال خبرنگار ایلنا مبنی بر این که آیا طرح دولت برای کاشت یک میلیارد درخت طی چهار سال، می‌تواند به مقابله با توفان‌های گرد و غبار کمک کند، اظهار داشت: طرح کاشت یک میلیارد نهال که توسط وزارت جهاد کشاورزی و سازمان منابع طبیعی در دست اجرا است، به شرطی می‌تواند به مقابله با توفان‌های گرد و غبار کمک کند که در بخش‌های بیابانی کشور، گونه‌های کم‌آب‌بر و بومی را بکاریم؛ چراکه استفاده از گونه‌های بومی به حفظ ایمنی زیستی کشور کمک می‌کند و با توجه به این که متولی اصلی حفظ ایمنی زیستی سازمان حفاظت محیط‌زیست است، اجازه نمی‌دهیم که از گونه‌های غیربومی در این طرح استفاده شود.
وی در پایان تصریح کرد: مجریان طرح کاشت یک میلیارد نهال حتما باید از گونه‌های بومی و سازگار با طبیعت کم‌آب ایران استفاده کنند، زیرا در کشورمان تجربه خوبی از کاشت و پرورش گونه‌های غیربومی نداریم و در بسیاری از طرح‌های درختکاری مشاهده شده که استفاده از گونه‌های غیربومی، عملا باعث تخلیه منابع آبی یک منطقه شده است. این در حالی است که در کشورمان گونه‌های بومی مانند تاغ و گز وجود دارند که در سال‌های گذشته در بخش مرکزی کشور در اجرای طرح‌های مقابله با بیابان‌زایی بسیار موثر بوده‌اند و همچنان می‌توان از آنها برای تثبیت خاک در کانون‌های گرد و غبار استفاده کرد.
گفتنی است، اجلاس بین‌المللی مقابله با توفان‌های ماسه و گرد و غبار در روزهای شنبه و یکشنبه ۱۸ و ۱۹ شهریور ۱۴۰۲ در تهران برگزار خواهد شد. در این اجلاس نمایندگانی از بیش از ۴۰ کشور و ۲۰ نهاد بین‌المللی حضور خواهند یافت و تعداد زیادی از کارشناسان، اساتید دانشگاه و نمایندگان دستگاه‌های اجرایی، تحقیقاتی و آموزشی کشور نیز جزو حاضرین در این مراسم خواهند بود.
