گزارش ایلنا از اداره تشخیص هویت پلیس آگاهی؛
بررسی ۵۰۰ هزار صحنه جرم طی شش ماه نخست امسال/ صدور روزانه ۱۸۰۰ تا ۲۰۰۰ گواهی سوءپیشینه/ "فعالیت شبانه‌روزی زنان پلیس" در اداره تشخیص هویت
اکیپ بررسی صحنه جرم در اداره تشخیص هویت پلیس آگاه به صورت شیفت ۲۴ ساعته فعال است و توسط زنان اداره می‌شود.
به گزارش خبرنگار ایلنا، ظهر روز شنبه ۱۳ مهرماه ۱۳۹۸ جلسه‌ای به منظور آشنایی خبرنگاران با اداره تشخیص هویت پلیس آگاهی با همراهی سرهنگ حمید مکرم سهل آبادی در اداره پلیس تشخیص هویت برگزار شد. در این جلسه سرهنگ مکرم در ابتدا به شرح مجموعه تشخیص هویت پرداخت و گفت: به دلیل اینکه این اداره بتواند ماموریت‌ها و کارکرد‌های خود را به خوبی انجام دهد آن را به بخش‌هایی تقسیم بندی کرده‌ایم که در ادامه به توضیح آن خواهیم پرداخت.
شرح وظایف و ماموریت‌های اداره ۲۱:
اداره ۲۱ امورات مربوط به سوء پیشینه و احراز هویت‌ها را انجام می‌دهد.
سرهنگ مکرم در ابتدا به اداره ۲۱ اشاره کرد و گفت: اداره ۲۱ امورات مربوط به سوء پیشینه و احراز هویت‌ها را انجام می‌دهد. در حقیقت همه امورات مربوط به سوابق افراد به عهده اداره ۲۱ است. یکی از عمده‌ترین خدمات که مرتبا همه با آن سرو کار دارند بحث صدور گواهی سوء پیشنیه است. کار گواهی سوءپیشینه در دفاتر پلیس +۱۰ آغاز خواهد شد و بعد توسط سیستم به اداره ۲۱ منتقل می‌شود، سپس به وسیله کارمندانی که اکثرا خانم‌هایی با دقت بالا هستند مورد بررسی قرار می‌گیرد. در نهایت نتیجه بلافاصله از طریق سیستم به دادسرای سه جلد کیفری ارسال می‌شود و در آنجا نیز گواهی سوءپیشنه با پست به آدرس درخواست کنندگان ارسال می‌شود.
وی بیان کرد: ما تلاش می‌کنیم آن بخش از وظایفی که در آگاهی جهت صدور گواهی سوءپیشینه به ما مربوط می‌شود را سریعا انجام دهیم در واقع این بازه زمانی کمتر از یک روز کاری است. زمانی که پلیس+۱۰ کار انگشت نگاری را انجام می‌دهد باید برای ما مدارک لازم را ارسال کند از زمانی که برای ما مدارک را ارسال کردند تا زمانی که بررسی‌ها انجام شود و از اینجا به دادسرا فرستاده می‌شود، کمتر از یک روز زمان می‌برد. البته مواردی که بیش از این زمان می‌برند آن دسته از موارد خاص هستند که نیاز به تحقیق و بررسی بیشتری دارند.
سرهنگ مکرم با اشاره به روند کاری صدور گواهی سوء پیشینه در دادسرا گفت: قاضی یا بازپرس دادسرا به صورت سیستمی اخذ انگشت نگاری الکترونیکی از فرد را انجام داده و ارسال گواهی را به پست واگذار می‌کند. در صورتی که تعطیلی رسمی نباشد طی ۳ تا ۴ روز گواهی‌ها به دست افراد خواهد رسید. ما در بحث انتخابات شورایاری‌ها ۳۶ هزار سوءپیشینه صادر کردیم به این صورت که برای هر فرد حداقل سه مرتبه بررسی انجام دادیم.
این سرهنگ آگاهی تشخیص هویت ادامه داد: موضوع دومی که در اداره ۲۱ پلیس سوءپیشنیه بررسی می‌شود بحث انگشت نگاری و اخذ مشخصات و عکس تمام متهمانی است که وارد زندان می‌شوند. به محض اینکه برای هر متهمی قراری صادر شد که وارد زندان شود، توسط تیم تشخیص هویت سوابق قدیم و جدید آن فرد ثبت و بررسی خواهد شد. بخش بعدی فعالیت اداره ۲۱ مربوط به متهمان و مظنون است. آگاهی برای اینکه بهترین تصمیم درباره این افراد را بگیرد سوابقشان را احصا می‌کند تا بداند متهم و مظنون است و یا آیا دارای سوءسابقه هست یا نه؟
وی اشاره کرد: علاوه بر اینها ارگان‌های مختلف مثل سپاه، نیروی انتظامی و جاهای مختلفی که قرار است افرادی را به کارگیری کنند سوءسابقه آنها را از ما استعلام می‌کنند. موضوع آخر در اداره ۲۱ کمک به شناسایی هویت اجساد ناشناس مانند کارتن خواب‌ها است. در برخی از موارد لازم است انگشت بعضی اجساد قطع شود تا بتوانیم هویت افراد را شناسایی کرده و بررسی کنیم.
درخواست روزانه ۱۸۰۰ تا ۲۰۰۰ گواهی سوءپیشینه
طی شش ماه اخیر حدود ۲۵۰ هزار درخواست از پلیس +۱۰ برای صدور گواهی سوپیشینه داشتیم.
سرهنگ مکرم درباره آمار روزانه جهت درخواست گواهی سوءپیشینه گفت: روزانه بین ۱۸۰۰ تا ۲۰۰۰ درخواست برای سوءپیشینه داریم. این درخواست از سوی دادسراهای مختلف انجام می‌شود یعنی از دادسرای سرپرستی (سرپرستی کودکان بی‌سرپرست) تا دادسراهایی که به دنبال مشخصات یک فرد متهم هستند درخواست‌هایشان را به ما ارجاع می‌دهند. علاوه بر این طی شش ماه اخیر حدود ۲۵۰ هزار درخواست از پلیس +۱۰ برای صدور گواهی سوءپیشینه داریم.
وی ادامه داد: شاید این پرسش پیش بیاید که اگر شخصی با کارت شناسایی جعلی به دفترخانه‌ای برای معامله مراجعه می‌کند چطور باید آن را شناسایی کرد و متوجه شد که کارت او جعلی هست یا نه؟ از این رو پیشنهاد کردیم دفترخانه‌ها با ثبت احوال لینک شوند و زمانی که مشخصات فرد مذکور را وارد سیستم می‌کنند، متوجه شوند آیا مدارک او واقعی هست یا نه؟ ثبت اطلاعات هر شخصی به عهده ثبت احوال است که ما هم از این بانک‌های اطلاعاتی بهره‌برداری می‌کنیم.
شرح فعالیت‌ها و وظایف اداره ۲۲
صحنه جرم یکی از مهم‌ترین موضوعات تشخیص هویت است، ما در این زمینه با افرادی سر و کار داریم که به نوعی متضرر شده‌اند.
سرهنگ مکرم در ادامه به توضیح بخش بعدی ماموریت‌های اداره تشخیص هویت پرداخت و گفت: اداره بعدی اداره ۲۲ است که به بررسی صحنه جرم می‌‍‌پردازد. صحنه جرم یکی از مهم‌ترین موضوعات تشخیص هویت است. ما در این زمینه با افرادی سر و کار داریم که به نوعی متضرر شده‌اند به این صورت که در یک سری از صحنه‌های جرم اموال افراد از دست رفته یا برخی از صحنه‌های جرم مربوط به صحنه‌های قتل، جنایی، تجاوز، سرقت‌های مسلحانه، آتش‌سوزی، اسیدپاشی و در نهایت بحث صحنه‌های سرقت است.
وی افزود: به خاطر اینکه مردم راحت‌تر به خدمات ما دسترسی داشته باشند در ۹ پایگاه پلیس، اکیپ‌های صحنه جرم و سرقت را در نظر گرفته‌ایم که سریعا مستندسازی از صحنه جرم را انجام می‌دهند و مدارک به دست آمده را به دایره تطبیق درپلیس آگاهی بفرستند. اکیپ‌های بررسی حوزه جنایی به صورت متمرکز در خودمرکز مستقر هستند که به صورت شیفتی کار می‌کنند.
بررسی ۵۰۰ صحنه جرم طی شش ماه
ما طی شش ماه گذشته چهار هزار و ۵۰۰ صحنه جرم مختلف را بررسی کرده‌ایم.
این سرهنگ آگاهی تشخیص هویت درباره تیم‌های متشکل برای بررسی صحنه جرم گفت: تیم بررسی صحنه متشکل از بازپرس، مقام قضایی، اکیپ بررسی صحنه قتل، افسر بررسی صحنه قتل جنایی و پزشکِ پزشکی قانونی است. به فراخور صحنه‌‌ای که پیش می‌آید و نیازمندی‌هایی که در صحنه احساس می‌شود هم ما کارشناسانی را می‌فرستیم و هم از کارشناسان بیرون استفاده می‌کنیم. به عنوان مثال برای صحنه‌های گازگرفتگی سعی می‌کنیم از کارشناسان شرکت گاز استفاده کنیم زیرا این دست از کارشناسان با بررسی جزئی میتوانند خطرات احتمالی را متوجه شوند. در برخی از صحنه‌های جرم شاید در طی بررسی نیاز باشد ۲ تا ۳ جلسه برگزار شود و بعد جلسه ادامه یابد. احتمال دارد بررسی صحنه از یک تا ۱۰ ساعت زمان ببرد.
وی در تعریف فوت مشکوک گفت: هر مرگی که علت آن مشخص نباشد به معنی مرگ مشکوک است. البته تعریف ما از مرگ مشکوک با تعریف عوام متفاوت است. ما طی شش ماه گذشته چهار هزار و ۵۰۰ صحنه جرم مختلف را بررسی کرده‌ایم.
اداره آزمایشگاه‌ها (اداره ۲۳):
بررسی کشته شدگان با سلاح گرم در آزمایشگاه فیزیک جنایی
صحنه‌های جنایی، غیرجنایی و حتی خودکشی که با سلاح گرم صورت گرفته است به این اداره مربوط می‌شود.
سرهنگ مکرم درباره آزمایشگاههای مختلف اداره آگاهی تشخیص هویت و در توضیح آزمایشگاه فیزیک گفت: بدون استثنا تمام اجساد تمام افرادی که با گلوله فوت شده‌اند، توسط تیم تشخیص هویت(تیم بررسی صحنه، کارشناس سلاح) در آزمایشگاه فیزیک جنایی بررسی می‌شوند. صحنه‌های جنایی، غیرجنایی و حتی خودکشی که با سلاح گرم صورت گرفته است به این اداره مربوط می‌شود. علاوه بر این هر جایی که در تهران و حتی در کل کشور سلاحی کشف شود در این اداره بررسی می‌شود که آیا از سلاح استفاده شده یا نشده و آیا داری سوابقی هست یا نه؟
وی در توضیح سیستم آرسنال که اطلاعات مربوط به اسلحه ها را جمع‌آوری می‌کند، گفت: ما یک سیستم به نام سیستم آرسنال داریم که بانک مربوط به سلاح، مرمی و پوکه و همچنین شامل تجمیع اطلاعات سلاح‌های گرم است. به عنوان مثال امکان دارد یک سلاح گرم در یک سرقت مسلحانه به کارگیری شود که پیش‌تر در یک سری اقدامات مجرمانه به کارگیری شده بود. علاوه بر اینها هر گونه تغییراتی که روی برخی ابزارها مثل کلید باشد نیز توسط این اداره مورد بررسی قرار می‌گیرد. در این میان ما آزمایشگاههای شیمی، آزمایشگاه بیولوژیک، آزمایشگاه اسناد، ادله الکترونیکی، اداره تطبیق و دبیر خانه را داریم.
احراز هویت کشته‌شدگان در آزمایشگاه شیمی
تمام سموم و هر گونه سم در صحنه‌های جرم در آزمایشگاه شیمی بررسی می‌شوند.
پس از توضیحات سرهنگ مکرمی به آزمایشگاههای متعدد اداره ۲۳ می‌رویم. تشخیص هویت آزمایشگاههای متعددی دارد که یکی از این آزمایشگاه‌ها، آزمایشگاه شیمی و بیولوژی است. در ابتدا از آزمایشگاه شیمی و آزمایشگاه بیولوژیک بازدید می‌کنیم. به گفته سرهنگ مکرمی تمام سموم و هر گونه سم در صحنه‌های جرم مورد بررسی این آزمایشگاه خواهد بود. ترکیبات سموم، خطرناک بودن یا نبودن آنها نیز در آزمایشگاه شیمی مشخص می‌شود. این آزمایشگاه همچنین استعلامات پلیس‌های تخصصی و مقام‌های قضایی را انجام می‌دهند. به عنوان مثال پلیس، دادگستری، سپاه و... در جایی مایعی را کشف کردند که به این آزمایشگاه ارسال می‌شود که آیا مشکوک به سم هست یا نه؟ در آزمایشگاه بیولوژیک نیز ترکیبات تمام ترشحاتی که هر گونه نمونه بیولوژیکی از آن در صحنه جرم کشف شده است را به پلیس گزارش می‌دهد و نمونه برداری‌هایی که انجام می‌شود برای آزمایشات دی ان ای مورد استفاده قرار می‌گیرد.
به گفته سرهنگ سعید زندیه این آزمایشگاه شیمی و آزمایشگاه بیولوژیک بیش از نیم قرن قدمت و به طور کل اداره تشخیص هویت ۱۰۷ سال قدمت دارد و در سال ۱۲۹۱ تا ۱۲۹۲ شمسی تاسیس شده است. در آن زمان مستشاران سوئدی در این زمینه همکاری می‌کردند و بعد از آن این مجموعه به شکل مستقل در اختیار پلیس آگاهی قرار گرفت.
یکی از فعالیت‌های ویژه این آزمایشگاه تشخیص هویت و بررسی صحنه حوادث است به عنوان مثال برخی از کارهایی که در اینجا انجام شده، بررسی صحنه‌ها و اثرات به جا مانده از حوادثی چون سقوط هواپیما، واژگونی قطار، ریزش ساختمان پلاسکو بوده است.
شناسایی ۸۰ تا ۸۵ درصد اجساد به وسیله لوازمی که همراهشان است
بررسی مواد سمی و شیمیایی، میزان الکل در مشروبات، آشکارسازی اثرانگشت و... در آزمایشگاه شیمی و بیولوژیک انجام می‌شود.
این آزمایشگاه متشکل از سیستم‌های خاصی برای بررسی هرگونه مواد سمی و شیمیایی، برسی میزان الکل در مشروبات، آشکارسازی اثرانگشت و... است. یکی از وظایف دیگر این بخش احراز هویت کشته شدگان است در این راستا بحث دی ان ای تاپینگ هم مطرح است. در دی ان ای تاپینگ از اجساد یا کشته شدگان نمونه گرفته شده و با خانواده‌هایشان مقایسه می‌شود تا ببینیم که آن جسد به کدام خانواده منتسب است.
جالب است بدانید ۸۰ تا ۸۵ درصد اجساد به وسیله لوازمی که همراه آنان است شناسایی می‌شوند اما به گفته سرهنگ سعید زندیه مشکلی که وجود دارد این است که نیروهای امدادی اجساد و وسایل آنها را از هم جدا می‌کنند و بعد به دست ما می‌رسانند که این اتفاق شناسایی اجساد را دشوار می‌کند.
بررسی وضعیت سلاح‌های گرم در آزمایشگاه فیزیک
مردم در نگهداری هرگونه اسلحه در منزل حتی اسلحه‌های بادی دقت کنند.
در این آزمایشگاه تابلوهایی را مشاهده می‌کنیم که نوع ورود و خروج گلوله از شیشه را نشان می‌دهد. با توجه به نوع ترک‌هایی که روی شیشه افتاده پلیس به راحتی می‌تواند ورود و خروج گلوله و اینکه کدام گلوله زودتر شلیک شده است را نشان می‌دهد. سرهنگ سعید زندیه در حین بازدید از آزمایشگاه فیزیک تاکید می‌کند؛ خانواده‌هایی که در منزل خود از هر گونه اسلحه حتی اسلحه بادی نگهداری می‌کنند، لازم است مراقبت‌های زیادی انجام دهند، زیرا اخیرا یک کودک به دلیل کنجکاوی اسلحه بادی پدر خود را برداشته و از طریق لوله تفنگ به داخل نگاه کرد که ناگهان شلیک ساچمه به چشم او موجب مرگش شد.
بررسی اثر انگشت‌های مجرمین در ادراه تطبیق
یک سری اثر انگشت که در آزمایشگاه شیمی کشف شده، روی کاغذ آشکارسازی می‌شود و مجددا برای بررسی به اداره تطبیق می‌آید.
این اداره توسط خانم سلطانی مدیریت می‌شود که علاوه بر مسئولیت تطبیق که مهم‌ترین و حساس‌ترین قسمت‌های تشخیص هویت است، به صورت هم زمان فرماندهی پلیس زن آگاهی را به عهده دارد. تمام آثار انگشت‌هایی که از صحنه‌های سرقت و جنایی و برداشته می‌شود برای اولین بار جهت بررسی به این اداره می‌آید. البته یک سری اثر انگشت که در آزمایشگاه شیمی کشف شده روی کاغذ آشکارسازی می‌شود و مجددا برای بررسی به اداره تطبیق می‌آید. در این اداره است که برای پلیس مشخص می‌شود که اثرانگشت‌ها مربوط به چه کسی است و آیا آن شخص سابقه دارد یا نه؟ هر نوع ژلاتین که از صحنه‌های جرم یا صحنه‌های قتل به شکل اثر انگشت به اینجا هستند به این بخش می‌آید و بررسی‌های لازم در خصوص آن صورت می‌گیرد.
بررسی سوابق قدیمی و جدید مجرمان در بانک اطلاعات مجرمان
بررسی سوابق افراد برای صدور گواهی سوءپیشنه در این بخش ضصورت می گیرد.
در این بخش سوابق افراد و یا حتی مجرمان بررسی شده و نتایج مثبت یا منفی از طریق سیستم به دادسرا منتقل می‌شود. همانطور که سرهنگ مکرم پیش‌تر توضیح داد بررسی سوابق افراد برای صدور گواهی سوءپیشنه در این بخش است که هر کاری ۲ تا ۳ ساعت زمان می‌برد.
سرهنگ مکرم درباره این بخش گفت: امکان خطا در این بخش وجود ندارد شاید در سیستم الکترونیک مشکلی باشد اما در سابقه افراد امکان ندارد مشکلی پیش بیاید و البته اکثریت مجرمان جرم خود را انکار می‌کنند اما سوابقی که از آنها ثبت شده ادعاهایشان را نقض می‌کند.
نکته جالب توجه این است که در بخش اکیپ بررسی صحنه جرم، تشخیص هویت و تطبیق، زنان نقش موثری دارند. علت استفاده از نیروی زن در این اداره‌ها دقت بالای آنهاست.
بررسی صحنه جرم توسط ماموران زن
تمام صحنه‌هایی که مربوط به خانم‌ها می‌شود، توسط ماموران زن بررسی خواهد شد.
اکیپ بررسی صحنه جرم نیز به صورت شیفت ۲۴ ساعته فعال است که توسط زنان اداره می‌شود. یک اتاق که محل استقرار تیم بررسی صحنه جرم است. سرهنگ مکرمی درباره این بخش توضیح داد: ما در کنار فوت و صحنه هایی که آقایان قربانی آن هستند، بعضا خانم‌ها را هم داریم. بیش از ۲۰ سال است که به صورت تخصصی این کار تیم خاص خود را دارد که زنان نیز عضو آن هستند و تیم زنان در آنجا مستقر می‌شوند. تمام صحنه‌هایی که مربوط به خانم‌ها می‌شود توسط مامورین زن بررسی خواهد شد. هیچ فرقی هم نمی‌کند که چه اتفاقی افتاده باشد هر نوعی جرمی که صورت گرفته در صورت وجود زن در صحنه، تیم زنان به آنجا اعزام می‌شود.
سرهنگ مکرم در ادامه دیگر آزمایشگاههای اداره ۲۳ گفت: ما آزمایشگاه اسناد را داریم که در آنجا تمام اسنادی که به نحوی در آن ایراد و اشکالی وارد است مورد بررسی قرار می‌گیرد. مثل امضا، اثرانگشت، نوع جوهر، متن و... است. در صحنه جرم‌هایی مانند تهدیدات، خودکشی یا قتل‌هایی که در آنجا دست خطی به جا مانده که منتسب به فرد خودکشی کرده است در این آزمایشگاه مورد بررسی می‌شود.
وی درباره ادله الکترونیکی توضیح داد: این بخش مربوط به صوت و تصویر افراد است به عنوان مثال تلفن‌هایی که در آن تهدید‌هایی نسبت به یک شخص صورت گرفته و شخص مجرم ادعا دارد که این صدای او نیست یا تصویری اگر در آنجا توسط دوربین‌های مدار بسته ضبط شده و شخص متخلف مدعی است که تصویر مربوط به او نیست و بسیاری از این موار در بخش ادله الکترونیکی بررسی می‌شود.در نهایت دبیرخانه‌ای در اداره تشخیص هویت وجود دارد که نامه‌ها و اسناد برای مراحل مختلف تشخیص هویت در آنجا ثبت می‌شود.
