نرخ‌ خرید تضمینی برق ۸۰ درصد افزایش یابد/ شهرک‌های صنعتی با نیروگاه‌های خورشیدی روشن می‌شوند

به گزارش خبرنگار اقتصادی ایلنا، حدود 200 شرکت فعال در زمینه سامانه‌های خورشیدی کوچک مقیاس در روزهای پایانی سال 1399 به وزیر نیرو نامه نوشته‌اند و ضمن اعلام وضعیت بحرانی برای فعالین سامانه‌های خورشیدی کوچک مقیاس، درخواست افزایش نرخ‌های خرید تضمینی برق از سامانه‌های خورشیدی کوچک مقیاس را به میزان 80 درصد داشته‌اند.

در همین ارتباط گفت‌وگویی با سید محمد جواد موسوی، نایب رئیس کمیته تجدیدپذیر سندیکای صنعت برق داشتیم، که بخش اول آن سه‌شنبه 4 فروردین منتشر شد.

در قسمت اول مصاحبه وضعیت توسعه نیروگاه‌های خورشیدی کوچک مقیاس در ایران و جهان مقایسه شد با ذکر دو مثال از کشور آلمان که دو سوم از نیروگاه‌های خورشیدی نصب‌شده در این کشور مربوطه به نیروگاه‌های خورشیدی کوچک‌مقیاس کمتر از 500 کیلووات است و کشور همسایه ترکیه که حدود 6 هزار مگاوات نیروگاه خورشیدی کمتر از یک مگاوات در این کشور نصب شده است. که 97درصد از ظرفیت نصب‌شده این کشور را شامل می‌شود.

همچنین بیان شد که بدلیل افزایش قیمت تمام‌شده نیروگاه‌های خورشیدی و عدم افزایش نرخ خرید تضمینی برق، شاهد رکود و توقف توسعه هستیم و شرکت‌های فعالی که در سال‌های قبل در این زمینه ایجاد شده‌اند، در حال تعطیلی و خروج از بازار هستند.

قسمت اول مصاحبه را می‌توانید https://www.ilna.news/fa/tiny/news-1054956 مطالعه کنید و بخش دوم گفت‌وگو با نایب رئیس کمیته تجدیدپذیر سندیکای صنعت برق را نیز در ادامه می‌خوانید:

نرخ‌های خرید تضمینی؛ در آستانه ابلاغ

-چه زمانی قرار است وزیر نیرو نرخ‌های خرید تضمینی جدید را ابلاغ کند؟

 از اخباری که از وزارت نیرو به گوش می‌رسد، نرخ‌های جدید در فروردین ماه ابلاغ می‌شود.

-در نامه‌های شرکت‌ها به وزیر نیرو چه درخواست‌هایی در زمینه نرخ‌ها مطرح شده است؟

سه موضوع اصلی مرتبط با نیروگاه‌های خورشیدی کوچک‌مقیاس در این نامه‌ها مطرح شده است، موضوع‌ اول: افزایش نرخ خرید تضمینی به میزان مناسب و کافی، موضوع دوم: گسترش بازه 20 الی 100 کیلووات تا 200 کیلووات، موضوع سوم: ایجاد پله یک مگاوات و تقسیم بازه 200 کیلووات تا 10 مگاوات به دو بخش کمتر و بیشتر از یک مگاوات.

افزایش قیمت نیروگاه‌های خورشیدی به دو برابر

-قبل از اینکه وارد جزئیات این موارد شویم، از 20 مهرماه سال 98 که وزارت نیرو نرخ‌های خرید تضمینی را بروزرسانی کرد، چه مقدار افزایش در قیمت تمام‌شده نیروگاه‌های خورشیدی کوچک‌مقیاس اتفاق افتاده است؟

همگی شاهد بودیم که نرخ ارز از انتهای سال 98 و همچنین در طول سال 99 بیشتر از دو برابر شده است و همچنین تورم بسیار بالایی اتفاق افتاده است، در نتیجه قیمت تمام‌شده سامانه‌های خورشیدی نیز بیش از دو برابر افزایش یافته است. برای مثال یک نیروگاه خورشیدی 5 کیلوواتی از قیمت 45 میلیون تومان در زمستان 98 به ارقام 100 الی 140 میلیون تومان در زمستان 99 رسیده است. برای سایزهای 20 کیلووات، 100 کیلووات و ... نیز به همین منوال است.

درخواست افزایش نرخ خرید تضمینی به اندازه 80 درصد

-آیا محاسبات افزایش نرخ‌های خرید تضمینی را انجام داده‌اید؟

ما در مجموعه سندیکای صنعت برق و نیز در مجموعه حدود 200 شرکت پیمانکار در این حوزه کارگروه تعیین نرخ خرید برق تشکیل دادیم، این کارگروه که از شرکت‌هایی در سراسر کشور تشکیل شده بود، در تابستان گذشته چندین جلسه برگزار کرد و از یک طرف قیمت تمام‌شده نیروگاه‌های خورشیدی کوچک‌مقیاس برای سایزهای 5، 10، 20، 100، 600 کیلووات و یک مگاوات با جزئیات کامل محاسبه شد که شاید برای اولین بار بود که این اتفاق می‌افتاد، و از طرف دیگر مدل مالی طراحی شد و نرخ‌های خرید تضمینی مناسب برای نرخ بازگشت داخلی (IRR) 25درصد بدست آمد. همان‌طور که نرخ‌ها در جدول زیر مشخص هستند، پیشنهاد ما افزایش 80 درصدی این نرخ‌ها است.

بدنامی نیروگاه‌های خورشیدی کوچک‌مقیاس؛ در صورت عدم افزایش نرخ

-اگر افزایش نرخ کمتر از این میزان باشد، چه اتفاقی می‌افتد؟

نکته مهم این است که اگر افزایش نرخ کمتر از میزان مناسب باشد، شاهد ادامه رکود و توقف خواهیم بود و عملا اتفاقی نخواهد افتاد.

عدم افزایش مناسب در افزایش نرخ خرید تضمینی برق از نیروگاه‌های خورشیدی کوچک مقیاس، موجب کاهش کیفیت پروژه‌ها از نظر تجهیزات مورد استفاده، کاهش عملکرد از نظر راندمان و طول عمر و کاهش کیفیت تجهیزات حفاظتی می‌شود و در نتیجه سابقه و اعتبار نیروگاه‌های خورشیدی کوچک مقیاس را زیر سوال می‌برد و این بزرگترین آسیب به توسعه انرژی خورشیدی کوچک مقیاس است؛ چیزی که در طول امسال شاهد آن بودیم و در صورت عدم افزایش نرخ به میزان مناسب، متاسفانه این روند ادامه پیدا خواهد کرد.

گسترش پله 100 کیلووات تا 200 کیلووات

-غیر از افزایش نرخ چه موارد دیگری مطرح است؟

ما در کارگروه تعیین نرخ که برگزار شد، دو جلسه مشترک با کارگروه شهرک‌های صنعتی برگزار کردیم و در این دو جلسه کارشناسان شرکت‌های مشاور در زمینه اتصال به شبکه نیز حضور داشتند. در این جلسات پیشنهاد شد که بازه تعرفه‌ای 20 الی 100 کیلووات، تا 200 کیلووات گسترش پیدا کرده است، چرا که فاصله 100تا 200 کیلووات از نظر اتصال به شبکه مشابه با کوچک‌تر از 100 کیلووات است و در صورت گسترش این بازه، شاهد استقبال بیشتر واحدهای صنعتی خواهیم بود، بدون اینکه نگرانی در خصوص اتصال به شبکه وجود داشته باشد.

در این موضوع با چند شرکت توزیع نیز مشورت شد که مورد استقبال آنها نیز قرار گرفت. خوشبختانه این پیشنهاد از طرف ساتبا نیز به وزارت نیرو ارسال شده است و امیدواریم در مصوبه وزیر نیرو قرار گیرد. همچنین ایجاد پله یک مگاوات نیز پیشنهاد شده است.

ایجاد پله 1 مگاوات

-پله یک مگاوات به چه دلایلی پیشنهاد شده است؟

ما سه نوع نیروگاه خورشیدی داریم: کوچک‌مقیاس خانگی، کوچک‌مقیاس تجاری یا صنعتی و بزرگ‌مقیاس نیروگاهی.

فاصله 200 کیلووات تا 1 مگاوات مخصوص نیروگاه‌های سقفی تجاری و صنعتی است و فاصله 1 الی 10 مگاوات مخصوص نیروگاه‌های بزرگ مقیاس زمینی و به قول معروف فارم (farm) است. بازه فعلی که از 200 کیلووات تا 10 مگاوات ادامه دارد، بسیار بزرگ و غیرمنطقی و شامل هر دو نوع نیروگاه است، ضمن اینکه تفاوت قیمت تمام‌شده این نیروگاه‌ها بسیار قابل توجه است، بنابراین تعیین یک نرخ خرید تضمینی برای این بازه برای دو نوع نیروگاه نادرست است و عملا متقاضیان صنعتی و تجاری را از سرمایه‌گذاری در فاصله زیر یک مگاوات منصرف می‌کند. لذا در جلسات کارگروه‌های تخصصی پیشنهاد شد بازه 200 کیلووات تا 10  مگاوات به دو بازه 200 کیلووات تا 1 مگاوات و یک مگاوات تا 10 مگاوات تقسیم شود.

پیشنهاد عقد قرارداد؛ تا یک مگاوات

-عقد قرارداد در این بازه جدید با چه مراکزی است؟

برای نیروگاه‌های خورشیدی که در ظرفیت 200 کیلووات الی 1 مگاوات احداث می‌شوند، نیاز است که متقاضی به سازمان انرژی‌های تجدیدپذیر و بهره‌وری انرژی برق مراجعه کند و مراحل طولانی برای اخذ مجوز وجود دارد. پیشنهاد ما این بوده است که در این فاصله، قراردادهای خرید تضمینی با شرکت های توزیع استان منعقد شود و بدین ترتیب از بوروکراسی و تمرکزگرایی کارها در تهران نیز جلوگیری می‌شود. برای نیروگاه‌های بادی نیز هم اکنون پله 1 مگاوات وجود دارد و قراردادهای برای کمتر از 1 مگاوات توسط شرکت‌های توزیع در استان‌ها منعقد می‌شود. همچنین در این فاصله شرکت‌های توزیع مسئولیت دریافت مطالعه اتصال به شبکه و اعطای مجوز آن را بر عهده دارند که در آینده نیز اینگونه خواهد بود. ضمنا فراموش نکنیم که در کشور همسایه ترکیه نیز نیروگاه‌های خورشیدی تا ظرفیت 1 مگاوات، نزدیک 97 درصد ظرفیت نصب‌شده را شامل می‌شوند و حمایت ویژه دریافت می‌کنند.

توسعه نیروگاه‌های خورشیدی؛ روی سقف ده‌ها هزار واحد صنعتی

-چه متقاضیانی برای فاصله 200 کیلووات تا 1 مگاوات وجود دارد؟

در کشور ما 822 شهرک و ناحیه صنعتی و 46 هزار واحد صنعتی به بهره‌برداری رسیده، اینها کانون‌های مصرف برق هستند، و از طرف دیگر زیرساخت ایجاد نیروگاه خورشیدی بصورت بسیار عالی آماده است، از جمله مالکیت محل، سوله آماده نصب و انشعاب برق آماده دارند. همه چیز آماده است که تعداد زیادی از این واحدها بتوانند مجهز به نیروگاه‌های خورشیدی کوچک‌مقیاس شوند و مقداری از برق مصرفی خود را تامین کنند. در سال 1400 می‌توانیم شاهد توسعه نیروگاه‌های خورشیدی در شهرک‌های صنعتی باشیم.

از وزارت نیرو انتظار می‌رود با توجه به افزایش مصرف برق در محل صنایع که بعضا با خاموشی نیز همراه است، تهدید فوق را به فرصت تبدیل کرده و با اصلاح نرخ‌های خرید تضمینی و ایجاد پله فوق، زمینه را برای تولید برق خورشیدی در محل صنایع فراهم کند.