خرید سوغاتی چه تاثیری بر فرهنگ و اقتصاد شهرها دارد؟

سرزمین ما ایران به دلیل گوناگونی اقلیم­ها، فرهنگ­ها و آداب و رسوم، تاریخ و آب وهوای متفاوت، همواره جاذبه­های زیادی برای گردشگران داخلی و خارجی داشته است.

این سرزمین با جاذبه­های طبیعی مانند جنگل و دریا، گوشه­ای با زیبایی­های کویری و بیابانی و شهرهایی با آثار فرهنگی و تاریخی به جا مانده از گذشتگان، مقصد بسیاری از توریست‌های جهان است که برخی از آنها برای بازدید از این آثار چشم‌نواز ایرانی با تهیه بلیط هواپیما به مقصد ایران، سفر می‌کنند.

سوغات ایران نیز مانند دیگر جاذبه‌­ها، با تنوع بی­مانند از شهری به شهر دیگر همواره در مرکز توجه مسافران داخلی و گردشگران خارجی بوده‌­است. خرید سوغاتی یکی از منابع مهم درآمد برای مردم در شهرهای توریستی و گردشگرپذیر ایران بوده و درآمد ارزی خوبی را نصیب کشور می­‌کند.

اما جنبه اقتصادی تنها مزیت خرید سوغاتی توسط گردشگران نیست. سوغاتی به خصوص اگر اصیل باشد و در همان شهر مورد نظر تولید شده باشد، به نوعی نماد و نشانه فرهنگی مهمی برای شناخته شدن آن شهر و آن مکان تلقی می‌شود.

چرا سوغاتی می‌­خریم؟

سوغاتی یا سوغات در واقع کلمه‌­ای با ریشه ترکی به معنی ره­‌آورد یا تحفه­‌ای است که فرد برای یادآوری مکانی که به آن سفر کرده برای خود و یا برای دیگران به صورت هدیه می‌­آورد.

ره­آورد یا سوغاتی معمولا از صنایع دستی و مواد غذایی و یا محصولات صنعتی منطقه مقصد سفر انتخاب می­‌شود. سوغاتی در واقع هدیه­‌ای است که خاطره‌­ای را به یاد می ­آورد.

بعضی اوقات سوغاتی را برای خود می­‌خریم تا خاطرات شیرینی که در سفر به یک مکان خاص تجربه کردیم را از یاد نبریم. اما بیشتر سوغاتی را برای خانواده و دوستان و اطرافیان می­ خریم تا به آنها بگوییم به یادشان بوده­‌ایم و گوشه‌­ای از این خاطرات و تجربه­ های سفر را برایشان به یادگاری می­ آوریم.

یک سوغات نه به خاطر خود آن کالا، بلکه به دلیل خاطرات مرتبط با آن، ارزش‌گذاری می شود. سوغاتی در یادآوری مکان‌هایی که به آنجا سفر کرده‌ایم و تجربیات شگفت‌انگیزی که داشته­ایم به ما کمک می‌کند.

تاثیر فرهنگی خرید سوغاتی

سوغاتی، ره­آورد یا تحفه هر چه که اسمش را بگذاریم، بیشتر از آنچه فکرش را می­‌کنیم بر روی مسافران تاثیر دارد. وقتی به مکانی سفر می‌­کنیم، علاوه‌بر این‌که با فرهنگ، تاریخ، آداب زندگی و جاذبه­‌های آن آشنا می‌­شویم، به صورت ناخودآگاه از آنها تاثیر نیز می‌­پذیریم. دیدن تفاوت­‌ها مهم­ترین جاذبه سفر است.

خرید سوغاتی به خصوص در مورد گردشگران خارجی نوعی «صادرات نامرئی» محسوب می­‌شود. صادرات نامرئی به کالاها و خدماتی که توسط گردشگران خریده می‌­شود، گفته می­‌شود. این کالاها می‌­تواند منجر به اشاعه فرهنگ مقصد برای گردشگران شود.

ما با تهیه سوغاتی قصد داریم روح یک مکان و فرهنگ را برای خود و عزیزانمان به یادگار ببریم تا این روح همیشه برایمان ماندگار بماند.

البته تنها سوغاتی ماندگار و با معنی می­شود که نماینده روح واقعی آن مکان بوده و با تاریخ و فرهنگ خواستگاه خود پیوند خورده باشد. مسلم است که انبوه کالاهای ساخت چین و کشورهای دیگر، نمی­تواند نماینده خوبی برای فرهنگ و تمدن اصفهان و شیراز یا مثلا ونیز یا مکزیک باشد.

اصالت کالایی که به عنوان سوغات می­خریم بسیار مهم است. اینکه بدانیم کالا در محل مورد نظر ساخته می­شود یا مواد اولیه آن از کجا می­آید و داستان و تاریخ و پیشینه آن چیست از اهمیت زیادی برخوردار است.

تاثیر اقتصادی خرید سوغاتی

صنعت گردشگری یکی از پربازده­ترین صنایع موجود از لحاظ اقتصادی بوده و بازگشت سرمایه در پروژه­های گردشگری معمولا نسبت به دیگر صنایع سریع­تر است.

از هنگامی‌که گردشگر برای سفر به مقصدی مد نظرش بلیط هواپیما را خریداری می­کند، تا اقامت در مقصد و استفاده از خدماتی مثل خرید سوغات و دیگر کالاها، به صورت مستقیم و غیر مستقیم، سود نصیب اقتصاد محلی خواهدشد.

خرید سوغات بخشی جدایی‌ناپذیر از تجربه سفر است و بیشتر گردشگران برای یادآوری این تجربیات با سوغاتی به خانه بازمی گردند. خرید سوغات نیز یکی از راه­های توسعه اقتصادی جوامع به خصوص در شهرها و روستاهای کوچکتر است.

خرید سوغاتی از صنعتگران محلی باعث تقویت اقتصاد محلی شده و سرمایه و پول را به سمت این جوامع هدایت می‌کند. با خرید کالاها و سوغاتی­های محلی، از مشاغل حمایت شده و شغل­های جدیدی متناسب با نیاز و استقبال گردشگران ایجاد خواهد شد.

برای بهره­وری بهتر از سود اقتصادی فروش سوغات به گرشگران باید اصالت سوغات از طریق معیارهایی مانند منحصربه‌فرد بودن محصول، تولید محلی، زیبایی شناسی، کیفیت، عملکرد سودمند سوغات توسط تولید کننده رعایت شود.

امروزه صنایع دستی به خصوص صنایع دستی سنتی و اصیل ایرانی می­تواند به عنوان سوغاتی منحصربه‌فرد و باارزش به بالا بردن ارزش افزوده و سود اقتصادی در صنعت گردشگری کمک شایانی نماید.