جودت؛ معلم یک نسل از معماران ایرانی

به گزارش ایلنا، رضوی‌کیا، دبیر نکوداشت با بیان ویژگی­های شخصیتی این معمار هنرمند گفت: ما در این نشست، از خدمات انسانی فرهیخته و متواضع که عمر خود را در راه آموزش، پژوهش و توسعه فرهنگ معماری و هنر ایران صرف نموده، تقدیر می­کنیم.

رضوی کیا افزود: جودت معلم یک نسل از معماران ایرانی است. او بزرگ است بدون بزرگنمایی و بزرگوار است، همواره در هاله­ای از فروتنی؛ چنین وارسته کمتر آدمی هست. انسان چنین فروتن در این پایه و با این مایه از فضل و فرهنگ کمتر داریم. با همه­ی موفقیت­ها و محبوبیت­ها، هرگز او را خود گم کرده، یا از خود راضی ندیده ایم. ستودن و ستایش دیدن یا شنیدن، در او اثر نمی­کند. فرهیخته ­ای تمام عیار است. دانستن و دانش برای او فقط فرزانگی به بار آورده است. و بیش از فضل، فضیلت دارد. بی‌تردید جودت به یک نسل تعلق ندارد

جودت، معلمی والا، وظیفه شناس و بی ادعا

در بخش دیگر این مراسم، ناصر شهسواری، مدرس مدعو دانشگاه شهید بهشتی با بیان اینکه با وجود ناملایماتی که در بیش از نیم قرن زندگی حرفه­ای بر محمدرضا جودت گذشته است؛ خوشحالم از اینکه در دوران حیات این معمار هنرمند برای ایشان مراسم نکوداشت برگزار شده و خوشبختانه این شخصیت بارز و دانشمند الان حضور دارند و دانشجویان و اعضای حرفه از برکت وجودشان هنوز بهره­مند هستند.

در معماری، فرم­ها در خدمت اندیشه­‌اند.

در ادامه این برنامه، فریبرز رئیس‌دانا، اقتصاددان؛ با اشاره به سابقه­ آشنایی خود با محمدرضا جودت گفت: من از سال 1340 ایشان را می­شناسم. جودت در آن زمان برای ما چهره و شخصیت نازنینی بود همیشه کم صحبت می کرد، گزیده می­گفت و روی ما تأثیر می­گذاشت.

رئیس دانا افزود: من جودت رو در تالار ایران (قندریز) پیدا کردم و نقاشی­هایی کاملاً نوآورانه از او دیدم. جودت در همه آثارش حضور انسان را تعقیب کرده و زیبایی را برای زیبایی نخواسته است.

رئیس دانا با اشاره به همکاری با جودت در تدوین مطالعات اقتصادی و فنی طرح جامع شهرهای ایران گفت: ما برای شهرهای عقب مانده وطنمان کار کردیم اونجا از شکل گرایی، فرمالیسم و زیبایی­شناسی به ویژه از نوآوری­های ویژه جودت خبری نبود و جودت خواستش از ما  این بود که زندگی مردم را درک کنیم و همیشه خواست مردم را تعقیب می‌کردیم.

جودت، اندیشمندی نقاش

نصرت‌الله مسلمیان، مدرس دانشگاه و نقاش معاصر نیز در ادامه برنامه با اشاره به تأسیس تالار ایران توسط محمدرضا جودت گفت: زمینه­ی آشنایی من با ایشان در زمینه هنر و نقاشی است. ایشان راه اندازی تالار ایران (قندریز) را مبتنی بر تصمیم جودت و دوستانش در خصوص فعالیت فرهنگی و هنری دانست و افزود: مهمترین رسالت راه اندازی تالار ایران در پیش از انقلاب، تلاش برای جبران عقب ماندگی بود و اینجا است که نقش معلمی و اندیشمندی جودت بیشتر برجسته می­شود. در واقع جودت بخشی از وجود خود را قربانی کرد، برای اینکه فرزندان این جامعه خودشان را از زیر بار روانشناسی شکست و عقب ماندگی خارج کنند.

صداقت، وجه­ی غالب شخصیت جودت

محمدرضا حائری، مدیرمسئول و سردبیر نشریه اندیشه ایرانشهر نیز با اشاره به همکاری با محمدرضا جودت گفت: ما در تولید نشریه معماری و شهرسازی پنج سال با جودت همکار بودیم و البته آشنایی ما بیش از این مدت است. صداقت در این نیم قرن در وجود مهندس جودت باقی مانده است.

حائری مازندرانی با تقدیر از کانون معماران معاصر و کانون معماران و شهرسازان جوان که به برگزاری این نکوداشت اهتمام ورزیدند، گفت: البته وظیفه دانشگاه شهید بهشتی(ملی سابق) بود که این بزرگداشت را برگزار می­کرد.

سردبیر نخستین نشریه شهرشناسی ایران گفت: من وقتی آثار محمدرضا جودت در مورد معماری جهان را می­خواندم بیشتر معماری ایران را درک می­کردم.

آزاداندیشی، مهمترین درس جودت

لیلا عراقیان، طراح پل طبیعت و برنده­ی جایزه بین المللی معماری آقاخان از دیگر سخنرانان این مراسم بود. وی با ابراز خوشحالی از اینکه از بین دانشجویان بسیار زیاد آقای جودت، فرصت سخنرانی در مراسم نکوداشت استاد برای ایشان فراهم شده گفت: من اول فکر کردم که شاید بهتر باشد از تجربه خودم در زمانی که دانشجوی استاد بودم، بگویم. اما بعد فکر کردم با چند نفر از دانشجویان استاد هم صحبت کنم شاید مطلب متفاوتی بشنوم و نکته­ای که برای من جالب بود این است که تقریباً همه ما در دوره­­ای که دانشجوی مهندس جودت بودیم، یک تجریه یکسان داشتیم ، با این تفاوت که هر کس با ادبیات خود درباره­ی این تجربه صحبت می­کرد.

عراقیان با اشاره به تجربه­ی مشترک دانشجویان در کلاس درس مهندس جودت گفت: جودت به دانشجوهایش فرصت می­داد که جرات کنند و آزاد فکر کنند، که رویا ببینند و بتوانند کم کم رویاهایشان را به فضای معماری تبدیل کنند. رویاهایی که شاید از جنس شعر بود، از جنس مجسمه بود، از جنس نقاشی بود، از جنس داستان بود.

عراقیان افزود: جودت یک نمونه­ عالی از معلمی است که با سکوت خود ، دانشجویانش را راهنمایی و هدایت می­کرد و متواضعانه و بزرگوارنه کنارشان می­ایستاد و اجازه می­داد ریسک کنند و به توانایی خودشان اعتماد  کنند و آن قدر ادامه دهند تا رویاهایشان را به نتیجه برسانند.

خاطره­ها هویت انسان را می‌­سازند

در پایان، محمدرضا جودت با تشکر از کانون معماران معاصر و کانون معماران و شهرسازان جوان برای برگزاری این نکوداشت گفت: نمیدانم اگر احساس شرمندگی به شما دست دهد چگونه با آن مواجه می­شوید. اما من واقعاً دچار شرمندگی عجیبی در مقابل این همه لطف دوستان شدم و خود را لایق مطالبی که دوستان درباره­ی من گفتند، نمیدانم.

جودت در ادامه از همسرش - مینا روحانی- که در یک زندگی مشترک، بیش از50 سال یار و یاور وی بوده، تشکر و قدردانی کرد.

محمدرضا جودت با اشاره به دوران جوانی خود گفت: من از بعد از اخذ دیپلم دبیرستان از 18 سالگی تا سال 1345 که ازدواج کردم همیشه مکانی به نام آتلیه داشتم و این موضوع باعث شد که سبک زندگی من، خاص باشد. به این معنا که از همه چیز بریده بودم و صرفاً به کار فکر می­کردم.

جودت افزود: صادقانه بگویم من نه میخواستم معمار شوم، نه میخواستم معلم معماری بشوم و نه میخواستم نویسنده و مترجم در کتاب­های هنری و معماری باشم، بلکه هدفم این بود که نقاش شوم. شاید ناخودآگاه زندگی من را وارد مسیر فعلی کرد.

جودت گفت: چند وقت پیش فرصتی دست داد تا دو مرتبه فیلم« هیروشیما عشق من» را ببینم. یکی از منتقدان نقدی بر این فیلم نوشته بود که آخرین جمله­اش بدین مضمون بود که: خاطره­ها هویت انسان رو می­سازند ولی خاطره­ها هم به مرور زمان رنگ می­بازند. محمدرضا جودت در ادامه با اشاره به وضعیت معماری امروز گفت: معماری امروز ما وضیعت بسیار بغرنجی دارد و به قول رم­کول­هاس دچار نوعی ماجراجویی پیچیده شده است.

 جودت افزود: مطابق نوشته­ها، آخرین اتفاقی که در زمینه­ی معماری رخ داده، به معمار ستاره­ها ختم می­شود. واقعا همه در شگفتند چرا که در هیچ دوره و زمانی در تاریخ معماری این سطح از تفاوت و افتراق میان آثار معماری معماران وجود نداشته است.

وی گفت: هنوز افرادی هستند که وقتی می­خواهند یک کار طراحی معماری سفارش دهند، سراغ معمار ستاره­ها می­روند و یا مسابقه­ی محدود برگزار می­کنند. و ظاهراً خیلی از این افراد فرصت پرداختن به کار را ندارند و صرفاً دنبال ایده هستند.

جودت گفت: در واقع هدف من از بیان این مسأله این بود که تنها در معماری نیست که این وضع بغرنج وجود دارد، بلکه در نقاشی هم که همواره از معماری پیشگام­تر بوده این وضع بغرنج وجود دارد.

استاد معماری دانشگاه شهید بهشتی گفت: حدود یک قرن از تاریخ تولد معماری مدرن به روایت لئوناردو بنه ولو گذشته است. باید از خودمان این سئوال را بپرسیم که چرا در طول این یک قرن نتوانستیم کسانی را به عنوان جانشینان میس وندروهه ، والتر گروپیوس، فرانک لوید رایت و لوکوربوزیه، تربیت کنیم؟ جودت با بیان اینکه ما این میدان را ترک می­کنیم و آن را به جوانان می­سپریم، ابراز امیدواری کرد نسل جدید معماران در پیشبرد دیسپلین معماری موفق باشند.

در این مراسم، جمع زیادی از اساتید دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه شهید بهشتی، دانشجویان و دانش­آموختگان معماری دانشگاه، اعضای هیأت مدیره تشکل­ها و سازمان­های مردم نهاد و مدیران دفاتر مطرح معماری و شرکت های مهندسین مشاور حضور داشتند.