خانه‌های روستای فارسیان را فاضلاب گرفته است/ رئیس بنیاد مسکن آزادشهر: مطلع نبودیم

به گزارش خبرنگار ایلنا، زنان و مردان روستای فارسیان؛ جایی که قرار بود بعد از پیاده‌سازی طرح مرمت و بهسازی روستایی مسئولان تبدیل به یکی از قطب‌های گردشگری روستایی شود؛ جایی که به گفته رئیس بنیاد مسکن آزادشهر نزدیک به ۱۰ هزار متر مربع معابر آن سنگفرش شده تا جلوه‌ای زیباتر داشته باشد، روزگار سختی می‌گذرانند. فقر و کمبود امکانات از پشت پرچین‌ها به خانه‌ها می‌آید و هنوز با این مردم همزیستی دارد.

روستای فارسیان از توابع شهرستان آزادشهر در استان گلستان خانه‌هایی دارد که بعد از چهار دهه از بهمن ۵۷ گاز ندارند. مردان و زنانی که زمستان‌های سخت و سرما لب جاده با قاطر برای گرفتن بشکه‌های نفت مسیری طولانی را طی می‌کنند و اغلب از راه کشاورزی روزگارشان را می‌گذرانند. نیمه اول سال مشغول کاشت برنج هستند و در نیمه دوم سال گندم می‌کارند. فارسیان روستایی است محصور شده در دل کوه که خانه‌هایی پلکانی دارد. برخی از ساکنان کنونی روستای فارسیان قانچی، اصالت قشقایی دارند و به زبان ترکی قشقایی صحبت می کنند. برخی دیگر قزلباش هستند و به زبان ترکی تکلم می‌کنند.

نزدیک به ۳۰۰ خانه هنوز طرح گازکشی نشده است

تیم رسانه‌ای که از طرف نهاد ریاست جمهوری به روستا رفته؛ قرار است از طرح به‌سازی بافت روستایی که بنیاد مسکن شهرستان آزادشهر متولی آن است، بازدید کند اما ناگفته‌های مردم روستای فارسیان بیش از اینها است. در روستا که راه می‌روی چند نفری از خانه بیرون آمده‌اند تا ببینند مهمانان تازه وارد کیستند. درِ چوبی یک خانه‌ باز می‌شود که روی آن با خودکار نوشته شده، «رب گوجه فرنگی موجود است» زنِ پیری بیرون آید. وقتی از زندگی در روستا می‌پرسی؛ سرش را تکان می‌دهد و می‌گوید: بالای روستا بخش «یوخارکه کوچه» نزدیک به ۳۰۰ خانه هستند که هنوز طرح گازکشی به آنها نرسیده است. بقیه منطقه نیز خیلی وقت نیست که گازکشی شده‌ است.

بیش از ۵۰ درصد جمعیت ایران در روستاها زندگی می‌کنند و زنان و مردان کشاورز و کارگری هستند که داستان زندگی‌شان همین است. معابر روستا سنگفرش شده که کوه زیبایی خاصی به آن داده است، در عن حال دیواره خانه‌ها تا حدی به صورت پلکانی بالا آمده که نام آن ازاره است. دور تا دور بام خانه‌ها نیز لَبّام کشیده شده است.

چند قدم پایین‌تر یک زن که پیراهن بلندی به تن کرده جلو می‌آید و با ته لهجه ترکی؛ رئیس بنیاد مسکن را خطاب می‌کرده می‌گوید: از وقتی لوله‌های فاضلاب شکسته، آب به داخل خانه‌هایمان آمده است. طویله من را آب گرفته است.

فاضلاب درون خانه‌های فارسیان

همراه زن به طرف طویله‌اش که می‌روی، می‌بینی که آب بد بویی گوشه انتهایی طویله را پوشانده و دیوار مقابل تماماً نم‌دار است. زن می‌گوید که یکی دو سال است وضعیت فاضلاب روستا اینطور شده است. چند بار برای تعمیر آمده‌اند اما بعد از مدتی دوباره به همین وضع  افتاده است. من شوهرم را از دست داده‌ام. گاز هم نداریم و مجبورم برای تهیه نفت تک و تنها با قاطر به شهر بروم. حدوداً دو تا سه ماه یکبار باید این کار را انجام بدهم. گذران زندگی برایم سخت است. مجبورم پرچه‌های خانه‌های دیگر را بشویم و پولی بگیرم.

کمی بعد مردی جوان جلو می‌آید و با نارضایتی تمام و بلند بلند صحبت می‌کند. او می‌گوید: چرا یک کار درست برای ما نمی‌توانند انجام بدهند؟ وقتی بنیاد مسکن تصمیم گرفت که معابر روستا را سنگفرش کند، اصلا درنظر نگرفت که بعدها گازکشی چطور باید انجام شود. حالا هم که اداره گاز برای گازکشی برخی مناطق روستا آمده مجبور شده سنگفرش‌ها را تخریب کند.

او می‌افزاید: همین بی‌توجهی‌ها باعث شده تا لوله‌های فاضلاب نیز شکسته شود و آب فاضلاب به سمت خانه‌های مردم بیاید. دیوار خانه‌هایمان را آب گرفته و چند وقت دیگر روی سرمان می‌ریزد.

یک زن دیگر جلو می‌آید و ما را تا خانه‌اش می‌برد. دیوارهای خانه را آب گرفته و وسط حیاط نیز یک بخش بزرگ کنده شده که خودش خاک غیرنمدار جایگزین آن کرده تا به این روش آن را ترمیم کند.

رئیس بنیاد مسکن آزادشهر:

مطلع نبودیم

در ادامه پاسخ مرتضی احمدی (رئیس بنیاد مسکن شهرستان آزادشهر) در خصوص مشکلات روستای فارسیان و اقدامات بنیاد مسکن در این روستا را می‌خوانید.

به گفته مرتضی احمدی؛ بهسازی بافت‌های روستایی یکی از اهداف بنیاد مسکن است. به لحاظ ویژگی‌های خاصی که از نظر بافت روستایی در فارسیان وجود دارد، این اقدامات انجام شده است. در واقع خرده فرهنگ‌ها است که این بافت را شکل داده‌ و اینها به عنوان میراثی که باید حفظ شود، مورد توجه قرار گرفته است. روستای فارسیان به لحاظ بافت تاریخی و ساخت و ساز و ویژگی‌های معماری منحصر به فرد است. ما مطالعات لازم را انجام دادیم و در فاز اولِ کار، بهسازی بافت را به سرانجام رساندیم. خانه‌هایی که قابل مرمت بود، مرمت کردیم. اِزاره‌های سنگی و لَبّام‌هایی(لبه‌های بام) که خراب شده بود، ترمیم کردیم. پایه‌های دیوار را که تخریب شده بود، تقویت کردیم تا از آسیب‌دیدگی جلوگیری شود. اندود کاه‌گل در خیلی نقاط ریخته شده بود که ترمیم کردیم.

وی با اشاره به اینکه این اقدامات برگرفته از ویژگی‌های قبلی اینجا بوده است و ما چیز جدیدی به این منطقه اضافه نکرده‌ایم، می‌افزاید: فقط گذشته روستای فارسیان مطالعه شده و مجدداً با مصالح و استادکاران بومی احیا شده است.

او در پاسخ به سوال که چرا فاضلاب به داخل خانه‌های مردم راه یافته می‌گوید: در مقطعی که ما کار بهسازی را شروع کردیم، شرکت گاز برنامه‌ای برای گازکشی نداشت. ما مطلع نبودیم که چنین اتفاقی ممکن است بیفتد و پروژه را بدون در نظر گرفتن بحث گازکشی روستا تعریف کردیم. در حال حاضر نیز جلسات کارشناسی مشترکی با اداره گاز برگزار کرده‌ایم و شاخص‌های معماری روستا را به اطلاع شرکت گاز رساندیم. تمایل داریم که به گونه‌ای گازکشی شود که فضای روستا خیلی به هم نریزد.

دستور پیگیری استاندار به نتیجه می‌رسد؟

رئیس بنیاد مسکن شهرستان آزادشهر گفت: در شهرستان ما حتی در شهرها نیز جمع‌آوری فاضلاب دقیقی وجود ندارد، چه رسد به روستاها. مردم باید خودشان چاه‌های جذبی برای فاضلاب بزنند. آنها نیز باید بپذیرند که واقعا امکان اجرایی کردن سیستم جمع آوری فاضلاب در یک روستایی مثل فارسیان دشوار است و هزینه زیادی لازم دارد. ما به اهالی روستا گفته‌ایم که سعی کنند، فاضلاب‌ها را به صورت سنتی و روش‌های جذبی و فردی برنامه‌ریزی کنند.

وی تصریح می‌کند؛ ما حدود ۱۰ هزار مترمربع معابر روستا را سنگفرش کرده‌ایم. حدود ۳ هزار متر مربع دیواره‌ها را تا ارتفاعی با سنگ ازاره کار کردیم. حدود ۹ هزار مترمربع اندود کاه‌گِل در خانه‌ها کار کردیم. رنگ سفید و قرمزی که دیده می‌شود، کار بومی است که اهالی اینجا انجام می‌دهند و به اصطلاح به آن شولی می‌گویند. ما برای احیای آن یک بار بعد از کاهگِل کردن شولی‌کِشی نیز کردیم که البته با کمک اهالی روستا بود.

او می‌افزاید: حدود ۴ هزار متر لبام ساختمانی را اصلاح کردیم و ۶۶ واحد مسکونی را که غیرقابل ترمیم بود، تخریب کردیم و با تسهیلات و طرح‌هایی کمک کردیم دوباره ساخته شود. به ازای هر واحد ۴۰ میلیون تومان تسهیلات قرض‌الحسنه با باز پرداخت ۱۵ ساله پرداخت کردیم.

هادی حق‌شناس (استاندار گلستان) نیز در خصوص مشکل روستای فارسیان در تماسی با معاون فرماندار منطقه دستور پیگیری داد. حق شناس در تماس خبرنگار ایلنا، تصریح کرد: مسئله اهالی فارسیان صورت جلسه شده و ظرفی یکی دو ماه آینده مشکل مردم حل خواهد شد. باید دید که وعده استاندار گلستان در خصوص شکستگی لوله‌های فاضلاب روستا عملی می‌شود یا نه.

گزارش : مریم وحیدیان