جان‌سختی تولیدکنندگان در جدال با بانک‌ها و مافیای واردات/ آینده شغلی کارگران تجهیزات پزشکی نگران‌کننده است

مهدی اسفندیار (پژوهشگر حوزه سلامت و درمان) در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا، اظهار داشت: یکی از رانت‌هایی که در دوران تحریم، اقتصاد مملکت را فلج می‌کند؛ رانت ارز چند قیمتی است؛ اینکه همواره این کار -چند نرخی کردن ارز- را صورت می‌دهیم و دوباره اعلام می‌کنیم که شکست خوردیم، شاید متاثر از حضور افراد ذینفع در درون ساختار‌های اجرایی کشور باشد که سبب می‌شود ظرف کمتر از شش ماه، قیمت‌ها رشدی بیشتر از صد در صد پیدا کنند.

او به آسیب‌هایی که تصمیمات ارزی در حوزه سلامت و درمان می‌گذارد، اشاره می‌کند: به‌طور مثال همزمان در مجلس و دولت با ادعای نگرانی برای سلامت مردم و تامین دارو و تجهیزات، چند میلیارد دلار پول با ارز مرجع ۴۲۰۰ تومنی به واردکنندگان تجهیزات پزشکی پرداخت می‌شود؛ لیست کالاهای مشمول حسب نفوذ جریانات مختلف تامین می‌شود و نهایتا واردکننده با افتخار در نقش قهرمان ظاهر شده و اجناس را وارد می‌کند. اما بد نیست در حوزه ی تجهیزات پزشکی بررسی کنیم که چه اتفافات زیر پوستی رخ داده است.

تولیدکننده شانسی برای رقابت ندارد!

او ادامه می‌دهد: بعد از این تصمیم، ناگهان قوانین تغییراتی می‌کند و تصمیم گرفته می‌شود که شرکتهای تولید داخل به نام افزایش کیفیت، مجبور شوند نشان CE اروپا را اخذ کنند وگرنه پروانه‌ی آنها لغو می‌شود و این الزام، شرکت‌های تولیدی را دچار مشکل می‌کند! یا اینکه تولیدکننده، طبق تصمیم ستاد اقتصاد مقاومتی دولت، باید ارز ده هزار تومانی برای واردات مواد اولیه و واسطه‌ای بگیرد ولی برای همان کالا به واردکننده‌ ارز ۴۲۰۰ تومنی می‌دهند!  در این شرایط، تولیدکننده شانسی برای رقابت ندارد؛ چراکه مشتری داخلی باید برای جنس داخلی پول بیشتری بدهد و این امر موجب تغییر نظر مشتری می‌شود و در نتیجه، تولید آسیب می‌بیند.

اسفندیار با بیان اینکه "اما تولیدکنندگان مشکلات دیگری نیز دارند" ادامه می‌دهد: رانت سود ارز ۴۲۰۰ تومنی برای واردکننده‌ها به حدی بالاست که در شرایط تحریم هم می‌توانند روی فضای حاکم تاثیر بگذارند و خرید تجهیزاتِ  بیمارستان‌ها را به نفع خود تغییر دهند تا دیگر کسی سراغ تولید داخل نرود.

اسفندیار بر این باور است که مشکل به همینجا ختم نمی‌شود: واردکننده با خیال راحت ارز ۴۲۰۰ تومنی می‌گیرد و با تولیدکننده‌ی خارجی بر سر قیمت ارزی توافق می‌کند؛ همان قیمت توافقی را به اداره کل تجهیزات پزشکی اعلام می‌کند؛ احتمال اعلام قیمت‌های بالاتر به راحتی وجود دارد و واردکننده اگر بخواهد به راحتی ارز مازاد را از تولیدکننده‌ی خارجی گرفته و در بازار آزاد با قیمت ۱۳ هزار تومان می‌فروشد و مفت از این رانت بهره می‌برد. اما تولیدکننده‌ی داخلی می‌بایست تا قیمت پیچ هر کالا را به صورتِ ریز قیمت به اداره کل تجهیزات پزشکی اعلام و قیمت خود را به تایید برساند.

بانک‌ها، تولیدکنندگان را زمین می‌زنند

این پژوهشگر حوزه درمان در ادامه به مشکلات تولیدکنندگانِ تجهیزات پزشکی با نظام بانکی می‌پردازد: تولیدکننده برای تامین نقدینگی نیاز به بانک دارد؛ آنهم بانکداری که سودش خیلی قانونی تا پنجاه درصد هم می‌رسد که با جریمه دیرکرد به صد درصد هم می‌رسد. تولیدکننده‌ی ناتوان به خاطر ناتوانی در پرداخت اقساط یا جرایم تاخیر اقساط، به راحتی از پا درمی‌آید.

اسفندیار معتقد است؛ در واقع سیستم اجرایی موجود تمام تلاش خود را برای مرگ تولید انجام داده و اگر تولید نمرده، به جان‌سختی تولید و تولیدکننده‌ی ما برمی‌گردد که بسیار جان‌سخت است و راحت قافیه را نمی‌بازد!

وی ادامه می‌دهد: اکنون سوال این است که ستاد اقتصاد مقاومتی و نهادهای نظارتی و مجلس با توجه به تجربه‌ی تحریم قبلی، چه برای تولید کننده‌ی داخلی به ارمغان آورده‌اند؟!

نمی‌شد به‌جای واردات کالا، مواد اولیه وارد کرد؟!

اسفندیار می‌افزاید: آیا نمی‌شد به‌جای تسهیل واردات و اختصاص ارز به ۳۵ قلم کالای تجهیزات پزشکی؛ ابتدا فراخوان به تولیدکنندگان داد که تا چه حد می‌توانند برای این رفع نیازهای کشور تعهد بدهند و بعد تصمیم گرفت؟!  واقعاً نمی‌شد حالا که دچار محدودیت منابع هستیم، به‌جای واردات کالا، مواد اولیه‌ی نشان‌دار تحت نظارت اداره کل تجهیزات پزشکی و مورد نیاز تولید داخل وارد کرد و ارزش افزوده و اشتغال ایجاد کرد؟!

او در پایان می‌گوید: نمی‌شد تصمیم‌گیری را به سمتی برد که همین اشتغال محدود هم از بین نرود و آینده صدها کارگر تجهیزات پزشکی به این سادگی دستخوش منافع دلالان و واردکنندگان نشود؛ در این شرایط آیا نباید گفت کارگر و تولیدکننده ما هر دو به راستی «جان‌سخت» هستند که مقابل این توفان‌ها می‌ایستند و همچنان تولید می‌کنند؟!