کمال اطهاری در صندوق بیمه اجتماعی روستاییان، کشاورزان و عشایر:
با شناخت گونه‌های روستایی در ایران خدمات‌رسانی را بهبود ببخشید
روستاهای ایران به ۷ گونه تقسیم شده‌اند که این‌گونه‌بندی بنا بر نظر کمال اطهاری می‌تواند الگوی خوبی برای شناخت و نحوه سرمایه‌گذاری در آنها باشد.
به گزارش ایلنا، شانزدهمین جلسه از سلسله نشست‌های توسعه روستایی در صندوق بیمه اجتماعی کشاورزان، روستاییان و عشایر به بحث کمال اطهاری (اقتصاددان، پژوهشگر توسعه و مشاور مدیر عامل صندوق بیمه کشاورزان، روستاییان و عشایر)، اختصاص داشت که در بخشی از آن با اشاره به گونه‌بندی روستاها در ایران، به بررسی آنها پرداخت.
اطهاری با بیان اینکه پیش از این روستاها براساس جمعیت‌شان تقسیم و دسته‌بندی می‌شدند، گفت: این نوع تقسیم‌بندی پاسخگوی اجرای طرح تحولات و توسعه روستایی نبود و با این طبقه‌بندی نمی‌توانیم رابطه درست علت و معلولی بین تحولات در روستاها و مسکن روستایی برقرار کنیم.
او با شرح اینکه هدف بنیاد مسکن برنامه‌ریزی برای حل مشکلات مسکن روستایی بود، اظهار داشت: برای سامان‌دهی طرح جامع مسکن مأمور شدیم تا تحولات مسکن در مناطق روستایی را پیش‌بینی کنیم اما متوجه شدیم نمی‌توانیم به‌صورت کلی درباره روستا صحبت کنیم و با تقسیم‌بندی جمعیتی امکان رصد تحولات وجود ندارد.
اطهاری با اشاره به زمینه مطالعاتی‌اش در حوزه حاشیه‌نشینی و استفاده از اطلاعات بنیاد مسکن و تحقیقات به دست آمده در سال‌های ۷۵ تا ۸۵ گونه‌بندی جدید روستاهای ایران را ارائه داد. بر اساس گونه‌بندی وی، ۷ مدل روستا وجود دارد.
روستا شهرها از خدمات باز مانده‌اند
روستا شهرها، روستاهای مرکزی، دهات، روستای کوچک، روستاهای پیراشهری و روستاهای ویژه ۷ گونه روستای موجود در ایران هستند که بنا بر گزارش مشاور مدیرعامل صندوق بیمه کشاورزان، روستاییان و عشایر، مدل خوبی برای اجرای طرح‌های توسعه‌ای و تحولاتی در روستاها است.
بنا بر آنچه کمال اطهاری در جلسه ستاد توسعه روستایی شرح داد روستا شهرها مراکز منظومه‌های روستایی هستند که وسیع‌ترین قلمرو عملکرد یکپارچه و پوشش خدماتی در روستاها محسوب می‌شوند. در بین سال‌های ۱۳۷۵ و ۱۳۹۰ این روستاها به طور متوسط به ترتیب ۸۹۷۵ نفر و ۸۰۹۵ نفر جمعیت داشته‌اند.
اطهاری با اشاره به روستا شهرها آنها را روستاهایی دانست که فقط از تعریف روستا بودن خارج شده‌اند گرچه هنوز خدمات می‌رسانند اما هنوز امکانات شهری ندارند. از این رو، از خدمات طرح‌های توسعه‌ای بازمانده‌اند و پیوندی با سیستم شهری ندارند و از جمله آن، خدمات اجتماعی.
او معتقد است که صندوق بیمه اجتماعی کشاورزان، روستاییان و عشایر باید حواسش باشد تا از خدمت‌رسانی به این مناطق باز نماند چراکه این روستا شهرها فاقد کارگاه‌های کوچک و بزرگ هستند و از خدماتی که شامل شهرها می‌شود بازمانده‌اند.
خدمات در روستاها را به صورت متمرکز ارائه دهید
روستاهای مرکزی نیز مراکز مجموعه‌های روستایی هستند که به گفته اطهاری تجمع مجموعه روستایی از چند حوزه روستایی است که به دلایلی به هم وابسته یا پیوسته هستند و حوزه نفوذ یک روستای مرکزی است. این روستاها به ترتیب از ۳۳۵۶ نفر تا ۳۲۷۹ نفر جمعیت دارند.
کمال اطهاری دهات را روستاهای متوسطی تعریف کرد که عموماً کانون برتر یک حوزه روستایی محسوب می‌شوند و در سال ۱۳۷۵ و ۱۳۹۰ این روستاها به ترتیب ۱۰۱۰ نفر و ۱۰۲۰ نفر جمعیت داشته‌اند.
بنا بر گزارش او، روستای کوچک نیز روستاهای واقع در یک حوزه روستایی به جز کانون برتر هستند که مجموعه روستاهای زیر ۵۰۰ نفر در سال‌های ۱۳۷۵ و ۱۳۹۰ به ترتیب ۱۲۳ نفر و ۱۲۷ نفر جمعیت داشته‌اند.
آبادی‌ها و روستاهای منزوی هم زیر مجموع روستاهای کوچک محسوب می‌شود و روستاهای پیراشهری نیز در بازار واحد مسکن و کار مناطق کلانشهری و شهرهای بزرگ و گاه متوسط قرار دارند و به‌طور معمول محل شکل‌گیری اسکان غیررسمی پیوسته یا ناپیوسته به شهرها هستند.
در آخر بنا بر گزارش اطهاری روستاهای ویژه، روستاهایی هستند که ویژگی‌های طبیعی–گردشگری و یا تاریخی دارند و با رشد مجموعه‌های ییلاقی، گردشگری و مسکن دوم شهری مواجه‌اند. او معتقد است این گونه از روستاها نیازمند برنامه‌های ویژه هستند تا پتانسیل‌های ویژه خود برای پیشرفت را به دست آورند.
از دیگر پیشنهادهای این پژوهشگر و اقتصاددان به صندوق بیمه کشاورزان، روستاییان و عشایر برای توسعه بهتر روستاها، متمرکز کردن ارائه و نوع خدمات‌رسانی به روستاها بود به خصوص در روستاهای پراکنده چون به زعم او این خدمات‌رسانی متمرکز به خصوص در حوزه بیمه و انتقال تکنولوژی، می‌تواند با از بین بردن پراکندگی خدمات، امکان بهره‌مندی از آنها را آسان کند.
