در یک‌سال گذشته، سعی کردیم به‌سمت ساختارسازی برویم

به گزارش خبرنگار ایلنا، جشن روز ملی منابع انسانی در روز عید مبعث و روز تولد شاعر و عارف بزرگ ملی شیخ فریدالدین عطار نیشابوری در خانه اندیشمندان علوم ‌انسانی برگزار شد. اولین سخنران آغازگر بخش اول برنامه، مهندس جواد محجوب (رئیس هیئت مدیره انجمن صنفی مدیران منابع انسانی) بود که به ارائه گزارشی از انجمن صنفی مدیران منابع انسانی پرداخت و گفت: از بعد صنفی و سندیکایی, این صنف خانه‌ای برای مدیران منابع انسانی است. در شبکه‌سازی‌های صورت‌گرفته، 4300 نفر عضو داریم که تحصیلات و سوابق 90% آنها مشخص است. تلاش کردیم خارج از قواعد مرسوم آکادمیک عمل کنیم و فضای تبادل نظر بین اعضا را ایجاد کنیم. در بیش از 800 نشست تخصصی، از اساتید مطرح استفاده کردیم. از اقصی نقاط دنیا عضو این انجمن هستند. در شبکه اجتماعی Linkdin که فضای تخصصی‌تری نسبت به دیگر شبکه‌های اجتماعی دارد، 10هزار نفر را پوشش می‌دهیم. شبکه تلگرامی و وبسایت اینترنتی را در سال 96 ایجاد کردیم.

وی افزود: در انجمن کمیته صنفی استانداردسازی و توانمندسازی داریم که به بحث هویت‌سازی و استانداردسازی با هدف حفظ و صیانت از هویت یک قشر از سازمان (مدیران منابع انسانی) می‌‌پردازد. در این حوزه حدود 50 نفر از اساتید برجسته با تحصیلات عالیه و دارای سمت رسمی در این حوزه، با ما همکاری می‌کنند. کارگروه‌های صنفی داریم که درون خود فعالیت‌هایی نظیر استعدادیابی و ارتقا، کلینیک مشاوره و ارتباطات دارند. کارگروه‌های استانداردسازی ما به بهبود فرآیندهای مدل 34000، پیاده‌سازی استانداردهای فعال و معتبر بین‌المللی اچ آر (Human Resources)، شناسایی و ارزیابی شاخص‌های کلیدی اچ آر می‌پردازند. کارگروه‌های توانمندسازی به تدوین و طراحی مدل شایستگی مدیران منابع انسانی، آموزش و توانمندسازی، ترویج دانش و نشر و تولید محتوا را انجام می‌دهند.

محجوب اظهار داشت: در یک‌سال گذشته، سعی کردیم به‌سمت ساختارسازی برویم. همچنین و با کمک دکتر قلی‌پور، تلاش شد برای واژه های حوزه منابع انسانی استاندارسازی کنیم. سال جدید، سال اقدامات اجرایی است. از جمله مهم‌ترین برنامه‌های در دست اقدام ما، شناسایی شاخص‌های کلیدی واحدهای منابع انسانی شرکت‌های عضو کارگروه, کمیته و انجمن، تهیه لیست شاخص‌های ارزیابی حوزه اچ آر در سطح ملی/بین‌المللی و روش‌های سنجش و اشتراک‌گذاری شاخص‌های شناسایی‌شده است.

سخنران بعدی، مهندس امیرمنصور فردبهبهانی بود. عنوان سخنرانی وی "ذهن نو، زبان نو، نگاه نو برای عملکرد نو منابع انسانی" بود. وی با بیان اینکه نقش مهندس در دنیای آینده, خلاقیت، رهبری و ارتباطات است. تعادل ناپایدار برای پایداری لازم است. دو مکتب فکری وجود دارد. یکی آنکه توسعه را در امتداد رشد می‌بیند و آنکه توسعه را در کنار رشد می‌بیند و من خود را وامدار کتب دوم می‌دانم.

وی افزود: سلامت همزاد تعادل است. در زمانه نو، برای درک تکست  (Text)دیدن کانتکست (Context) هم مهم است. ندیدن کانتکست، در بهترین حالت تکست را بی‌معنا می‌کند. در دنیا اکنون (Contextual Management) طرفدار بسیار دارد برای اینکه بتوان با معضلات و مشکلات مواجه شد و بهتر کنار آمد.

وی اظهار داشت: اکنون مدیریت منابع انسانی به‌سمت خلق تجربیات متمایز برای مشتریان دارد می‌رود. دیگر نباید فقط روی عقل مشتریان کار کرد، بلکه روی حس‌ها هم باید کار کرد. در دنیای آینده تغییرات اساسی‌ای رخ خواهد داد. شغل‌هایی از بین می‌روند و شغل‌هایی جدید ایجاد خواهند شد. اکنون در مدیریت منابع انسانی برای توانمندسازی به‌دنبال افرادی هستند که بتوانند تعادل را ایجاد کنند. آنچه که ما به‌عنوان سازمان‌های وظیفه‌گرا می‌شناسیم، حاصل سیب و درواقع نگاه نیوتون هست. اما اکنون سازمان‌های شبکه‌ای وجود دارند که وامدار نگاه جدیدی به دنیا هستند. درواقع، نوع نگاه ما به جهان تاثیر می‌گذارد بر نوع نگاه ما به سازمان.

فردبهبهانی گفت: اکنون نگاه به سازمان، یک نگاه جریان‌وار شده‌است. دیگر نگاه ماشینی حاکم نیست. معماری سازمان جنسش عوض شده‌است. نگاه معمارانه بر نگاه مهندسی اولویت یافته، چراکه معمارها برخلاف مهندس‌ها، نگاه به توازن دارند. چرایی باید مقدم بر چیستی و چگونگی باشد.

وی افزود: الگوی سازمان‌های بوروکراتیک، الگوی وزنه‌برداری است. در این الگو، سازمان به‌مثابه ماشین است. اما نگاه از سازمان بوروکراتیک به سازمان به‌مثابه موجود زنده و همچنین از آن به سازمان به‌مثابه جریان دارد تغییر می‌کند. 

بخش دوم برنامه با سخنرانی دکتر غلامرضا خاکی تحت عنوان "آموزه‌هایی از شیوه رهبری هدهد در منطق‌الطیر عطار "رهبری به‌شیوه همبالی"" آغاز شد. وی گفت: کتاب اصول مدیریت علمی تیلور که در سال 1911 انتشار یافت، در حال و هوای اندیشه مکتب پراگماتیسم (اصالت عمل) بود. از دهه 80 به این طرف، زبان مدیریت از پوزیتیویسم (تاکید بر شفافیت و قطعیت) به‌سمت زبان مجازی رفت. زبان مجازی دربرگیرنده استعاره‌ها و متافورها است. اکنون استعاره‌ها دارند تبدیل به زبان مدیران می‌شوند. استعاره‌ها کمک به تفسیر واقعیت می‌کنند. درواقع، رهبری هر کسی بازتاب استعاره‌ایست که از سازمان در ذهن دارد. سازمان چونان تکست است. همان‌طور که از دیوان حافظ خوانش‌های متفاوت می‌شود، هر مدیری هم سازمان را متفاوت می‌بیند و خوانش می‌کند. استعاره‌ها فهم ما از هستی است.

وی در توضیح اصول مدیریتی همبالی که برگرفته از داستان منطق‌الطیر است، اظهار داشت: همبالی یک سبک از رهبری است که در مقابل نظریه غازها قرار می‌گیرد. در نظریه غازها با یک نوع پرنده مواجه هستیم در حالی که در منطق‌الطیر هدهد طیف‌های مختلفی از پرندگان را رهبری می‌کند.

در ادامه، دکتر خاکی اصول همبالی را نام برد: 1. پیشگامی در ایجاد تحول 2. فهم نیاز به رهبری نو 3. اثبات آگاهی رهبر نسبت به پیروان 4. مشارکت‌دهی گسترده 5. تبیین و تشریح چشم‌انداز 6. تصویردهی واقع‌گرا از خویشتن 7. قاطعیت برآمده از خودباوری معقول 8. آزادی بیان در برنامه تحول 9. پاسخ‌گویی تردیدزدا و همراستاساز 10. بکارگیری مهارت‌های گفتاری 11. ایجاد خودباوری معقول در پیروان 12. بکارگیری روش‌های ترکیبی 13. بیان ویژگی‌های رفتاری پیروان 14. تبیین اهداف در مواضع رهبری 15. توجه به ویژگی‌های متناسب با مراحل گذار 16. اصلاح نگرش پیروان 17. تبیین رفتارهای مناسب هنگام تحقق هدف 18. پیش‌بینی وضعیت پیروان در راه هدف 19. بازتعریف و تجسم‌بخشی هدف 20. نشاط‌انگیزی در فرآیندگذار 21. ناپیداسازی رهبری (هویت‌بخشی جمعی به پیروان)

وی در پایان، گفت: رهبران بزرگ باید به‌صورت راه جلوه کنند. دانش مدیریت تئوریزه‌شدن تجربیات مدیران غربی است. هر سخن و تکنیکی در مدیریت مثل دارو است. جواب دادن آن مشروط به شرایطی است. ما در بسیاری موارد پیش‌شرط‌ها را نداریم. این مباحث باید در سطوح مختلف دنبال شود. سوالات فنی و ریز و عملیاتی جریان اندیشه را به‌سمت اجرا می‌برد.    

بعد از وی، دکتر قلی‌پور، سخنرانی خود را تحت عنوان "ویژگی‌های متمایز 25 فروردین به‌عنوان روز منابع انسانی" ارائه کرد. وی هفت ویژگی متمایز این روز را که به‌عنوان روز منابع انسانی پیشنهاد داده‌شده‌است، اینگونه شرح داد: 1. قرارداشتن در ابتدای شروع سال شمسی 2. قدرت طبیعی فروردین در تحول طبیعی (با الهام از طبیعت) 3. قدرت فرهنگی اجتماعی نوروز 4. وحدت در عین کثرت (صرف انسان‌بودن همه گروه‌ها و حرفه‌ها را به‌هم پیوند می‌دهد) 5. تعامل و همزمانی با آغاز برنامه‌های مالی و بودجه در کشور (در هفته چهارم فروردین) 6. منزلت منابع انسانی (مطالبه هویت متمایز برای این حوزه درون سازمان‌ها) 7. سالروز بزرگداشت عطار، شاعری که مدح هیچ قدرتمندی را نگفته‌است و بر همین اساس، ما منابع انسانی‌ها هم باید همین‌گونه باشیم. بعلاوه مراحل هفتگانه وی برای تکامل انسان نیز در این انتخاب لحاظ شد.

بعد از اتمام سخنرانی دکتر قلی‌پور، از تعدادی از بزرگان، مدیران و کارشناسان حوزه منابع انسانی شامل سرکارخانم دکتر جزنی، پروفسور ناصر میرسپاسی (پدر دانش مدیریت منابع انسانی ایران)، دکتر اسفندیار سعادت، سرکارخانم مریم حنطوش‌زاده، دکتر محمدجواد آبگون، دکتر ولی‌الله نصرتی‌رضائی، مهندس غزال پیرهادی، آقای مهدی مطاعی و سرکارخانم سمیه بابایی تقدیر به عمل آمد.

در انتهای برنامه، دکتر ابراهیم شیخ (معاون توسعه منابع انسانی شهرداری تهران) fi ارائه گزارشی از فعالیت‌های خود در شهرداری تهران پرداخت. وی گفت: منابع انسانی می‌تواند پیشران حل مسائل کشور باشد و توجه به آن باید بیش از پیش شود. یکی از راهکارها برای نیل به چنین هدفی، ایجاد زمینه و فرهنگ‌سازی برای آن است که هیئت مدیره انجمن صنفی مدیران منابع انسانی با پیشنهاد این روز برای روز منابع انسانی تلاش در این زمینه را دارد انجام می‌دهد. من خود از زمان حضورم در شهرداری تلاش کرده‌ام حوزه منابع انسانی را به شریک استراتژیک سازمان تبدیل کنم. از جمله مهم‌ترین اقدامات من در شهرداری، ارزیابی و جداکردن آن دسته از نیروهای شهرداری با عملکرد ضعیف، به‌نفع منافع شهروندان است. این اقدام باعث 100میلیارد تومان صرفه‌جویی در هزینه‌های شهرداری تهران شد. در ابتدای آغاز فعالیت من، 2775 نفر از کارکنان شهرداری بدون مجوز کارت نمی‌زدند. امروز همه به جز آنها که گرفتار بیماری‌های خاص مثل سرطان هستند، کارت می‌زنند.

وی در پایان برنامه، به قرائت قطعنامه روز ملی منابع انسانی پرداخت.