آغاز تحقیقات دادستانی فرانسه در حمایت از کارگران اویغور چین/ فشار علیه کارگران مسلمانان در اردوگاه‌های کار اجباری
بیش از یک میلیون مسلمان اویغور در اردوگاه‌های کار اجباری استثمار شده‌اند. این کارگران در چرخه تولید کارخانه‌های چندملیتی تولیدکننده پوشاک نقش بسزایی دارند.
به گزارش خبرنگار ایلنا، بر اساس گزارش‌های منتشر شده ازسوی گروه‌های فعال حقوق بشر، بیش از یک میلیون مسلمان اویغور در اردوگاه‌های کار اجباری مشغول به کار هستند اما سیستم‌های امنیتی در استان «سین‌کیانگ» چنین موضوعی را تایید نمی‌کنند. دولت چین وجود هرگونه اردوگاه کار اجباری در این کشور را رد می‌کند و این مراکز را «مدارس آموزش حرفه‌ای» برای اشتغال معرفی می‌کند.
«اورلین بِریدن» در گزارشی وضعیت کارگران مسلمان اویغوری در مزارع پنبه منطقه «سین کیانگ» را مورد بررسی قرار داده است. این خبرنگار به دلیل نگارش گزارش‌هایی درباره اردوگاه مهاجران اروپایی در شهر «کاله» فرانسه، سقوط هواپیمای «پرواز شماره ۹۵۲۵ جرمن‌وینگز» در کوه‌های آلپ و حملات تروریسی به فرانسه در نوامبر و ژانویه ۲۰۱۵ به شهرت رسید. ترجمه گزارش او درباره کارگران مسلمان چینی که در NewYorke Times منتشر شده را در ادامه می‌خوانید:
دادستان‌های فرانسه در حال تحقیق و تفحص درباره چهار شرکت «ایندیتکس» مالک برند «زارا»، «یونیکلو»، «اسکیچرز»، «اس‌ام سی پی» به اتهام «جنایت علیه بشریت» به دلیل به کار گماردن اجباری مسلمانان اویغوری در استان «سین کیانگ» هستند. رسیدگی به ادعاهای شاکیان از ماه گذشته میلادی آغاز شده است. ماه آوریل ۲۰۲۱، برخی از گروه‌های حامیان حقوق بشر و یک زن اویغوری که در اردوگاه‌ی اجباری چین زندانی شده بود، علیه این چهار شرکت شکایتی طرح کردند و خواهان رسیدگی به اتهامات مطرح شده علیه آنان هستند.
می‌توان ادعا کرد از هر پنج لباسی که در سطح جهان به فروش می‌رسد، یک لباس با نخ مزارع پنبه استان «سین‌کیانگ» چین تولید می‌شود. بسیاری از شرکت‌ها و خانواده‌های بزرگ تجاری فعال در زمینه پوشاک، ارتباط مستقیمی با این منطقه دارند و مایحتاج خود را از کارفرمایان این منطقه تهیه می‌کنند. در حال حاضر، بسیاری یقین دارند که نیروی کار این منطقه مورد سوءاستفاده قرار می‌گیرد؛ به همین دلیل شرکت‌هایی که برای زنجیره تامین خود با این منطقه در تماس هستند، زیر نظر قرار دارند.
پیش از ورود دادستانی فرانسه به این پرونده، دولت چین تمامی ادعاهای مطرح شده علیه این کشور را کذب محض خواند. چهار شرکتی که انگشت اتهام به سوی آنها دراز است نیز عملکرد و واکنشی متفاوت دارند. دو شرکت زارا و یونیکلو همچون دولت چین هرگونه اتهام استثمار و بیگاری کارگران مسلمان را رد می‌کنند. اسکیچرز درباره این موضوع سکوت اختیار کرده و SMCP به درخواست رسیدگی به اسناد این شرکت پاسخ منفی داده است.
«ویلیام بوردن» وکیل گروه‌های حامی حقوق بشر درباره این پرونده باور دارد، این دادخواهی می‌تواند فرصتی مغتنم برای وادار کردن شرکت‌های فعال در زمینه مد به پایبندی تعهدهای اجتماعی باشد. به گفته وی، تمامی کشورها می‌توانند شرکت‌هایی را که به گسترش نقض حقوق بشر و کار اجباری مبادرت می‌ورزند، وادار کنند تا در برابر رفتار ناشایست خود پاسخگو باشند.
مارس ۲۰۲۰، نهاد سیاست استراتژیک استرالیا در گزارشی نوشت: ۸۳ شرکت خارجی و چینی به طور مستقیم یا غیرمستقیم از کار کارگران اقلیت اویغور در چین که توسط مقامات این کشور به کار اجباری گماشته می‌شوند، نفع برده‌اند. برآوردها نشان می‌دهد، دست‌کم ۸۰ هزار نفر از افراد اقلیت اویغور از سین‌کیانگ، استان محل سکونت‌شان در غرب چین، به کارگاه‌ها و کارخانه‌های قطعات الکترونیکی، نساجی و ساخت ماشین‌آلات منتقل شده و در این مراکز به کار اجباری گماشته شده‌اند. شرکت‌های بین‌المللی مثل نایکی، پوما، ویکتوریا سیکرت، آدیداس، اسپریت و گپ از این نیروها بهره برده‌اند. شرکت‌های فعال در زمینه قطعات الکترونیک همچون اپل، سامسونگ و آمازون نیز از نیروی کار مسلمان بهره‌کشی کرده‌اند.
بوردن اظهار امیدواری می‌کند که سایر کشورهای عملکردی مشابه دولت فرانسه داشته باشند زیرا مصرف‌کنندگان نسبت به استثمار و رنج انسان‌های بی‌گناه که در زنجیره عرضه دخیل هستند، آگاهی خواهند داشت. ما به شرکت‌های بزرگ و معتبر هشدار می‌دهیم، در صورت برخورد قانونی با آنها، دیگر نمی‌توانند از زیر بار اتهامات طفره بروند.
سال گذشته، بسیاری از برندهای بین‌المللی پوشاک مثل «بربری»، یونیکلو، اچ‌اند ام، نایک و آدیداس تعهد دادند تا پنبه تولیدی مزارع سین کیانگ تحریم کنند ولی از زمانی که از سوی مصرف‌کنندگان چینی تحریم شدند، روی به خرید پنبه از مزارع این کشور آوردند.
پس از سخنان وکیل گروه‌های حامی حقوق بشر که در حمایت از مسلمانان اویغوری اعلام دادخواهی کرده بودند، شرکت ایندیتکس بیانیه‌ای صادر کرد. در این بیانیه آمده است: ما نسبت به کار اجباری واکنش نشان خواهیم داد و چنین روشی را تایید نخواهیم کرد. این شرکت آماده هرگونه همکاری با مقامات فرانسوی است تا تمامی ادعاهای بی‌اساس را رد کنیم.
یونیکلو نیز در پاسخ به ادعاهای بوردن اعلام کرد: ما خود را متعد به حمایت از حقوق بشر می‌دانیم و از هرگونه تضییع حقوق کارگران در زنجیره تامین تبری می‌جوییم. هیچ کدام از شرکای تولیدی، پارچه‌ای یا ریسندگی این شرکت در سین کیانگ قرار ندارند.
در سالهای اخیر، مقامات چینی با استفاده با برنامه‌های اجباری کارگری و اردوگاه‌های کار، حدود یک میلیون اویغور، قزاق و سایر اقلیت‌های مسلمان را مطیع حزب کمونیست کرده‌اند. مسلمانان در بند باید تمامی دوره‌های شغلی را پشت سربگذارند و در کارخانه‌ها شاغل شوند. نیروی کار مسلمان، دستمزد ناچیزی دریافت خواهند کرد و در برخی موارد نیز هیچ مزدی به آنها پرداخت نمی‌شود.
در ماه‌های گذشته، گزارش‌های متعددی از برپایی اردوگاه‌های بازپروری مسلمانان در چین منتشر شد. سازمان‌های حقوق بشری گفته‌اند دولت چین نزدیک به یک میلیون نفر از مسلمانان تبعه این کشور را پس از بازداشت به این اردوگاه‌ها منتقل و آنها را مجبور به ترک سبک زندگی سنتی خود می‌کند. بازداشت‌شدگان به‌ویژه به خوردن گوشت خوک و نوشیدنی‌های الکلی وادار می‌شوند.
اکتبر ۲۰۱۸، پکن به وجود پایگاه‌های نظامی سری در منطقه ترکستان شرقی که در آن مسلمانان نگهداری می‌شوند، اعتراف کرد. چین در توجیه این سیاست خود مدعی شده که این اقدامات برای «مبارزه با تروریسم» صورت می‌گیرد. نهادهای بین‌المللی و سازمان‌های حقوق بشر این ادعاهای دولت چین را رد کرده و سیاست مذکور را در راستای نسل‌کشی اویغورها می‌دانند.
سازمان ملل در چند سال گذشته نسبت به ایجاد اردگاه‌های کار اجباری ابراز نگرانی کرد. این نهاد در گزارشی نوشت: بیش از یک میلیون نفر از مسلمانان چینی که اغلب اویغور هستند به ظن داشتن گرایش‌های دینی و حمایت از اسلام در این اردوگاه‌ها محبوس هستند.
