یک تک‌نگاری درباره اعمال یکجانبه دولت‌ها در حقوق بین‌الملل
نخستین کتاب بازار نشر ایران در حوزه نظام حقوقی بین‌المللی حاکم بر اعمال یکجانبه دولت‌ها به قلم سیامک کریمی، پژوهشگر آکادمی لاهه و استاد مدعو پردیس فارابی دانشگاه تهران منتشر شد.
به گزارش خبرنگار ایلنا، نخستین کتاب بازار نشر ایران در حوزه نظام حقوقی بین‌المللی حاکم بر اعمال یکجانبه دولت‌ها به قلم سیامک کریمی، پژوهشگر آکادمی لاهه و استاد مدعو پردیس فارابی دانشگاه تهران منتشر شد.
یکی از حیاتی‌ترین حوزه‌های حقوق بین‌الملل، حوزه منابع این حقوق است. در این عرصه است که مشخص می‌شود، دولت‌ها از چه حقوق و تکالیفی برخوردارند. منابع حقوق بین‌الملل شامل معاهدات بین‌المللی، عرف بین‌المللی، اعمال یکجانبه دولت‌ها و... می‌شود.
پیشتر درباره سایر منابع حقوق بین‌الملل، آثاری به زبان فارسی منتشر شده بود اما با وجود اهمیت روزافزون اعمال یکجانبه دولت‌ها در قاعده‌سازی نظم حقوقی بین‌المللی اثری در این زمینه در ادبیات فارسی حقوق بین‌الملل دیده نمی‌شد.
کتاب «نظام حقوقی حاکم بر اعمال یکجانبه دولت‌ها در حقوق بین‌الملل» که در دو بخش و مجموعا شش فصل نگارش شده است، تلاش کرده تا خلا موجود در زمینه اعمال یکجانبه دولت‌ها در ادبیات فارسی حقوق را پر کند.
بخش اول این کتاب با عنوان «چارچوب‌بندی مفهومی اعمال یکجانبه» به مسائل نظری راجع به اعمال یکجانبه دولت‌ها اختصاص داده شده است. در این بخش از جمله تعریف اعمال یکجانبه، جایگاه عمل یکجانبه در میان منابع حقوق بین‌الملل و تحولات منابع حقوق بین‌الملل بررسی شده‌اند. به همین دلیل، این کتاب حتی می‌تواند منبع مناسبی برای آن دسته از محققانی باشد که به دنبال درک مفهومی و تاریخی از منابع حقوق بین‌الملل و تغییراتی هستند که در آن انجام شده است.
بخش دوم کتاب نیز با عنوان «چارچوب‌بندی عملی اعمال یکجانبه» به دنبال چالش های واقعی اعمال یکجانبه رفته است. شرایط اعتبار اعمال یکجانبه، چگونگی اختتام اعمال یکجانبه و نهایتا تفسیر این دسته از اعمال در بخش دوم مطالعه شده‌اند.
سیامک کریمی، نویسنده این کتاب از محققان حوزه حقوق بین‌الملل و پژوهشکر آکادمی لاهه است. از او پیشتر ۷ عنوان کتاب دیگر در حوزه منابع حقوق بین‌الملل و مسئولیت بین‌المللی دولت‌ها منتشر شده است.
کریمی در بخشی از مقدمه این کتاب نوشته است:
«انکارشدنی نیست که تاریخ حقوق بین‌الملل نشان می‌دهد که با نظمی حقوقی رو‌به‌رو هستیم که مبدا و منشا غربی دارد. پس بی‌دلیل نیست که شمار قابل توجهی از دولت‌های جهان سوم، همواره نگرش‌هایی توام با تامل و احتیاط در برخورد با حقوق بین‌الملل از خود نشان می‌دهند. این دولت‌ها، از جمله دولت ایران، کمتر مجال آن را داشته‌اند که در بناسازی این نظم حقوقی نقش ایفا کنند. به نظر می‌رسد فرصت‌های ناشی از عمل یکجانبه، می‌تواند معبری مناسب برای نقش‌آفرینی در ایجاد و تحول قواعد حقوق بین‌الملل باشد. این کارکرد اعمال یکجانبه، ضرورت معرفت بر آن را دو چندان می‌کند.»
به هر تقدیر، این کتاب را باید یک تک‌نگاری یا مونوگرافی درباره همه ابعاد نظری و عملی اعمال یکجانبه دولت‌ها در حقوق بین‌الملل برشمرد که در آن تلاش شده تا با مطالعه دقیق منطق مبنایی اعمال یکجانبه دولت‌ها، بتوان راهکارهایی برای کاهش ابهام‌های موجود درباره این اعمال ارائه کرد.
نویسنده برای این کار علاوه بر توجه به بنیادهای نظری حقوق بین‌الملل، رویه دولتی و دکترین، عمیقا رویه قضایی را نیز مورد مطالعه قرارداده است. به همین دلیل در جای جای کتاب می‌توان بررسی مناقشات نظری، رویه‌های دولتی و قضایی را نیز مشاهده کرد.
کتاب نظام حقوقی حاکم بر اعمال یکجانبه دولت‌ها در حقوق بین‌الملل در ۳۹۷ صفحه در هفته جاری از سوی شرکت سهامی انتشار روانه بازار نشر شده است.
