پاسخ یک نماینده مجلس به بایدها و نبایدهای پخش خانگی؛
ارشاد نمی‌تواند مقابل ابتذال شبکه نمایش خانگی بایستد، صداوسیما باید وارد عمل شود/ تلویزیون کار فرهنگی چندانی انجام نداده/ نمی‌توانیم با زور کاری کنیم کسی ماهواره نبیند
مجتبی محفوظی درباره سرمایه‌های اجتماعی که سال‌ها در تلویزیون تبدیل به برند شده ولی اکنون از این رسانه جدا شده‌اند، می‌گوید: شخصا دلیل جدایی این دوستان را نمی‌دانم اما برای حذف هر کدام از چهره‌ها از تلویزیون قطعا دلیل قانع کننده وجود داشته است.
به گزارش خبرنگار ایلنا، برخلاف آماری که سازمان صداوسیما از مخاطبان خود ارائه می‌دهد، بسیاری از کارشناسان معتقدند که صداوسیما در این سال‌ها با کاهش چشمگیر مخاطب مواجه بوده است. علت این موضوع نیز به از دست دادن سرمایه‌های اجتماعی این رسانه و پایین آمدن کیفیت تولیدات نمایشی آن مربوط می‌شود. در مقابل اما شبکه نمایش خانگی و وی‌او‌دی‌ها که با محدودیت کمتری در تولیدات خود مواجه هستند، روند رو به رشدی را در جذب مخاطبان طی می‌کنند.
وضعیت به‌گونه‌ای است که سازمان صداوسیما برای جلوگیری از کاهش بیشتر مخاطبان خود خیلی جدی به میدان آمده است. البته مدیران صداوسیما به جای تولید محصولات فرهنگی که نظر مخاطبان را جلب کند، در پی ایجاد انحصار بیشتر هستند. در همین راستا بر مبنای بخشنامه قوه قضاییه که هرگونه فعالیت در زمینه «صوت و تصویر فراگیر» را صرفاً در صورت اخذ مجوز از صداوسیما مجاز می‌داند، معتقد است که شبکه نمایش خانگی نیز باید به عنوان زیرمجموعه سازمان تعریف شده و مجوز تولیدات خود را از این رسانه دریافت کند. در مقابل کارشناسان، شبکه نمایش خانگی را قابل تعریف در رسانه‌های فراگیر نمی‌دانند و معتقدند که شامل این قانون نمی‌شوند.
پیرامون این موضوع با مجتبی محفوظی (نماینده مجلس) که در لیست کمیسیون فرهنگی قرار دارد، به گفتگو پرداختیم. البته محفوظی؛ خود را عضو این کمیسیون ندانسته و می‌گوید که گذاشتنش در لیست کمیسیون فرهنگی کار ناحقی است که او آن را نمی‌پذیرد.
تلویزیون کار فرهنگی چندانی انجام نداده و برنامه‌ای نداشته است
در شرایطی که بسیاری از کارشناسان معتقدند مخاطبان تلویزیون با کاهش چشمگیر مواجه شده، شاهد تلاش‌هایی برای انحصارگرایی بیشتر از سوی این رسانه هستیم. دلیل کاهش مخاطبان تلویزیون در این سال‌ها چیست و آیا تلویزیون آنطور که باید به وظایف خود عمل کرده است؟
صداوسیما برای برنامه‌های خود باید شاکله خاصی داشته باشد. ضمن اینکه باید موازین اسلامی و ملی را رعایت کند. همچنین این رسانه باید با برنامه‌های جذاب خود بتواند مخاطبین را جذب کند. همچنین تلویزیون باید بتواند آن وظیفه‌ای که برعهده‌اش است را به خوبی به انجام برساند. به این ترتیب فرهنگ‌سازی کند و فرهنگ اسلامی و ایرانی را از طریق رسانه‌ای که در اختیار دارد، ترویج و نقش رسانه‌ای خودش را ایفا کند. در نهایت ضمن جذابیت بتواند بیشترین بیننده و شنونده را به سمت خودش جذب کند.
این موارد نیاز به برنامه و برنامه‌ریزی و استفاده از نظرات کارشناسان خبره دارد. به هر حال باید یک‌سری آدم کارشناس و باتجربه بنشینند و برنامه‌ها را تدوین کنند. نقشه راه داشته باشند تا در رسیدن به مهم‌ترین وظایف و اهداف صداوسیما ملی که جذب بیننده، تاثیرگذاری و نشر فرهنگ ایرانی اسلامی از جمله آنها به شمار می‌آید، موفق شوند.
آیا تلویزیون در این موارد که نام بردید موفق عمل کرده است؟
تا حدودی. موفقیت آنها نسبی است و درصد پایینی هم دارد. در واقع کار فرهنگی زیادی انجام نداده و مشخص بوده که برنامه آنچنانی نداشته و نتوانستند خوب مدیریت کنند. منتها می‌شود که این را به بهترین شکل اداره و مدیریت کرد و بهترین نتایج را گرفت.
سازمان صداوسیما با استناد به بخشنامه رئیس قوه قضاییه که هرگونه فعالیت در زمینه «صوت و تصویر فراگیر» را صرفاً در صورت اخذ مجوز از صداوسیما مجاز می‌داند، معتقدند که شبکه نمایش خانگی باید به عنوان زیرمجموعه سازمان تعریف شده و مجوز تولیدات خود از این رسانه دریافت کند. اما باتوجه به تعریفی که از رسانه‌های فراگیر وجود دارد، وی‌او‌دی‌ها رسانه فراگیر به شمار نمی‌آیند. به عنوان نماینده مجلس که نهاد قانون‌گذاری است، ادعای صداوسیما را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
برای این موضوع باید به قانون رجوع کنیم و ببینیم که قانون چه می‌گوید. باید از هرچه که قانون می‌گوید تمکین کنیم تا مر قانون اجرا شود. متاسفانه شبکه نمایش خانگی به ابتذال کشیده شده و خیلی بهتر است که توسط صداوسیما، وزارت فرهنگ یا هر متولی که بتواند آن را خوب اداره کند اداره شود تا به این ترتیب از ابتذال و نشر ابتذال در جامعه اسلامی جلوگیری و این وضعیت جمع شود. بنده موافق آن چیزی که فعلا در شبکه نمایش خانگی در حال رخ دادن است، نیستم.
نمونه‌های ابتذال شبکه نمایش خانگی وجود دارند
اول آنکه مجوز نمایش خانگی را ارشاد صادر می‌کند، درثانی بسیاری از کارشناسان صحبت‌های شما درباره شبکه نمایش خانگی را قبول ندارند و معتقدند که سوءتفاهم‌هایی رخ داده و وضعیت به این شدیدی که گفته می‌شود نیست. برای روشن شدن موضوع می‌توانید چند نمونه از نمودهای ابتذال که در تولیدات شبکه نمایش خانگی در حال رخ دادن است را نام ببرید؟
در حال حاضر تمرکز و حضور ذهن ندارم ولی نمونه‌ها از این مسئله فراوان است. خودتان می‌توانید پیگیری کنید و این نمونه‌ها را دربیاورید. اصلا سوءتفاهمی نیست و شبکه نمایش خانگی کنونی قطعا در حال کشاندن جامعه به سمت ابتذال است که باید جلوی آن گرفته شود.
اگر وزارت فرهنگ می‌توانست تا به حال جلوی ابتذال را گرفته بود
باید صداوسیما وارد شود
با ساختارمند کردن اخذ مجوز برای تولیدات وی‌او‌دی می‌توان جلوی نمودهای ابتذال که شما از آن نام بردید را گرفت و دیگر نیازی نیست محل صدور مجوز را از ارشاد به سازمان تغییرداد چه اینکه همین نهاد به سینما و تئاتر و موسیقی هم مجوز می‌دهد، از همین رو این ساختارمندی در وزارت ارشاد با سرعت بیشتری می‌تواند رخ دهد. اصرار صداوسیما برای اینکه شبکه نمایش خانگی زیر مجموعه خود کند از کجا ناشی می‌شود؟
اگر وزارت فرهنگ ".... " می‌توانست که جلوی ابتذال را بگیرد تا به حال گرفته بود. باتوجه به اینکه مجوز این تولیدات از وزارت فرهنگ صادر می‌شده و باتوجه به آن ابتذالی که در شبکه نمایش خانگی در حال رخ دادن است، بنابراین وزارت فرهنگ نتوانسته کاری در جهت مقابله با این موضوع انجام دهد و خیلی بیش از اندازه ضعیف و شاید هم هدفمند این کار را انجام داده است. بنابراین به نظر بنده وزارت فرهنگ توانایی این موضوع را ندارد و بهتر است که این مهم تحویل صداوسیما شود.
نمی‌توانیم با زور کاری کنیم کسی شبکه‌های ماهواره‌ای را نبیند
باتوجه به صحبت‌هایی که درباره کاهش مخاطبان صداوسیما مطرح است، آیا این انحصارگرایی مطلق سبب گرایش بیشتر به دیدن شبکه‌های فارسی زبان خارج از کشور نمی‌شود؟
مجموعه این موارد با استفاده از کارشناسان خبره باید اداره و برنامه‌ریزی شود. ما نمی‌توانیم با زور کاری کنیم که کسی شبکه‌های ماهواره‌ای را نبیند و شبکه‌های داخلی را دنبال کند. به هر حال باید برنامه‌های ما جذاب باشد و بتواند مخاطبین را به سمت خودش جذب کند. وگرنه ما به خاطر اینکه مردم شبکه‌های ماهواره‌ای را تماشا نکنند، نمی‌توانیم سریال‌هایی تولید کنیم که بدتر از تولیدات ماهواره‌ای باشد.
آخر این چه کاری است؟ یعنی به جای اینکه ما در مقابل حریف بایستیم و همچون بازی فوتبال دفاع یا حمله کنیم، بگوییم که به هر حال ما در مقابل تیم قدری هستیم و به خودمان گل به خودی بزنیم. یا اینکه اصلا وارد زمین نشویم و از ابتدا بگوییم که شکست را پذیرا هستیم. بنابراین اگر هم چنین اقداماتی منتج به این شود که مردم به سمت ماهواره‌ها روند، ما باید کار خودمان را انجام دهیم. نه اینکه از ترس اینکه مردم به سمت ماهواره‌ها بروند کاری نکنیم. بنابراین اینکه برای جذب مخاطب ما هم فیلم‌های مبتذلی بسازیم که شوخی‌های جنسی و محتواهای زننده در آنها عادی باشد، درست نیست.
فردوسی‌پور در برنامه ورزشی صحبت سیاسی و اقتصادی می‌کرد
در طول فعالیت ۴۰ ساله تلویزیون چهره‌های مختلفی در این رسانه مطرح و تبدیل به سرمایه اجتماعی تلویزیون شدند اما نحوه برخورد تلویزیون با این افراد در سال‌های اخیر به نحوی بوده که سبب جدایی آنها از رسانه ملی شده است. عادل فردوسی‌پور، مزدک میرزایی و حیاتی از جمله همین افراد به شمار می‌آیند. برخورد تلویزیون با سرمایه‌های اجتماعی خود را چطور ارزیابی می‌کنید؟
به هر حال در هر سازمان، ارگان و وزارتخانه یک نهاد تعریف شده که کار بازرسی برعهده آن است و جلوی تخلفات را می‌گیرد. بنابراین برای هر تخلفی یک عکس‌العمل و عقوبتی در نظر گرفتند. حال شما در هر سازمان، جایگاه یا حتی چهره ملی باشید، نمی‌شود که تخلف و کار ناشایست کنید. این‌ها شدنی نیست. قانون برای همه است. هرکسی هرجا باشد، قانون برای آن اجرا می‌شود. قرار نیست من بیایم و از بستر صداوسیما استفاده کنم و برند شوم و بعد هرچه خواستم بگویم و انجام دهم. شخصا نمی‌دانم که این عزیزان چه تخلفی کرده‌اند که محرومیت نصیب حالشان شده است. منتها آن کسانی که محروم کردند، حتما دلیل و مدرک کافی داشته‌اند.
مثلا آقای فردوسی‌پور در برنامه ورزشی صحبت سیاسی و اقتصادی می‌کرد. خب برنامه ایشان ورزشی است و نباید این حرف‌ها را می‌زد. آقای فردوسی‌پور برند بوده و محبوب است و برنامه بسیار جذاب و پربیننده‌ای داشت ولی نمی‌شود که چون ما برندیم و محبوبیم هر حرفی را هرجا بزنیم. هر حرف جا و مناسبتی دارد. نمی‌شود من برنامه ورزشی تولید کنم ولی حرف سیاسی بزنم. حتما کسانی که سایر عزیزان را هم محروم کرده‌اند، دلیل و مدرک کافی برای این کار داشتند. وقتی مزدک میرزایی و مزدک میرزایی‌ها از بستر این کشور استفاده می‌کنند و برای خود شخصیتی می‌شوند، ولی بعد به شهرهای فرنگی می‌روند، وقتی به ذات انسان و وطن‌دوستی و تقوای افراد مربوط می‌شود، کسی که وطن‌دوست بوده، معرفت و تقوا دارد به کشور، هموطنان و مردمش پشت نمی‌کند.
آیا خانواده نمی‌تواند از چنین اتفاقاتی جلوگیری کند؟
هر عملی عکس‌العملی دارد. حتما این آقایان تخلفی داشته‌اند که ممنوع‌التصویر‌شان کرده‌اند. من دلیل قطعی این موضوع را نمی‌دانم ولی به هر حال موضوعی مطرح بوده است. قرار نیست کسی که از بستر جمهوری اسلامی استفاده کرده و برنده شده، هرکاری که می‌خواهد را انجام دهد. این درست نیست. قطعا آن کسانی که محروم و ممنوع‌اش کرده‌اند دلایل مستندی دارند. چون من می‌دانم که بدون سند و مدرک کاری نمی‌کنند. من همه این افراد را به تقوای الهی دعوت می‌کنم.
آیا به عنوان نماینده مجلس در برنامه کاری شما هست که از مسئولان سوال کنید؟
اگر جز وظایف نمایندگی باشد بله. اگر نباشد، دخالتی نمی‌کنم.
