کیارستمی بینش را به ما آموخت/ اصل هنر در نگاه است اما ما ایرانی‌ها نگاه نمی‌کنیم بلکه فقط می‌بینیم

به گزارش خبرنگار ایلنا، در مراسم جایزه بین‌المللی عکس پنج بزرگداشت عباس کیارستمی،‌ مهدی شادی‌زاده (دبیر جشنواره) گفت: سخت است در این جمع صحبت کردن. جایزه عکس پنج شاید بهانه‌ای بود که ما بتوانیم یک کار کوچک فرهنگی برای یاد عباس کیارستمی انجام دهیم. از خانم گلستان به خاطر حمایتشان در این مدت خیلی ممنونم. همچنین از هیات داوران و همه افرادی که ما را در این جشن همراهی کرده‌اند خیلی ممنونم.

در ادامه این مراسم مستندی از عباس کیارستمی برای عموم به نمایش گذاشته شد.

علی رفیعی در این مراسم گفت: من خطابه‌ای ندارم که خدمت دوستان عرض کنم ولی خاطره‌ای از عباس کیارستمی دارم که همیشه با من است. چون تنها یک خاطره نیست، بلکه یک درس است. داستان آن به دهه ۶۰ برمی‌گردد. بعد از انقلاب دوستانی از ایران به فرانسه آمدند و آنجا عکاسی راه انداختند و احمد میرشکاری هم تکنسین آنجا بود. روزی عباس کیارستمی به آنجا آمد و فهمیدیم که با احمد دوستی نزدیکی دارد. آن زمان کیارستمی شهرت چندانی نداشت اما کیارستمی بود. آنجا این شانس را داشتم که با او به گپ و گفت بنشینیم.

وی ادامه داد: در یکی از روزهای آغازین دوستی ما بحثی در مورد نگاه شکل گرفت. کیارستمی می‌گفت اصل هنر در نگاه است اما ما ایرانی‌ها نگاه نمی‌کنیم، بلکه می‌بینیم؛ فرق است بین دیدن و نگاه کردن. ناگهان سیگار من را از روی میز برداشت و گفت چند سال است که این سیگار را می‌کشی؟ گفتم ۲۰ سال. گفت گرافیت و رنگ‌های این سیگار را بگو و من نتوانستم بگویم. گفت این فرق است بین دیدن و نگاه کردن و تبدیل کردن دیدن به نگاه کردن کار هنرمند است.

رفیعی در ادامه بیان کرد: هنرمند با قرار دادن چیزی که می‌خواهد بگوید در جایی که باید، می‌تواند کاری کند تا مخاطب به آن نگاه کند و چیزی را ببیند که تا قبل از آن ندیده است. در واقع آن زمان است که اثر هنری خلق می‌شود. کیارستمی می‌گفت اگر این پاکت سیگار را روی میز اتو بگذاریم و در کنار آن یک لاشه گوسفند و یک چرخ خیاطی و همه این‌ها در روی دریا؛ هر مخاطبی را وادار به نگاه کردن می‌کند تا بفهمد که چه ربطی بین این موارد وجود دارد. این هم یکی دیگر از کارهای هنرمند است.

این کارگردان در پایان گفت: از کیارستمی در صحبت‌های دیگر نیز بینش او را یاد گرفتم. اینکه بتوان روزمرگی‌های زندگی را به گونه‌ای نشان داد تا آدم‌ها چیزهایی که ندیده‌اند را ببینند. آثار کیارستمی به شدت آموزنده هستند و باید دید که ما چطور آنها را نگاه می‌کنیم.

ابوالفضل جلیلی نیز در این مراسم گفت: یک ساعتی است اینجا هستم و نمی‌دانم چرا اینجا هستم. به من گفتند مراسم بزرگداشت برای عباس کیارستمی است ولی انگار کلاس عکاسی بوده یا اینکه قرار است جایزه عکاسی بدهند. شخصا مراسم‌های رسمی برای من جذاب نیست و در جشنواره‌های خارجی هم که به عنوان داور حضور پیدا می‌کنم، حوصله مراسم‌های رسمی را ندارم.

وی ادامه داد: تنها چیزی که در این مراسم برایم جذاب بود، صحبت‌های آقای رفیعی بود که سر و تهی داشت و از آن لذت بردم. از عباس کیارستمی چند خاطره دارم که برایتان می‌گویم. زمانی که من ۱۷ سالم بود، لیوان‌‌هایی بود و قیمت‌های اجناس مختلف مشخص بود و مثل الان ۵ دقیقه یک بار قیمت‌ها تغییر نمی‌کرد. بعد از مدت‌ها لیوانی آمد به عنوان نشکن که قیمتش بالاتر بود. لیوان نشکنی که شکست صحنه‌ای از فیلم گزارش عباس کیارستمی بود که من دیدم و از آن لذت بردم. چراکه صحنه جذاب بود که در آن یک لیوان شکست و به فرد گفتند که چون لیوان نشکنی را شکسته‌ای باید مبلغ بیشتری بدهی.

جلیلی در ادامه اظهار داشت: دو فیلم در زندگی با من کاری کرد و جوری من را به وجد آورد که ناخودآگاه برای آنها دست زده‌ام. یکی فیلم ۱۵ دقیقه‌ای «هم‌سرایان» بود که از نظرم هنوز بهترین فیلم کیارستمی است و دیگری فیلم «خانه دوست کجاست» او بود که بعد از اینکه برای بار دوم آن را دیدم گفتم کیارستمی کسی است که اگر دست در منجلاب کند، جواهر بیرون می‌آورد.

عباس مشهدی‌زاده (مجسمه‌ساز) نیز در این مراسم گفت: چند بار برای دیدن عباس کیارستمی به بیمارستان جم رفتم و بعد از چند مرتبه توانستم پیش او بروم. گفتم عباس پاشو این سیم و لوله را قطع کنیم، تو برو به کار دنیایی‌ات برس تا من به جای تو بخوابم. من را می‌دید ولی جان صحبت نداشت، ولی یک اشک از چشمانش جاری شد و به نوعی تشکر کرد.

در انتهای مراسم برگزیدگان این دوره از جشنواره عکس پنج معرفی شدند. عبدالرحمن مجرد نفر چهارم، محمد معتمدی از نیویورک نفر سوم، محمد نظری از زنجان نفر دوم و سورنا جوانی نفر اول این دوره از جشنواره بودند که در انتها جوایز خود را دریافت کردند.