در گفت‌وگو با ایلنا مطرح شد:
کشمکش سال‌های نخست انقلاب، باعث شد نگاه کلان به فعالیت فرهنگی و هنری گم شود/ مشروح نشست رهبری با تئاتری‌ها به‌زودی پخش می‌شود/ اجرای سند الگوی پایه اسلامی ایرانی پیشرفت پایانی بر سردرگمی‌های هنر است
هوشنگ توکلی با اشاره به ضرورت اجرای سند الگوی پایه اسلامی ایرانی پیشرفت برای پایان دادن به سردرگمی‌های هنر، گفت: پس از پیروزی انقلاب اسلامی، هم تعدد گروه‌های قدرت و عقاید داشتیم و هم تکثر اندیشه‌های سیاسی، اجرایی و فرهنگی و هنری. که هر کدام از این نهادها و گروه‌ها معتقد بودند عقایدشان درست‌تر است و بقیه در گمراهی به‌سر می‌برند و به راه خطا می‌روند. در ۱۰-۱۵ سال اول انقلاب، کشمکش سنگینی داریم در اینکه بالاخره کدام یکی از این وجوه فعالیت‌ها در جامعه می‌تواند رشد کند و متاسفانه به دلیل همین کشمکش‌ها، نگاه کلان به فعالیت فرهنگی و هنری در آن سال‌ها گم شد یا در هم تنید و شلوغ شد.
به گزارش خبرنگار ایلنا، مقام معظم رهبری در آذر ماه سال ۱۳۹۷ دیداری خصوصی با جمعی از هنرمندان تئاتر و مدیران تئاتری داشتند که مشروح این جلسه تا امروز منتشر نشده است؛ جلسه‌ای که نخستین دیدار خصوصی آیت‌الله خامنه‌ای با هنرمندان تئاتر محسوب می‌شد. هوشنگ توکلی (بازیگر و کارگردان تئاتر) یکی از هنرمندانی بود که در این جلسه حضور داشته و می‌گوید برنامه جامع و کاملی از نشست تهیه شده که به‌زودی مشروحی از آن در تلویزیون پخش می‌شود.
هوشنگ توکلی در گفتگو با ایلنا، درباره این دیدار خصوصی گفت: از نشستی که جمعی از هنرمندان فرهیخته با مقام معظم رهبری داشتند، نزدیک به دو سال می‌گذرد. هدف از این دیدار ارائه گزارشی بود از دستاوردهایی که در طی این چهل سال علیرغم همه مشکلاتی که سر راه هنرمندان تئاتر قرار داشت، به دست آمده بود و در جلسه بیشتر به این مساله پرداخته شد.
او با بیان اینکه «مجموع هنرمندان حاضر در جلسه بخشی از بهترین‌های تئاتر ایران بودند» خاطرنشان کرد: شاید امروز بیشتر از هزار هنرمند فرهیخته داریم که عده‌ای کار تئاتر و برخی مطالعه و پژوهش می‌کنند و در تلاش‌اند تا تئاتر را زنده نگاه دارند. در این جلسه هم نمایندگانی از سه نسل هنرمندان پس از انقلاب حضور داشتند که تجربه‌های بسیار زیادی در حوزه تئاتر دارند و گزارش خوبی هم ارائه کردند.
توکلی با اشاره به اینکه «گزارش هنرمندان تئاتر مورد توجه حضرت آقا هم قرار گرفت و ایشان هم درباره تئاتر صحبت‌هایی کردند» گفت: برنامه جامع و کاملی از این نشست تهیه شده که قرار است به زودی مشروح آن از تلویزیون پخش شود.
این هنرمند تئاتر همچنین در ادامه به سوالی درباره «سند الگوی پایه اسلامی ایرانی پیشرفت» که چندی پیش از سوی مقام معظم رهبری منتشر شد، پاسخ داد. سندی که بند ۱۹ آن به‌طور مستقیم به تئاتر اشاره می‌کند اما در طول این چند سال، عملا نادیده گرفته شده است. در این بند چنین آمده است: «پی‌ریزی و گسترش نهضت کسب‌و‌کار هنرهای نمایشی و کاربردهای فضای مجازی با استفاده از میراث فرهنگی و ادبی ایرانی اسلامی و قابلیت‌های ملی و محلی مطابق تقاضا و پسند مخاطب منطقه‌ای و جهانی»
توکلی با بیان اینکه موضوع این سند و بند مربوط به تئاتر آن، بسیار مفصل است و باید فنی‌تر و کارشناسانه‌تر در این باره صحبت کرد، تصریح کرد: مساله این است که بعد از پیروزی انقلاب، هنوز رویه معین و مشخصی برای فعالیت‌های هنری تعریف نشده بود.
او با اشاره به اینکه هر سرزمین و حاکمیتی برای خود ترازی دارد که بر اساس آن مبانی فعالیت‌های فرهنگی و هنری‌اش را تدوین می‌کند، یادآور شد: پس از پیروزی انقلاب اسلامی، هم تعدد گروه‌های قدرت و عقاید داشتیم و هم تکثر اندیشه‌های سیاسی، اجرایی و فرهنگی و هنری. که هر کدام از این نهادها و گروه‌ها معتقد بودند عقایدشان درست‌تر است و بقیه در گمراهی به‌سر می‌برند و به راه خطا می‌روند.
توکلی ادامه داد: در ۱۰-۱۵ سال اول انقلاب، کشمکش سنگینی داریم در اینکه بالاخره کدام یکی از این وجوه فعالیت‌هایی که جامعه می‌تواند رشد کند و جلو برود را باید به‌عنوان تراز اولیه قرار دهیم و بعد به ترازهای بعدی بپردازیم. متاسفانه به دلیل همین کشمکش‌ها، نگاه کلان به فعالیت فرهنگی و هنری در آن سال‌ها گم شد یا درهم تنید و شلوغ شد.
این هنرمند تئاتر خاطرنشان کرد: این است که اکنون می‌بینید به‌طور مثال، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی یک اثر هنری را تائید می‌کند اما همان اثر از سوی نهادهای دیگر مورد اعتراض قرار می‌گیرد و برایش کشمکش ایجاد می‌کنند.
توکلی با تاکید بر اینکه «یک‌جا، باید این رویه عوض می‌شد.» گفت: در سندی که حضرت آقا چند سال پیش با مشورت کارشناسان برجسته ارائه کردند، این مساله حل شد. ما به تعدد افکار و عقاید نیاز داریم و جامعه باید چندین رنگ مشخص داشته باشد که هر کدام بخش حساس و مهمی را از جامعه پوشش دهد و این سند به این نیاز پاسخ می‌دهد.
او یادآور شد: تا این سند به قطعیت نرسد و به اجرا درنیاید، این سردرگمی هم در حوزه تصمیم‌گیری مدیران هست و هم در هنر و هم دائم با اعتراض‌هایی مواجه هستیم که قدیمی است و کهنه شده و امروز در تفکر مدیران ما سنگینی می‌کند.
توکلی با اشاره به بند ۱۹ این سند، گفت: با الگو قرار دادن این سند، باید به تنوع نگاه در هنر به‌طور مثبت نگاه کنیم و به جزئیات بیشترش بپردازیم و امنیت شغلی و فکری برای هنرمندان به وجود بیاوریم. در قانون اساسی، مجموعه این فعالیت‌ها زیرمجموعه نظام تعریف شده و اگر قرار است اصلاحی در قانون شکل بگیرد باید در مجلس مورد بحث قرار بگیرد، یا اگر همین کافی است باید از طریق مدیران و هنرمندان در ساختار اصلاح شود. اما تا وقتی این سردرگمی در تصمیم‌گیری‌ها وجود دارد، ما این بحران‌ها را هم در حوزه فرهنگ و هنر داریم.
او با اشاره مجدد به دیدار خصوصی رهبر انقلاب با هنرمندان تئاتر یادآور شد: محور جلسه ما در حضور حضرت آقا این بود که علیرغم همه این سختی‌ها، هنرمندان تئاتر ما در طول این چهل سال جنبه‌های مثبتی در فعالیت‌هایشان داشته‌اند و الان نیاز به رهنمودهایی است تا به مسئولان و دست‌اندرکاران ما تذکر داده شود که بیایند و همکاری کنند تا از بحران جلوگیری شود.
توکلی با اشاره به اینکه به عقیده او عدم اجرای این سند تا امروز به دلیل «کم‌کاری» نبوده است، گفت: مقداری هم شرایط سیاسی و اجتماعی ما کمک کرد که این سند مسکوت بماند.
این بازیگر تئاتر و تلویزیون، با تاکید بر اینکه «بار اصلی تصمیم‌گیری‌ها و برنامه‌ریزی‌ها برای اجرای این سند از نظر هویت قانونی به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و معاونت هنری برمی‌گردد.» گفت: خوشبختانه آقای حسینی (معاون هنری ارشاد)، جوان روشن و آگاهی است و به مقوله‌های هنری آشنایی کامل دارد و آئین‌نامه‌ها را می‌داند و برنامه‌ریزی هم می‌کند و طبیعی است که نیاز به مشورت قدیمی‌ترها و کسانی که تجربیات بیشتری دارند، هم هست.
توکلی ادامه داد: فکر می‌کنم اگر یک شورای مشورتی تشکیل شود، قدم‌های موثرتری در این زمینه برداشته می‌شود و گمان می‌کنم معاونت هنری این شورا را در بخش ساختاری تعریف می‌کند و در ادامه این تصمیمات راهبردی به خانواده تئاتر و هنرمندان منتقل شود تا در مسیر منطقی‌تری بار این عقب‌افتادگی را جبران کنند.
