در گفت‌وگو با ایلنا مطرح شد:
با وجود شهرت تپه سیلک فقط یک درصد آن کاوش شده/ درصدد آزادسازی عرصه سیلک هستیم/ مرمت‌های ضروری بخصوص در راه آب‌های تپه انجام می‌شود
سرپرست پایگاه میراث فرهنگی سیلک کاشان با اشاره به اهمیت این محوطه باستانی در خاورمیانه گفت: تنها یک درصد این محوطه کاوش شده و برای انجام فصل‌های جدید کاوش نیازمند تکنولوژی و حضور متخصصین و خبره‌های حوزه‌های میان رشته‌ای باستان‌شناسی هستیم.
به گزارش خبرنگار ایلنا، به جرات می‌توان تپه سیلک را مهم‌ترین محوطه باستانی پیش از تاریخ در فلات مرکزی ایران برشمرد. استقرار در دشت و توسعه جوامع روستایی و پس از آن شهرنشینی در کنار انواع پیشرفت‌های فن‌آوری ازجمله نکات مهمی است که سیلک را تبدیل به محوطه‌ای خاص و منحصر به فرد در منطقه کرده است. در این میان یافته‌های دوره اول سیلک به هفت هزار و ۳۰۰ تا هشت هزار سال پیش بازمی‌گردد.
تپه سیلک در سال ۱۳۱۰ به عنوان معبد سلوکی ثبت ملی شد تا اینکه بر اساس قراردادی بین دولت ایران و فرانسه، گیرشمن به عنوان باستان‌شناسی جوان در سال‌های ۱۳۱۲، ۱۳۱۳ و ۱۳۱۶ سه فصل کاوش انجام داد. با وجود آنکه محوطه تپه سیلک در دهه ۴۰ تعیین حدود و فنس‌کشی شد اما پس از سال ۱۳۸۵با توسعه شهری و افزایش ساخت و سازها شاهد دخل و تصرف در محدوده محوطه باستانی تپه سیلک اتفاق افتاد.
جواد حسین‌زاده ساداتی (سرپرست پایگاه میراث فرهنگی سیلک کاشان) با اشاره به آنکه حدود یک سال است که درگیری‌های قانونی برای معوضات تپه وجود دارد، گفت: یکی از نخستین کارهایی که قرار بود در سال ۹۸ محقق کنیم، راه‌اندازی فرآیند واگذاری زمین‌ها و دادن معوضات به مالکین و متصرفین در عرصه بود که بخش زیادی از کار با همکاری شهرداری، دادستانی و فرمانداری پیش رفته است. اما هنوز مرحله نهایی و انتقال سند به نام وزارت میراث و گردشگری محقق نشده است. این مهم یک مسئله حقوقی پیچیده است و پروسه آن طولانی شده است. امیدواریم بتوانیم بخشی از عرصه سیلک را بعد از بیش از ۴ دهه آزاد کنیم. قرار بود تا اردیبهشت۹۹ این کار انجام شود اما اکنون در خردادماه هستیم و هنوز محقق نشده است.
او ادامه داد: طراحی مجموعه فرهنگی- پژوهشی و اداری پایگاه میراث فرهنگی سیلک نیز از دیگر برنامه‌های سال ۹۸ بود که متاسفانه محقق نشد. امیدوار هستم تا شهریور ۹۹ بتوانیم پیش‌نویس آنچه که بتواند محوطه را تبدیل به مکان فرهنگی- پژوهشی – اداری و اجرایی در خور محوطه بکند را تهیه کنیم و به مشاور ارائه دهیم تا کارها برای طراحی فاز صفر انجام شود.
حسین‌زاده درخصوص سایر برنامه‌های پایگاه میراث فرهنگی سیلک در سال ۹۹ گفت: انجام چند برنامه فرهنگی در طول سال ازجمله اجرای برنامه فرهنگی برای روز ثبت سیلک را در برنامه داریم همچنین تابلوهای معرفی محوطه یکی از کمبودهاست که با کمک دفتر امور پایگاه‌ها تامین مالی این مهم انجام و طراحی تابلوها انجام شده است و طی هفته‌های آینده برای ساخت آن اقدام خواهیم کرد.
سرپرست پایگاه میراث فرهنگی سیلک کاشان با اشاره به انجام کارهای مرمتی در این محوطه نیز گفت: مرمت‌های ضروری بخصوص در راه آب‌های تپه را در برنامه قرار داده‌ایم چراکه این راه آبها هر سال کنده می‌شوند و به تپه آسیب می‌رسانند. درصدد ایجاد راه آب جدید هستیم. همچنین احتمال دارد سازه‌ای که توسط باستان‌شناسان و جبرئیل نوکنده بازسازی شده است را بر روی بخشی از سازه دوره سوم سیلک که در کاوش‌های صادق ملک شهمیرزادی بدست آمد و اکنون اسکلت‌های آن به عنوان محل نمایش یافته‌هاست، قرار دهیم. قطعا این بازسازی برای عموم جامعه و مخاطبان جذاب خواهد بود.
می‌دانیم تدفین‌ها زیر خانه‌ها انجام شده و حین کاوش، کف خانه‌ها و آثاری که روی آن بوده را پیدا کردیم و این تدفین‌ها زیر کف بود، از آنجا که درحال حاضر بخش‌های پایینی خانه‌ها را پیدا کرده‌ایم شاید بتوانیم بخش بالایی و سقف خانه‌ها را بر اساس الگوی سنتی که در معماری ایران استفاده می‌شد، بازسازی کنیم. این کار با استفاده از کاهگل و نی انجام می‌شود و با توجه به آنکه بازسازی است تاکیدی بر آنکه این سازه‌ها حتما اینگونه بوده‌اند نداریم. اما بر اساس یافته‌ها و احتمال‌ها این بازسازی انجام می‌شود.
او همچنین از تهیه ویدوئو معرفی سیلک خبر داد و گفت: بازدیدکنندگان می‌توانند حین بازدید از سیلک و دیدن این فیلم با سرنوشت و آنچه بر سیلک گذشته آشنا شوند.
به گفته حسین‌زاده، فعلا برنامه کاوش باستان‌شناسی در تپه سیلک انجام نخواهد شد چراکه این محوطه از جمله محوطه‌های باستانی شناخته شده در کشور و خاورمیانه و یکی از مهم‌ترین و کلیدی‌ترین محوطه‌های کشور است و آخرین کاوش‌ها و پژوهش‌های جدی در سیلک در سال ۸۸ و در سال ۹۴ نیز برنامه گمانه زنی تعیین عرصه و حریم انجام شد. کاوش‌های کوچک و خرد برای سیلک مطلوب نیست چراکه اطلاعات کنونی تا اندازه‌ای شناخت را حاصل کرده و انجام پژوهش‌های جدید نیازمند بالاترین مرحله باستان‌شناسی به لحاظ تکنولوژی و حضور متخصصان در حوزه‌های مختلف اعم از گیاه باستان‌شناس، جانور باستان‌شناس، انسان‌شناس، ژنتیک و ... است. اگر قرار است کاوشی در سیلک انجام شود باید بتوانیم بیش از گریشمن، ملک و فاضلی بدست بیاوریم که قطعا نیازمند برنامه‌ریزی خاص و متفاوت از سایر محوطه‌هاست.
او خاطرنشان کرد: با این وجود می‌توان گفت کمتر از یک درصد تپه سیلک کاوش شده است و قرار هم نیست در عصر حاضر همه این محوطه باستانی کاوش شود. اکنون نیز در صدد ایجاد و نگهداری فضاها هستیم تا بتوانیم از یافته‌های موجود حفاظت کنیم. معتقد هستیم بهتر است اشیا به جای آنکه به موزه‌ها منتقل شوند در بافتی که قرار داشتند بمانند. از این رو سایت موزه‌ها بوجود آمده‌اند. در سیلک به فکر آن هستیم که محوطه‌هایی که کاوش می‌شوند توسط سقف‌های مدرن و مطلوب آب و هوای کاشان پوشانده شوند. باید تمام جوانب پژوهشی، میراث و گردشگری در نظر گرفته شود. درحال حاضر وضعیت تپه خوب است و فقط باید آبکن‌ها را با سیمان یا آهک و گل بپوشانیم تا بیشتر شسته نشوند و لایه‌های پایینی آسیب نبیند. بخش رویی تپه نیز هر سال با کاهگل پوشانده و مرمت می‌شود.
به گفته سرپرست پایگاه میراث فرهنگی سیلک کاشان، این مجموعه دارای یک نمایشگاه و یک سالن نمایش است که نمایشگاه دارای ۸ ویترین است که آثار دوره‌های ششگانه سیلک در این ویترین‌ها به نمایش درآمده؛ البته بیشتر این آثار یا کپی هستند یا آثار مرمتی و اثر اصل نداریم. در کنار نمایشگاه، سالن معرفی داریم که ویدئوی معرفی در آن به نمایش درمی‌آید. با توجه به این امکانات می‌توان گفت موزه بزرگی در سیلک برای نمایش آثار نداریم.
