در گفت‌وگو با ایلنا مطرح شد:
بهترین گنجینه‌های سنگ و کتیبه‌ها را در یزد می‌توان یافت/ نگهداری از سنگ‌نگاره‌ها ده‌هزار ساله و سنگ قبرهای سده چهارم در مخزنی امن/ هنوز اثری از کتیبه دزدیده شده مسجد جامع کبیر نیست/ رد سارقان تازه را زده‌ایم
مدیرکل میراث و گردشگری استان یزد با اشاره به سرقت‌هایی که طی سال‌های گذشته از اماکن تاریخی صورت گرفته، گفت: هنوز اثری از کتیبه دزدیده شده مسجد جامع کبیر یزد در دست نیست با این وجود سعی می‌کنیم کتیبه‌ها را به مخزن امن منتقل و به‌جای آنها مولاژ بگذاریم.
به گزارش خبرنگار ایلنا، مصطفی فاطمی (مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان یزد) با اشاره به آنکه یزد ازجمله استان‌های کشور است که بهترین گنجینه‌های سنگ و کتیبه را دارد، تصریح کرد: تعداد سنگ‌های تاریخی که در سطح استان جمع آوری کرده‌ایم بسیار زیاد شده است و تعداد آنها بیش از ۳۰۰ کتیبه است که بسیار ارزشمند هستند. قدمت برخی از سنگ‌نگاره‌ها به ده‌هزار سال قبل می‌رسد و قدمت برخی از سنگ قبرها نیز به سده چهارم ه.ق می‌رسد.
او در ادامه از برنامه‌ریزی برای ایجاد موزه سنگ‌های تاریخی در استان یزد خبر داد و گفت: اگر بتوانیم با شورای شهر توافقاتی داشته باشیم تا بتوانیم از قبرستان‌های تاریخی و بقاع تاریخی را به عنوان مکانی برای نمایش این تعداد کتیبه سنگی که در استان یزد وجود دارد، استفاده کنیم و موزه سنگ دایر کنیم. لازمه این مهم افزایش ایمنی و ایجاد شرایط موزه‌ایست.
او درخصوص ماجرای سرقت چندی پیش در بقعه تاریخی سلطان محمود دادار گفت: این بنا در سده هشتم ه.ق ساخته شده و به بقعه سلطان بندرآباد مشهور است و یکی از بناهای تاریخی یزد است. هرچند کتیبه‌های دزدیده شده اصل نبودند و مولاژ بودند اما در حال حاضر رد سارقان را زده‌ایم و در پی پیدا کردن آنها هستیم. مشکلی که در اداره و حفاظت از این بقعه با آن روبه رو هستیم این مهم است که از اسفند ماه سال گذشته اوقاف این ملک را تحویل گرفت و البته کسی را برای نگهداری و حفاظت از آن نگذاشته است. البته قبل از آنکه مکان را تحویل دهیم، سنگ‌های تاریخی را به مخزن امن نگهداری از اشیای تاریخی استان یزد منتقل کردیم و به جای آنها مولاژی از کتیبه‌ها را قرار دادیم که در نهایت دزدها مولاژها را دزدیده‌اند.
او تصریح کرد: در مکان‌های تاریخی که احتمال دستبرد به آثار و اشیای تاریخی آن وجود دارد، عرف بر آن است که اشیای تاریخی را به مکانی امن منتقل و به جای آنها مولاژ قرار می‌دهند. ضمن آنکه در سال‌های گذشته نیز شاهد دستبرد به این بقعه تاریخی بوده‌ایم.
فاطمی ادامه داد: طی این ماه‌ها بارها شاهد باز ماندن در بقعه بودیم که یگان حفاظت استان درصدد بستن و حراست از آن برمی‌آمد. با این وجود طی ماه‌های گذشته که با شیوع ویروس کرونا شاهد تعطیلی مراکز گردشگری بودیم، این مهم شرایطی برای حضور سارقان ایجاد کرد تا به اماکن تاریخی خسارت بزنند.
مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان یزد تصریح کرد: هرچند مسئولان اوقاف طی مصاحبه‌هایی عنوان کرده‌اند که حاضر هستند طی تفاهم‌نامه‌ای این بقعه تاریخی را به میراث واگذار کنند اما معمولا این تفاهم‌نامه‌ها اینگونه است که میراث باید اجاره پرداخت کند. این درحالی است که بقعه سلطان محمود در روستایی قرار دارد که مراجعه‌کننده زیادی به آن سر نمی‌زند و گرفتن این ملک به شرط پرداخت اجاره‌بها و تعریف کاربری گردشگری برای آن، به‌صرفه نخواهد بود.
او درخصوص سایر سرقت‌هایی که طی سال‌های گذشته در حوزه میراث‌فرهنگی و کتیبه‌های استان یزد اتفاق افتاده است، گفت: سنگ کتیبه مسجد جامع کبیر یزد حدود ۱۲ سال پیش دزدیده شد. این کتیبه ازجمله سنگ‌های باارزش و تاریخی استان به شمار می‌آمد که متاسفانه دزدیده شد و هنوز هم اثری از آن پیدا نکرده‌ایم. در آن زمان این سرقت به عنوان یکی از ۱۰ سرقت بزرگ سال در حوزه میراث‌فرهنگی در اینترپل مطرح شد. درعین حال طی سال‌های گذشته شاهد دزدیده شدن سنگ کتیبه مسجد تاریخی ندوشن و کتیبه قلعه خرگوشی نیز بودیم چنانکه بر آن شدیم تا سنگ‌ها و کتیبه‌های باقی مانده در قلعه خرگوشی را به جای امن منتقل به جای آن مولاژ بگذاریم.
مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان یزد با اشاره به آنکه طی سال‌های اخیر حفاری‌های غیرمجاز در محوطه‌های مختلف اتفاق افتاده است، از عدم وقوع سرقت کتیبه‌ها و اشیای تاریخی از اماکن تاریخی در استان یزد خبر داد و گفت: برخی از حفاران غیرمجاز دستگیر شده‌اند و احکام آنها صادر شده. ضمن آنکه برخی از این حفاری‌ها منجر به کشف اشیای تاریخی نیز شده بود اما ارزش تاریخی چندانی نداشتند و کوزه‌های پر از سکه و .... هم بدست نیامده بود. البته ۹۷ درصد حفاری‌ها به کشف آثار نمی‌رسد و فقط سبب تخریب بناها و محوطه‌ها می‌شود.
گفتگو: معصومه دیودار
