لزوم توجه به هنرهای بومی و اصیل ایران

به گزارش ایلنا،‌ نشست تخصصی نمایشگاه چیدمان "دژاوو" در گالری نظرگاه برگزار و مباحثی پیرامون هنر معاصر مطرح شد.

اصغر کفشچیان (استاد دانشگاه) با اشاره به آنکه نگاه ما به هنر باید به گونه‌ای باشد که نقد و پژوهش را به عنوان زیرساختی برای هنر در نظر بگیریم،‌ گفت: هدفی که این نمایشگاه و گالری به دنبال آن است همین است چراکه نظریه آموزش باید به تولید هنر ختم شود و همه آموزشگاه‌ها و کلاس‌های آموزشی باید به تولید فکر کنند؛ طوری که اثر هنرمند با جامعه وفق پیدا کند.

مجید جلیلی (نقاش) نیز درخصوص آموزش رسانه‌های نو و هنر نو، گفت: این سوال مطرح می‌شود که چه چیز را باید آموزش داد و چه چیزی نیاز به آموزش ندارد و پاسخ این است که چیزی که موجود است و می‌شود به آن مراجعه کرد برای آموزش تاریخ هنر است و آنچه که باید به شکل ورکشاپی آموزش داد مساله ایده است. نسبت ما با هنرمندان نو این است که ما یک نگاه و خواستگاه سنتی یا بینابینی به آن‌ها داریم. نگاه ما نسبت این هنرمندان در دوره‌ای عقب‌تر قرار دارد و بیشتر کشورهای جهان اول و جهان دومی مثل کشورهای آسیای شرقی در تعامل و ساختن این دنیای هنری دخیل بودند.

سخنرانان این مراسم بعد از ایراد صحبت‌های خود به جمع بندی نشست پرداختند و شهره جوادی (عضو علمی دانشگاه تهران) گفت: ابتدا معنی کلمه "دژاوو" تعبیر به گردش ذهن هنرمند در گذشته، حال و آینده شد؛ بدین‌معنا که ذهن هنرمند آزاد است تا آنچه را در زمان‌های مختلف می‌بیند به شیوه‌های مورد نظر بیان کند. اینکه "ما یک قرن از جهان غرب و هنر مدرن عقب هستیم و باید به سرعت حرکت کنیم تا بیش از این تاخیر نداشته باشیم" باید گفت آیا مدرنیسم غربی وارداتی می‌تواند اصالتی برای هنر ایرانی داشته باشد؟ حتی با نگاه هنر جهانی نیز ذهنیت و تفکر خودی لازم نیست؟

او ادامه داد: همچنین به آموزش هنر آکادمیک اشاره شد به عنوان پیش‌زمینه برای آفرینش‌های نو، اما در مدت ۴ تا ۶ سال دوران کارشناسی و ارشد نمی‌توان گذشته را تجربه و آنگاه وارد هنرهای جدید شد. بنابراین بررسی تاریخ تحلیلی هنر جهان می‌تواند راهگشا باشد و زمینه‌های فکری هنرمندان را قوی کند به خصوص نقد و تحلیل دوران جدید از آغاز و ادامه آن تاکنون می‌تواند هنرجویان را در مسیر منطقی قرار دهد.

به گفته جوادی، با ساده‌گرایی و کمترین تلاش نمی‌توان به هنر نو دست یافت. تجربه جسورانه و آزادی در بیان ایده با متریال مختلف می‌تواند در خدمت آفرینش اثر هنری باشد. اما اصول اولیه هنر در هر شاخه هنری ناگزیر باید مورد توجه قرار گیرد و به صورت آموزشی جدی در برنامه درسی هنرجویان باشد.

او خاطرنشان کرد: در ارتباط با مطرح‌شدن این بحث که"امروز باید به کارهای نو دست زد و تکرار سنت‌های گذشتگان امری بیهوده با تعبیر ماشین‌سواری جایگزین شترسواری"، باید توجه داشت در عصر سرعت و ماشینیسم و دنیای شلوغ، بشر احتیاج به آرامش، تأمل و تفکر دارد. هنرمند متعهد در این روزمرگی جان‌فرسا که زندگی را به کام جامعه تلخ می‌کند می‌تواند با تجربه‌هایی از هنر گذشته همچون خطاطی، مینیاتور، تذهیب، پناه به طبیعت و نقاشی‌ واقع‌گرا از پیرامون ضمن دستیابی به آرامش فردی، مخاطبان را نیز به آرامش فراخواند. اتکا به هنرهای سنتی یک مسیر و مسیرهای دیگر نیز چاره‌گشاست؛ مانند شیوه‌های نو شامل چیدمان، نقاشی و تصویرسازی با انواع تکنیک‌ها.

به گفته این استاد دانشگاه، آزادی در بیان هنری بدیهی بوده، اما در شرایط هنری کشور دیرزمانی است که به هنرهای بومی و اصیل ایران کم‌توجهی و گاه به شکل افراطی منکوب و هنر وارداتی غرب تایید و تقلید شده است. جدیت در برنامه‌ریزی آموزش هنر با تکیه بر درس "مبانی هنرهای تجسمی" از اصول ضروری هنر است و بدون شناخت و تجربه‌، آفرینش اثر هنری اصالت ندارد. این مهم اجتناب‌ناپذیر و لازم است در سیاست‌گذاری‌های هنری به طور جدی مورد توجه واقع شود.