سوءبرداشت‌ها از منجی را صحیح نمی‌دانم/ قصدمان این نبود که بگوییم منجی باید از بیرونِ جامعه بیاید/ به انتقادات پاسخ می‌دهیم

به گزارش خبرنگار ایلنا، سریال «وارش» مجموعه تازه شبکه سوم سیماست که تنها با پخش چند قسمت با حواشی بسیاری مواجه شد. در این مجموعه یارمحمد سیستانی براى فرار از گرسنگى و خشکسالى به شمال کشور مى‌رود تا شغل ماهیگیرى را پیشه کند. او که نمى‌داند ماهیگیرى آن منطقه در سلطه گردنکشى به نام تراب است، به دریا مى‌زند و مقابل تراب مى‌ایستد.

تصویر کردن قهرمانی که از مردم گیلان نیست، در کنار حواشی استفاده از واژه «بی‌غیرت» به برخی شخصیت‌های گیلانی حاضر در سریال، ازجمله حواشی است که این مجموعه در ابتدای ورودش به آنتن سیما با آنها مواجه شده و درخواست‌هایی برای ادامه پخش آن را به دنبال داشته است.

احمد کاوری «کارگردان سریال وارش» در واکنش به حواشی پیش آمده درباره انتخاب قهرمان این مجموعه که به نوعی از سرزمینی دیگر است، به ایلنا گفت: برداشت‌ها از این موضوع خیلی عجیب و غریب است. در صورتی که اصلا هیچ عمدی در این موضوع نبوده است. به هرحال غریب بودن آن کاراکتر می‌توانست در ایجاد سَمپاتی با مخاطب بیشتر کار کند و به همین دلیل این اتفاق رخ داد. به نوعی این اتفاق می‌تواند در هر جامعه دیگری رخ دهد و اینکه ما بگوییم یک جامعه خاص نمی‌تواند از خود دفاع کند و منجی آن باید از بیرون بیاید، اصلا حرف درستی نیست و اتفاقا به طور معمول قهرمان‌ها از دل خود جامعه بیرون آمده‌اند.

وی ادامه داد: به هیچ وجه نگاه ما به این صورت نبود که بگوییم مردم باید منتظر قهرمانی از بیرون خود باشند و تا این اندازه تحلیلی به موضوع نگاه نکردیم. این تصور غلطی است که ما فکر کنیم کسی باید از بیرون بیاید و ما را نجات دهد. انتخاب قهرمان در این سریال به این دلیل بود که ابتدا غربت آن آدم را بیشتر به نمایش بگذاریم و به نوعی سَمپاتی مخاطب با یک قهرمان را بیشتر کنیم.

کاوری در ادامه بیان کرد: اکنون برای این مجموعه؛ قهرمانی انتخاب شده که از خارج جامعه می‌آید و با یکسری از معضلات مواجه می‌شود اما اصلا او با جامعه مشکلی ندارد. در واقع قهرمان ما با چند آدمی که به نوعی آنجا را زیر سلطه خود گرفته‌اند، مشکل دارد. در اینجا جامعه در مقابل قهرمان قرار نگرفته و این تصور غلطی است بلکه یکسری آدم سلطه‌طلب در مقابل او قرار گرفته‌اند.

این کارگردان درباره انتقادهایی که نسبت به نوع لباس‌ها و بیان لهجه‌هایی که در این مجموعه برای کاراکترهای مختلف انتخاب شده نیز توضیح داد: به شخصه خیلی در جریان جزئیات تحقیقات عوامل درباره این موضوعات نیستم. افراد نسبت به این مجموعه تنها معترض شدند اما به نظر من کسانی که صحبتی درباره بخش‌های مختلفی از کار دارند، می‌توانند صحبت‌های خود را مطرح کنند. در این شرایط حتما دست‌اندرکاران فیلم شامل لباس، صحنه، تهیه‌کنندگی، تولید و موارد دیگر، نسبت به آنها جوابگو هستند. به عنوان کارگردان و مدافع کل اثر بایستی وحدتی را در کل مجموعه ایجاد می‌کردم تا بتواند رابطه‌اش با مخاطب را بیشتر کند. حال اگر صحبت راجع به حواشی است، به نظرم با توجه به اینکه کار هنوز تمام نشده، ممکن است در ادامه پخش مجموعه این صحبت‌ها و حواشی اصالت خودشان را از دست بدهند.

کاوری در بخش دیگری از صحبت‌هایش درباره اینکه چرا برای تعریف یک قصه عاشقانه به سراغ داستانی تاریخی رفته است، گفت: این مجموعه ابعاد دیگری غیر از عشق هم دارد. به هر حال خیلی از رمان‌های تاریخی که به نوعی تاریخ را روایت می‌کنند، در قالب عاشقانه این کار را انجام داده‌اند. یعنی وقتی می‌گوییم تاریخی، وجه غالب آن تاریخی است اما همه چیز از عشق، سیاست، فرهنگ و مواردی از این دست نیز در آن یافت می‌شود.

وی ادامه داد: درباره اینکه چرا الان به سراغ این موضوع رفتیم، باید بگویم که این  موضوع مبتلابه تمام جوامع است. به نوعی عشق، فقر و مسائلی از این دست از جمله مواردی است که در فضای تاریخی نیز می‌تواند رخ دهد. به هر حال وقتی تاریخ به میان می‌آید، شامل مباحث دیگری هم می‌شود.

این کارگردان درباره حواشی که همواره با ساخت سریال‌های تاریخی همراه است، نیز توضیح داد: وقتی ما مقطعی از تاریخ را انتخاب می‌کنیم، همه عوامل فیلم از نویسنده که ابتدا پازل داستانی را طراحی می‌کند تا موارد دیگری همچون لباس و صحنه درباره آن تحقیقاتی را صورت می‌دهند. گاهی اوقات ممکن است رویکرد یک اثر این نباشد که به طور کامل به تاریخ وفادار باشد. به نوعی یا مقطع تاریخی را به عنوان بستر اتفاقات خود انتخاب کرده و یا یک داستان خیالی را در آن قالب تصویر می‌کند. در هر دو صورت چون این موارد جز انواع روایت هستند و جز نمایش به حساب می‌آیند، ممکن است گاهی اوقات به تاریخ وفادار نباشند و همچنین گاهی ممکن است که بخواهند تاریخ را به صورت نعل به نعل روایت کنند.

کاوری در پایان گفت: به همین دلیل ممکن است برخی سوتفاهمات در این میان صورت گیرد و کسانی هم منتقد نوع پوشش و اتفاقات تاریخی آن برهه باشند. از سریال‌های هزاردستان تا سربداران هم که بخشی از تاریخ را روایت می‌کردند، ممکن است که بخشی از تاریخ را استخراج کرده باشند ولی آن را در قالب فیلم خود بیان کردند. در واقع تم و موضوعی که خود سریال بیان می‌کند مهم است نه اینکه سریال به تاریخ وفادار باشد یا نباشد. از سوی دیگر به خاطر محدودیت‌های دنیای نمایش و سریال، در سریال‌های تاریخی بخش‌های دراماتیک انتخاب شده و آنها را در کنار هم فشرده می‌کنند تا مخاطب خود را جذب کنند و قصه‌اش را در وحدت خاص خود بیان کند.