طالبیان در نشست بناهای تاریخی و خطر آتش‌سوزی تأکید کرد:
فرسودگی سیستم‌های برق رسانی و بارگذاری بیش از حد علت آتش‌سوزی بناهای تاریخی
معاون میراث فرهنگی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی علت اصلی آتش سوزی در بناهای تاریخی را فرسودگی سیستم‌های برق رسانی عنوان و تصریح کرد: باید اقدامات اساسی در زمینه بهسازی سیستم‌های الکتریکی بناهای تاریخی انجام شود.
به گزارش ایلنا، محمدحسن طالبیان (معاون میراث فرهنگی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی) در نخستین نشست تخصصی «بناهای تاریخی و خطرآتش سوزی» با اشاره به اینکه در سال‌های اخیر تهدیدات آتش‌سوزی نسبت به تهدیدات طبیعی بیشتر شده گفت: در تمام بررسی‌ها دریافتیم که مشکل فرسودگی سیستم‌های برق رسانی و بارگذاری بیش از حد علت آتش سوزی بوده است.
او تصریح کرد: اینها نشان می‌دهد که باید یک کار بزرگی در زمینه بهسازی سیستم‌های الکتریکی بناهای تاریخی انجام دهیم.
وی با اشاره به آتش سوزی در بازار تبریز گفت: ده سال پیش نیز در همین مکان آتش سوزی رخ داد علت آن هم مانند آتش سوزی اخیر اشکال در سیم‌کشی و بارگذاری بیش از حد بود با این تفاوت که این دفعه آتش زودتر خاموش شد.
طالبیان با اشاره به اینکه با برنامه‌ریزی و مدیریت در این حوزه می‌توان خسارات را به حداقل رساند، خاطرنشان کرد: در مدیریت بناها، مجموعه‌های تاریخی و موزه‌ها باید کارهای ساختارمند انجام شود و به عنوان نمونه در اماکنی که شب بسته هستند حتما نگهبان حضور داشته باشد.
معاون میراث فرهنگی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در ادامه به بازسازی و مرمت مسجد ساری و بازار تبریز اشاره کرد و گفت: تجربه‌های فوق العاده‌ای در بعد از سانحه وجود دارد ولی در حوزه پیشگیری باید کارهای اساسی صورت گیرد.
او گفت: در اداره کل موزه‌ها کمیته پیشگیری تشکیل و چک لیست‌هایی تکمیل تهیه شده که قرار است برای موزه‌ها ارسال شود تا همکاران بدانند باید در هنگام آتش سوزی و برای پیشگیری از آن چه کاری انجام دهند.
طالبیان در ادامه وجود سقف‌های چوبی را مشکل اصلی بناهای تاریخی اعلام کرد که بنابر نظر کارشناسان آتش نشانی باید با پوششی مخصوص پوشانده شوند تا مانع رسیدن سریع آتش به سایر قسمت‌های بنا شود.
او با اشاره به اینکه تمامی موزه‌های کشور به سیستم دستی اطفای حریق و دو موزه به سیستم اتوماتیک اطفای حریق مجهز هستند، تصریح کرد: جلوگیری از خسارت‌های آتش سوزی در بناهای تاریخی نیازمند هم‌افزایی دستگاه‌های مرتبط است و در این میان همکاری پژوهشکده حفاظت و مرمت آثار فرهنگی تاریخی و پژوهشکده بناها و بافت‌های فرهنگی تاریخی پژوهشگاه با معاونت میراث بسیار راهگشاست.
آتش پدیده‌ای جهانی است و مختص بناهای تاریخی کشور ایران نیست
علیرضا انیسی، رییس پژوهشکده بناها و بافت‌های تاریخی –فرهنگی با اشاره به اینکه موضوع مقابله با سوانح، پیشگیری و چاره اندیشی یکی از کارهای مهمی است که باید مدنظر باشد، تصریح کرد: بااین رویکرد باید به سمتی حرکت کنیم که کاهش خطرات سوانح در برنامه‌های حفاظتی و طرح‌های پژوهشی گنجانده شود.
او در ادامه به آتش سوزی بنای مجلس شورای اسلامی در سال ۱۳۷۴اشاره کرد و افزود: صدمه جبران ناپذیری که آتش به بنای مجلس زد ما را به این اندیشه واداشت که به فکر چاره‌اندیشی برای کاهش آسیب‌های ناشی از آتش‌سوزی در بناهای تاریخی به ویژه موزه‌ها باشیم.
انیسی با اشاره به اقداماتی که در سال ۱۳۷۵با راهنمایی سازمان آتش نشانی در مجموعه کاخ گلستان برای جلوگیری از آتش سوزی انجام گرفته است، گفت: در مدت ۵سال اقدامات خوبی در راستای اصلاح سقف‌های چوبی و حذف دیوارهای پارچه‌های در مجموعه کاخ گلستان صورت گرفت که امیدورام در بناها و موزه‌های دیگر توسعه پیدا کند.
وی با اشاره به آتش سوزی‌های مهیبی که در چند سال گذشته در اماکن تاریخی کشور رخ داده است به آتش‌سوزی مسجد ساری ، بازار قم و بازار تبریز اشاره کرد و گفت: در مقیاس جهانی نیز دو حادثه آتش سوزی در موزه برزیل و کلیسای نوتردام خسارات جبران نا پذری را برجای گذاشت.
دبیر علمی تخصصی «بناهای تاریخی و خطر آتش‌سوزی» خاطرنشان ساخت: این حوادث نشان می‌دهند که آتش پدیده‌ای جهانی بوده و مختص بناهای تاریخی کشور ایران نیست و ما باید همواره منتظر یک حادثه این چنینی باشیم.
انیسی با ابراز خرسندی از اینکه تا به حال در موزه‌های کشور حادثه آتش سوزی نداشته‌ایم، تصریح کرد: با این وجود باید تمهیداتی برای جلوگیری از اثرات آتش سوزی و مقابله با آن اندیشیده شود.
وی در تشریح اهداف برگزاری این نشست گفت: بررسی موضوع بناهای تاریخی و خطر آتش سوزی و توجه متخصصین و مسئولین هدف اصلی برگزاری این نشست و نشست‌هایی از این دست است.
او با اشاره به ضرورت برگزاری همایش‌هایی که در حوزه بحران توسط پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری برگزار شده است، تصریح کرد: وظیفه ما در پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری به عنوان یک نهاد پژوهشی تحقیقاتی، طرح مسئله و به فکر واداشتن دیگران در قالب تهیه کتاب، نگارش مقاله و برگزاری همایش است و تصمیم گیری با نهادهای اجرایی است.
نبود نگاه مرمتی موجب تخریب عمارت عالی قاپوی تبریز
بهروز عمرانی (رییس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری)، نیز در ادامه با اشاره به مطالعاتی که نشان می‌دهد سابقه شهر تبریز به قرن دوم می‌رسد، افزود: پیگیری‌ها در زیر شبستان مسجد جامع تبریز به کشف بقایای محرابی مشابه مجموعه‌های عراق قرن دوم در زمان عباسی منجر شد که نشان داد محدوده شهر در سال‌های متمادی و حکومت‌های مختلف بصورت شعاعی پیرامون این مجموعه گشته است.
او در ادامه به عمارت عالی قاپو یا شمس‌العماره که در زمان زندیه و قاجاریه با الهام از مجموعه شمس‌العماره در ضلع شرقی بازار تبریز توسط نجفقلی خان دنبلی ساخته شده اشاره و تصریح کرد: این بنای نفیس چهار طبقه در سال ۱۳۱۰دستخوش آتش سوزی شده و در سال ۱۳۱۲ توسط سیل تخریب می‌شود.
عمرانی با اشاره به اینکه در آن زمان نگاه مرمتی و بازسازی به این بنا وجود نداشته که موجب تخریب کامل آن می‌شود، گفت: پس از ویرانی این بنا ساختمان استانداری آذربایجان شرقی، فرمانداری تبریز و مجموعه بانک ملی مرکزی، در اراضی بسیار پهناور آن ساخته شده‌اند.
او در ادامه به ساخت نخستین تأسیسات آتش نشانی در تبریز اشاره و تصریح کرد: شرایط بازار تبریز ایجاب می‌کرد که این بیست و سه متری هشت ضلعی در نزدیک ترین مکان به بازار تبریز ساخته شود.
وی در پایان با اشاره به تجربیات خوبی که در مرمت بازار تبریز به دست آمده است ابراز امیدواری کرد با بهره‌گیری از تجربیات حوادث آتش سوزی در قم، تهران، تبریز و ... ، اقدامات مطالعاتی و دانشی که در اختیار است در کنترل بحران آتش سوزی موفق باشیم.
