احیای کاشی معرق در طهران (دوره پهلوی)

به گزارش ایلنا، معماری سرزمین ایران، از دیرباز، با تکیه بر سنت‌های دیرین فرهنگی خود، دارای هویت تعریف شده‌ای بوده که در طی قرون مختلف، دگرگون یافته، به کمال رسیده و یا در دوره‌ای تاریخی یا منطقه‌ای دیگر، با گونه، ظاهر و شیوه‌ای جدید (اما پیوند خورده با اصالت پیشین خود)، متجلی شده و استمرار یافته است. در دوره پهلوی نیز به واسطه حضور رجال آگاه در جایگاه امور فرهنگی و هنری ایران، که دل در گرو اعتلای آن بسته بودند و نیز با تکیه بر رهنمودهای پژوهشگران داخلی و خارجی، شرایط مناسبی بوجود آمد تا این پیوند در بسیاری از جنبه‌های هنری و هویتی معماری ایران، چه در سبک باستانی پیش از ورود اسلام و چه پس از ورود اسلام، حفظ شود.

در همین راستا، با تشکیل انجمن آثار ملی، مدرسه عالی صنایع قدیمه (هنرستان عالی هنرهای زیبای ایران) و تصویب قانون عتیقات، همت و غیرتی درخور و شایسته در جهت حمایت و صیانت از آثار و صنایع ارزشمند مهجور گذشته ایجاد شد. همچنین، توان معماران سنتی و هنرمندان صنایع قدیمه در خلق آثار جدید فاخر طهران به کار گرفته شد و چهره طهران دوره پهلوی، با سبکی جدید نسبت به دوره قاجار خودنمایی کرد.

با بازگشت معماران تحصیل کرده ایرانی از اروپا، حتی آرایه‌های برگرفته از سنت های معماری ایرانی، در معماری مدرن به کار گرفته شد و حضور هنرمندان معماری سنتی که در دوره قبل به پایتخت کوچ کرده بودند امکان این پیوند را میسر ساخت. علاوه برآن، در این دوره، با گسترش برنامه‌های عمرانی، گروه‌های جدید هنرمندان به تهران مهاجرت کردند و جدا از شرکت در برنامه‌های حفاظت از میراث ملی و آثار هنری عمارت‌های تاریخی در سطح کشور، نقش‌های ماندگاری نیز در خلق آثار هنری در بناهای جدید به جای گذاشتند که زمینه تداوم برخی هنرهای آرایه‌ای معماری ایرانی را تا سال‌های پایانی دوره پهلوی ایجاد کرد به‌صورتی‌که برخی بناهای مدرن این دوره، دارای چنان هویت ایرانی هستند که هم اکنون نه تنها جز آثار ارزشمند میراث تهران مدرن به شمار می‌روند، بلکه گواه و شاهدی هستند بر امکان ساخت بناهای مدرن دارای هویت و اصالت ایرانی و با تکیه بر سنت‌های به یادگار مانده از گذشته. هنر کاشی معرق، یکی از این آرایه‌ها است که از دوران پرافتخار هنری تیموریان، از مهم‌ترین عناصر تزیینی معماری ایران فرهنگی محسوب می‌شود که با کنکاش در تاریخ هنر معماری پایتخت ایران، ریشه‌ها و چگونگی استمرار، بروز و ظهور دوباره این فن و هنر اصیل ایرانی در ساختمان‌های آن، از دوران قدیم (طهران) تا مدرن (تهران)، قابل شناسایی است.

در سیصد و سی اُمین نشست انجمن مفاخر معماری ایران، که به همت انجمن عمارات محروسه ایران به شرح کاشی کاری معرق در دوره پهلوی (به ویژه در تهران) می‌پردازد، حامد دریائی‌فرد و بهمن سلطان احمدی سخن خواهند گفت که با نمایش فیلم همراه است؛ دبیر پنل گفتگو محمد اسدی است.

علاقه‌مندان می‌توانند برای شرکت در این نشست روز چهارشنبه ۱۳ شهریور ۱۳۹۸ از ساعت ۱۵:۳۰ الی ۱۷:۳۰ به موزه هنرهای دینی امام علی (ع) خیابان ولیعصر (عج) - بالاتر از ظفر – بلوار اسفندیار – شماره ۳۵ مراجعه کنند.