نگاه‌های پالوده، موسیقی را برای سلوک و عروج لازم می‌دانند

به گزارش ایلنا، پشت‌ ساز تنبور نشستن به علت خصلت مقدسش، یک نفس پاک می‌خواهد و برخلاف کسانی که موسیقی را لهو و لعب می‌پندارند، نگاه‌های پالوده، موسیقی را برای سلوک و عروج لازم می‌دانند و دف و تنبور، که سازهای مقدسی در فرهنگ ایرانی هستند، این بار را برای انسان سبک می‌کنند.

عزیز شبانی، استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شیراز، ضمن بیان این مطلب در آئین رونمائی آلبوم « مهرانه‌های ماه » با آهنگسازی و خوانندگی «مجتبی قلی‌پور»، این بیت منسوب به حافظ:«اندرین دایره می‌باش چو دف حلقه به گوش / ورقفایی خوری از دایره خویش مرو» را به حسین رضائی‌نیا ، نوازنده دف این آلبوم، تقدیم کرد و گفت : این استاد دف‌نواز، فلسفه حیات را از درون دف به دامن این فرهنگ سوخته می‌ریزند.

وی در ادامه با اشاره به اینکه کمتر کسی متوجه زحمت‌های پشت پرده هنرمندان می‌شود ، به نقل خاطره‌ای از حسین علیزاده پرداخت و گفت: استاد علیزاده می‌گفت: عاشق موسیقی شدم و رفتم از پدرم اجازه بگیرم؛ گفت به شرطی که معتاد نشوی! آن موقع نمی‌فهمیدم که معتاد یعنی چه ؟! اما بعد که وارد سرزمین موسیقی شدم ، فهمیدم که چه سفارش سنجیده‌ای به من کرده‌اند. دکتر شبانی دراین‌باره ادامه داد : مجتبی قلی‌پور هم از9 سالگی، پنجه روی سیم تنبور ریخت و جا دارد که قدردان پدر و مادر هنرپرور و اخلاق مدارای‌شان نیز باشیم که چنین هنرمندی را تحویل جامعه داده‌اند. وی در این‌باره اضافه کرد: خانواده‌ای که فرزندشان پشت ساز تنبور می‌نشیند، می‌دانند که در وادی این ساز، عشق و عرفان به هم آمیخته‌اند !

این استاد دانشگاه، قلی‌پور را ازفرهیختگان دانشگاهی رشته موسیقی دانست و گفت : ایشان، علاوه برصوت آفرینش، علم آفرینش هم در سینه‌اش دارد! وی درادامه با تمجید از قطعه «سودای دلبر» این آلبوم خاطرنشان کرد: استاد عباس کمندی که این قطعه به ایشان تقدیم شده ، گوشه‌ای ازعرفان را در ساز و آواز متجلی کرده‌اند. وی در پایان از دف‌نوازی حسین رضائی‌نیا در این آلبوم هم تحسین کرد.

رامین کشاورز، رئیس مرکزعلمی کاربردی فرهنگ و ارشاد اسلامی فارس ، هم درادامه نقطه عطف این آلبوم را اتکا به سنت روایت‌گری سازتنبور دانست و گفت : در این اثر، ظرافت‌های زیادی به کارگرفته شده، اما سنت روایت‌گری درآن بسیاربرجسته است. وی در ادامه با اشاره به قدمت پنج ، شش‌هزارساله ساز تنبور به شکل‌های مختلف‌سازی و رواج نواختن آن درمناطق مختلف فلات ایران خاطرنشان کرد: این ساز در طول تاریخ‌اش، سنت روایتگری‌اش را، که به خنیاگری موسوم است، حفظ کرده است. این استاد دانشگاه ، وجوه روایت‌گری این ساز را به : داستان و اسطوره‌پردازی ، سرایندگی ، سازسازی و نوازندگی تقسیم کرد و گفت : هنرمند این عرصه تمام این کار کردها را در هنرش لحاظ می‌کند. وی سپس با اشاره به خواننده سالاری در اکثر آثار موسیقی امروز، خاطرنشان کرد: مجتبی قلی‌پور در این آلبوم ، استیلای خواننده ‌سالاری را شکسته و سنت ذاتی تنبو، که آئین خنیاگری است، در این اثر لحاظ شده است. وی با اشاره به اهمیت خواننده و نوازنده درموسیقی اقوام ایرانی خاطرنشان کرد: با این حال، هیچکس مثل آهنگساز و نوازنده قادر به انتقال احساسات ملی نغمه‌پردازی و درک جاودانه هنرنیست.

کشاورز، در پایان ابراز امیدواری کرد که بازارموسیقی باعث لطمه زدن به این نوع موسیقی‌ها نشود و اصالت و غنای این موسیقی بیشترمعرفی شود.

مجتبی قلی‌پور، آهنگسازی و خواننده این اثر، هم در بخشی از این برنامه به ارائه توضیحاتی درباره گروه موسیقی «روچَن» و آلبوم« مهرانه‌های ماه» پرداخت و گفت : نام گروه ما درابتدا «نوای درون» بود اما تصمیم گرفتیم که عنوانی کنجکاوی برانگیز و اصیل ایرانی روی آن بگذاریم . ما کلمه «روچَن»، که یک کلمه اصیل ایرانی و به معنی پنجره است را انتخاب کردیم  تا عنوان گروه‌مان اصالت داشته باشد. آلبوم هم ، در بر دارنده 7 قطعه در حوزه موسیقی مقامی است و سازهای تنبور و دف که سابقه چندهزارساله دارند در آن محوریت دارند.

وی درادامه با اشاره به حضور حسین رضائی‌نیا با نواختن ساز دف و سازهای کوبه‌ای دراین آلبوم گفت : ایشان به ما افتخاردادند و ما هم ازتجربه دف‌نوازی ایشان بهره بردیم و خیلی تحت تاثیردف نوازی‌شان قرارگرفتم.

قلی‌پورسپس با اشاره به تصنیف سودای دلبر، که براساس یک آهنگ فولکلورکردی، که عباس کمندی، موسیقیدان، ترانه‌سرا و خواننده کرد آن را خوانده است، خاطرنشان کرد: ما هم در اینجا به تنظیم این تصنیف روی ساز تنبور پرداختیم و آن را بازخوانی کردیم و به این هنرمند فقید کرد تقدیم کردیم. وی درباره این قطعه کردی خاطرنشان کرد: خیلی از افراد ازاین قطعه خاطره خوب دارند هرچند که ممکن است متوجه معنای برخی ازکلمات کردی آن هم نشوند اما احساس خوبی به آنها دست می‌دهد و توجه‌شان را جلب می‌کند.

مجتبی قلی‌پور درادامه به استفاده از ریتم های 10 و16 ضربی موسیقی کردی ، ریتم‌های آئین سماع و مقامات تنبور در این آلبوم اشاره کرد و اظهارداشت : جملات ساز تنبور بنا به ویژگی موسیقی آئینی که در آن از این سازاستفاده می‌شود، خیلی تکراری است به همین دلیل ، ضمن حفظ هویت و ماهیت اصیل این ساز، سعی کردیم تا آنجا که این سازجای انعطاف دارد و باعث سوق یافتن شیوه نوازندگی‌مان به سمت سازهای موسیقی غربی نشود ، تنوعی در ریتم‌ها و جمله‌بندی‌ها ایجاد کنیم تا این ساز برای نسل جوان قابل پذیرش‌تر و جذاب‌ترشود. درواقع ، با تلفیق ریتم‌ها و فضاهای تازه ، سعی کردیم پویائی خاصی در نوازندگی این سازایجاد کنیم تا مخاطب جوان ارتباط بهتری هم با این سازاصیل آئینی پیدا کند.

 قلی‌پور، تصنیف کاروان براساس شعری به همین عنوان از نیمایوشیج با آهنگسازی خودش و تنظیم علی رضائی را از دیگر قطعات آلبوم «مهرانه‌های ماه » عنوان کرد و گفت: دراین قطعه ، از ساز تنبور، که یک سازآئینی است، دراجرای قطعه‌ای براساس شعرنو بهره برده‌ایم.

مجتبی قلی‌پورسپس به معرفی دیگر قطعات این آلبوم پرداخت و گفت: تصنیف لایتناهی براساس شعری ازمولانا ، قطعه بی کلام نو ، تصنیف عشاق براساس شعری از حافظ، قطعه بی کلام چوپی (با الهام ازمقام‌ سماع )، ساز و آواز براساس شعری ازحافظ ازدیگرقطعات این آلبوم هستند.

علی رضائی و علیرضا تذکر به عنوان تنبورنوازان و هم آوایان ، حسین جعفری هم‌آوا، کوروش وفا طراح جلد و گرافیک، صادق نوری صدابردار و معین هاشمی‌نسب به عنوان عکاس ازهنرمندان دیگری هستند که در تولید این آلبوم با قلی‌پورمشارکت داشته‌اند.

مجتبی قلی‌پور، متولد  1368 شیراز است اما اصالت کردی دارد و به همین دلیل، به موسیقی مقامی کردی گرایش دارد. وی از 9 سالگی شروع به نواختن تنبورکرده و تاکنون نزداساتید برجسته این ساز از جمله کیخسرو پورناظری و علی اکبر مرادی  به فرا گرفتن نوازندگی تنبور و کسب ظرافت‌های آن پرداخته است. قلی‌پور، لیسانس موسیقی دارد و کارشناس تاراست. وی گروه تنبورنوازان «روچَن » را درسال 1389 تاسیس کرد و سابقه حضور در فیلم سینمائی «راه رفتن روی سیم » اثر احمدرضا معتمدی» را هم به عنوان مشاور موسیقی و بازیگر نقش مدرس تنبورنواز این فیلم دارد.

قابل توجه است، آئین رونمائی آلبوم «مهرانه‌های ماه » اثری از گروه موسیقی «روچَن » به آهنگسازی، تنظیم و خوانندگی مجتبی قلی پور و دف نوازی حسین رضائی نیا که به تازگی از سوی مؤسسه فرهنگی هنری « نغمه هزاردستان» منتشرشده است ، پنج شنبه 7 شهریورماه با اجرای رزیتا تقی‌زاده ، مجری سابق صدا وسیما و سخنرانی دکتر عزیزشبانی، استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شیراز، رامین کشاورز، رئیس مرکزعلمی کاربردی فرهنگ و ارشاد اسلامی فارس و مجتبی قلی‌پور در کافه موسیقی گوشه پردیس فرهنگی سینمائی هنر شهر آفتاب شیراز برگزار شد.