وجود ۷هزار کتیبه به زبان فارسی در هند

به گزارش ایلنا، مرتضی رضوانفر (عضو هیئت‌علمی پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری) در نشست تخصصی و نمایشگاه «میراث هنری ایران و قفقاز؛ با تأکید بر کتیبه‌ها و تزیینات معماری» به بیان گوشه‌ای از این پروژه میدانی که طی چند سال اخیر در کشورهای چین، تانزانیا، کنیا، ترکیه، جمهوری آذربایجان، هندوستان، ارمنستان و قفقازِ روسیه، توسط وی صورت گرفته پرداخت.

او با بیان اینکه  پروژه میراث مشترک ایران فرهنگی از پنج سال پیش آغاز شده افزود: این پروژه از جایی شکل گرفت که وزارت امور خارجه اعلام کرد در بعضی از کشورها مانند ازبکستان، ترکمنستان، ارمنستان و... کتیبه‌های فارسی‌زبان را به بهانه‌های گوناگون از جای اصلی‌شان برمی‌دارند و یا کتیبه‌هایی به زبان‌های دیگر را جایگزین آنها می‌کنند.

عضو هیئت علمی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، با اشاره به وجود ۷هزار کتیبه به زبان فارسی در هند و عدم توجه به آنها اظهار داشت: تحقیقات صورت گرفته در قالب این پروژه میدانی بسیار خاص بود و برای نیل به این هدف بزرگ، یاری رایزن‌های فرهنگی ایران در کشورهای مختلف و بعضی سفارت‌خانه‌ها بسیار شایان توجه است.

او در ادامه با ارائه تصاویری از کتیبه‌ها و بنانوشته‌های بررسی‌شده به اهمیت زبان فارسی در جهان اشاره کرد و گفت: عثمانی‌ها زبان فارسی را به اروپای شرقی برده‌اند به‌نحوی که این منطقه مملو از کتیبه‌هایی به زبان فارسی است؛ زیرا زبان فارسی زبان میانجی آن روزگاران بوده و سند این ادعا، نامه‌ای است که در موزه واتیکان وجود دارد.

رضوانفر افزود: در این نامه که امپراتور چین برای پاپ اعظم اروپا نگاشته بیان شده که امپراتور چین نامه را به زبان‌های مغولی و چینی نیز نوشته، اما احتمال داده که در دربار واتیکان، کسی نتواند خط چینی و مغولی را بخواند؛ بنابراین نامه را به زبان فارسی نیز نوشته و درآن  آورده که نامه را به زبان فارسی نیز نوشته‌ام، زیرا زبان جهانی است.

وی همچنین درباره اهمیت و جایگاه شعر و زبان فارسی با اشاره به تصاویر کتیبه‌ها گفت: عثمانی و صفویه دو دشمن بودند، اما نکته جالب این است که هر دوی آنها از یک کتیبه و یک شعر به زبان فارسی برای سردر دربار خود استفاده کرده‌اندکه این امر نشان‌دهنده جایگاه والای زبان فارسی به‌عنوان زبانی جهانی فارغ از سیاست و حکومت و جنگ است.

مسعود ناصری (مدیرکل امور هنری فرهنگستان هنر و دبیر این نشست) نیز در ادامه گفت : در همه‌جای جهان اشتراکات فرهنگی مانند دین، ادبیات، آیین، شعر، اسطوره و هنر، بین اقوام و ملیت‌های مختلف وجود دارد، اما وقتی این اشتراکات زیاد شود و به‌طور پیوسته باشد، می‌توانیم آنها را به نام هایی نظیر  جهان شرق، جهان غرب، جهان اسلام و... .نام‌گذاری کنیم که ایرانِ فرهنگی نیز به همین شکل نام‌گذاری شده است.

در انتهای این نشست، با حضور شرکت‌کنندگان و استادان، نمایشگاه تصاویر آثار و کتیبه‌های فارسی زبان قفقاز گشایش یافت.

در این نمایشگاه که حاصل یک پروژه پژوهشیِ فراملی ـ منطقه‌ای است، میراث مشترک ایران و قفقاز با تکیه بر کتیبه‌ها و تزیینات معماری از زبان تصاویر به نمایش در آمده.

این روایت تصویری، برآمده از پروژه‌ای جامع و طولانی‌مدت است که مرتضی رضوانفر آن را از پنج سال پیش آغاز کرده، در این پروژه که همچنان هم ادامه دارد، به ردپای میراث‌های مشترک ایران و جهان ــ از شرق چین تا قلب آفریقا ــ در معماری، تزیینات معماری و کتیبه‌نگاری‌ها پرداخته شده است.