در نشست جشنواره «دف؛ نوای رحمت» مطرح شد:
"موسیقی" را با "موسیقی" نابود کرده‌اند/ دف از گوشه خانقاه به میان مردم آمده/ دف را مدیون دراویش قادریه هستیم/ اینترنت و فضای مجازی پشت ما را خم کرد
نشست خبری نهمین جشنواره «دف، نوای رحمت» صبح امروز چهارشنبه شانزدهم مردادماه در تالار امیرحسین فردی واقع در حوزه هنری برگزار شد و بیژن کامکار، محمد زرویی نصرآباد و امین مرادی به اتفاق اصحاب رسانه در آن حضور داشتند.
به گزارش خبرنگار ایلنا، نشست خبری نهمین جشنواره بین‌المللی «دف نوای رحمت» امروز چهارشنبه شانزدهم مردادماه با حضور امین مرادی (رییس حوزه هنری استان کردستان)، محمد زرویی نصرآباد (مدیرعامل سپهر سوره مهر) و بیژن کامکار (نوازنده پیشکسوت دف و دبیر افتخاری جشنواره) در تالار مرحوم امیرحسین فردی حوزه هنری برگزار شد و اصحاب رسانه نیز در آن حضور داشتند.
برای عمومیت دادن به ساز دف از چهار خلیفه کسب اجازه کردم
در ابتدای نشست بیژن کامکار، ضمن تبریک روز خبرنگار به حاضران گفت: هرگاه دوربین یا میکروفن می‌بینیم شروع به گلایه کردن می‌کنم اما امروز نمی‌خواهم گلایه کنم. واقعیت این است که موسیقی سنتی ما در حال انقراض است و دلیلش بی‌حمایتی و بی‌کفایتی‌هاست که البته پشت ما را خم نکرد. طی این سال‌ها 150 کانال تلویزیونی و ماهواره‌ای بر ضد ما کار کردند، اما کار خودمان را کردیم. همه اینها پشت ما را خم نکرد اما اینترنت و فضای مجازی پشت ما را خم کرد. حال دیگر سی دی و آلبوم تولید نمی‌شود و آثار به صورت ناشایست و ترک ترک بیرون می‌آیند که معنی و مفهوم آن را نمی‌دانم.
کامکار ادامه داد: در واقع می‌توان گفت با موسیقی، موسیقی سنتی و مقامی و دیگر گونه‌ها را نابوده کرده‌اند. سلیقه‌ها را از بین برده‌اند و می‌توانم بگویم حتی اطرافیان خودم نیز موسیقی مبتذل گوش می‌دهند. با همه اینها جای خوشحالی دارد که در حوزه هنری استان کردستان این اراده در امین مرادی و همکارانش وجود دارد که چراغ بی‌فروغ موسیقی سنتی را فروزان کرده و دوباره شور و شوق را به وجود می آورند.
کامکار افزود: متاسفانه سال پیش نتوانستم در جشنواره شرکت کنم به این دلیل که بیمار بودم، اما حال خوشحالم که امسال در جشنواره حضور دارم.
بیژن کامکار درباره مزایای جشنواره «دف، نوای رحمت» توضیح داد: کمترین تاثیر جشنواره این است که مشعل دف‌نوازان روشن می‌ماند و اگر به جشنواره بیایید متوجه خواهید شد که تمام استان‌ها در این رویداد شرکت کرده‌اند و شور جوانان را شاهد خواهید بود. من آرزو دارم که این جشنواره شرایط جهانی شدن داشته باشد. برگزاری این برنامه‌ها واقعا می‌تواند در روزگاری که خیلی‌ها تلاش می‌کنند، سازهای ما را به نام خود ثبت کنند به بهترین شکل ممکن تاثیر داشته باشد. امروز خیلی خوشحالم که هزاران نفر می آیند و روی صحنه دف می‌زنند و احساس می‌کنم به آرزوی خودم رسیدم. به همین منظور از حوزه هنری تشکر می‌کنم که بانی امر خیر شدند.
بیژن کامکار در بخشی دگر از سخنانش گفت: در تصور عام هر چه گرد باشد و پوستی بر آن بکشند، دف محسوب می‌شود که اینطور نیست و اگر اینطور باشد آفریقایی‌ها هم دف می‌زنند! دف عظمت خود را دارد تا آنجا که درویش‌ها به حلقه‌های آن سلسله می‌گویند نه حلقه. در جشنواره‌های خارجی سازهای بسیاری دیده‌ام، اما هیچکدام به دف شباهت نداشته‌اند.
کامکار افزود: دف یکی از قدیمی‌ترین سازهای ایرانی است که از زمان رودکی وجود داشته و او از این ساز نام برده است. در طاق بستان نیز بر سنگ نوشته‌ها ساز دف وجود دارد. در واقع، دف را سال 1353 از گوشه خانقاه به میان مردم آوردم و این ساز را مدیون دراویش قادریه هستیم که بیش از هزار سال آن را حفظ کرده‌اند.
کامکار گفت: در آن مقطع برای عمومیت دادن به ساز دف از چهار خلیفه کسب اجازه کردم و آنها از من خواستند که حرف آن را حفظ کنم. البته اگر تنها بودم شاید 20 سال طول می‌کشید که ساز دف را به مردم معرفی کنم و در این میان پیشنهاد زنده‌یاد لطفی و مدیریت هوشنگ ابتهاج و همراهی محمدرضا شجریان بود که باعث شد راه صد ساله را یک شبه برویم. دف برای اولین بار در تئاتری از قطب‌الدین صادقی به کار گرفته شد که نمایشی از بهرام بیضایی بود. پس از آن نیز در جشن شیراز دف روی صحنه نواخته شد.
کامکار در ادامه توضیح داد: دف و شمشال از سازهای خانقاهی هستند و این درویشان قادریه بوده‌اند که آن را حفظ کرده‌اند.
سنندج پایتخت دف دنیاست/ اگر دف پاره شود آن را شهید خطاب می‌کنند
در ادامه نشست امین مرادی پس از تبریک روز خبرنگار گفت: از بیژن کامکار و همسرشان خانم تجدد تشکر می‌کنم که در جشنواره حضور دارند و صحبت از ایشان واقعا کار سختی است.
مدیر حوزه هنری استان کردستان در ادامه به ارائه گزارشی درباره جشنواره امسال پرداخت و گفت: ترویج مضامین رفیع اسلامی، کشف و حمایت از استعدادهای جوان، تلاش برای وحدت و همدلی کشور، مقابله با تهاجم فرهنگی، توجه به موسیقی عرفانی برگرفته از تعالیم اسلامی از اهداف برگزاری این رویداد هنری است. ما در این دوره از این جشنواره علاوه بر برگزاری بخش های مختلف تجمع گسترده به نام نوای وحدت و همدلی را خواهیم داشت که طی آن همه گروه‌ها در یکی از اماکن شهر سنندج به اجرای یک برنامه مشترک می‌پردازند. این در حالی است که برگزاری کارگاه های آموزشی، برپایی نمایشگاه عکس با هنرمندی عکاسان خبری، اکران فیلم «پرنده‌ای نادر» روایتی از خلیفه میرزا آقا غوثی از هنرمندان نامدار موسیقی کردستان از جمله برنامه‌های ما حین برگزاری جشنواره دف نوای رحمت است.
مرادی گفت: بر اساس برنامه‌ریزی‌های انجام شده شهر سنندج از مدت‌ها قبل به عنوان پایتخت دف جهان معرفی شده است و حال ما جشنواره را به صورت بین‌المللی برگزار می‌کنیم که اتفاق خوبی است.
مرادی درباره ساز دف گفت: دف سازی با پیشینه و قدمت بسیار است و در طول تاریخ با مردم همراه شده و از خانقاه به میام مردم و جامعه آمده است. دف در نیایش‌ها و ذکرها و میلاد بزرگانی چون رسول اکرم و حضرت علی(ع) مورد استفاده قرار می‌گیرد.
امین مرادی اذعان داشت: دف برای مردم سنندج تا آن حد مقدس است که اگر پاره شود آن را شهید خطاب می‌کنند. دف گسترده‌ترین ساز مذهبی است و این جشنواره در راستای تحقق گفته‌های رهبری در سال 88 شکا گرفته است. ایشان در آن سال در میدان آزرادی سنندج ه طریقت نقشبندی و قادریه اشاره کردند. در واقع می‌توان گفت قادریه و نقشبندی نقطه مقابل افراطی‌گری‌های مذهبی است.
مرادی در پایان گفت: ما در حین برگزاری جشنواره نیز طبق سنوات گذاشته از تعدادی دراویش خانقاهی در حوزه دف نوازی قدردانی می‌کنیم که در این دوره نیز این فرآیند ادامه پیدا می‌کند.
امسال برای فرهنگ سال خوبی نیست
محمد زرویی نصرآباد مدیر موسسه «سپهر سوره هنر» و دبیر اجرایی نهمین جشنواره بین المللی «دف؛ نوای رحمت» در ادامه گفت: امسال به لحاظ مالی برای حوزه فرهنگ سال خوبی نیست و دولت با توجه به محدودیت‌های موجود اولین بخشی که برای ایجاد صرفه‌جویی در نظر گرفته شده فرهنگ بوده است. در این میان و در میان دلسردی‌های موجود بسیاری از وزارتخانه‌ها که ربطی به فرهنگ ندارند اقدام به برگزاری جشنواره با بودجه‌های بیشتر می‌کنند که اتفاق قابل تاملی است و بعدا باید به آن بپردازیم.
زرویی نصرآباد افزود: قول داده بودیم جشنواره را به صورت بین‌المللی برگزار کنیم و با وجود محدودیت‌های موجود این کار را کردیم اما نتوانستیم به صورت فراخوان ماجرا را هدایت کنیم و حال سه مهمان خارجی شامل گروه‌هایی از کردستان عراق، قوالی هند و پاکستان هستند و یک گروه از بوشهر در جشنواره حضور دارد که به زبان عربی اجرای برنامه خواهند داشت.
زرویی نصرآباد ادامه داد: در بخش تجلیل که در سال 1393 از دوره چهارم آغاز شد از آقای بیژن کامکار تجلیل کردیم و من ایشان را پدر دف ایران می‌دانم و به دلیل حضورشان در جشنواره پدر معنوی این رویداد نیز محسوب می‌شوند و در ادامه نیز از استادان ارسلان کامکار، صدیق تعریف و حمیدرضا اردلان قدردانی کردیم. امسال بر اساس تصمیم‌گیری‌هایی که انجام شده، قصد داریم از استاد محمد جلیل عندلیبی قدردانی کنیم که در این زمینه فیلم مستندی نیز تولید شده و در ایام جشنواره اکران خواهد شد.
زرویی نصرآباد در پایان، درباره وضعیت کمی جشنواره گفت: در حوزه کمی شاهد رشد خوبی بودیم که از ۱۷ گروه متقاضی به ۳۰ گروه رسید و این باعث خرسندی و تسری یافتن هنر دف نوازی است که برای بسیار دلگرم کننده بوده و امیدوارم شرایط به گونه‌ای باشد که بتوانیم قالب بین المللی جشنواره به صورت گسترده‌تر برگزار کنیم.
نهمین جشنواره بین‌المللی «دف؛ نوای رحمت» با هدف اعتلا و ارجگذاری به موسیقی ایرانی و ملی ۲۲ تا ۲۴ مرداد ماه در شهر سنندج به همت حوزه هنری استان کردستان برگزار می‌شود.
