دبیر شورای سلامت صداوسیما مطرح کرد؛
هیچ پزشکی برای حضور در تلویزیون پول نمی‌پردازد/ سالانه ۲۰ هزار پزشک به تلویزیون می‌آیند/ کنترل همه برنامه‌های سلامت بسیار سخت است
زهرا مفاخر با رد ادعاهای مطرح شده درباره دریافت هزینه از پزشکانی که به عنوان کارشناس در برنامه‌های تلویزیونی حضور پیدا می‌کنند، گفت: چند شرکت تبلیغاتی در تماس با پزشکان، خودشان را به عنوان شرکتی متصل به صداوسیما معرفی کرده و از آنها درخواست پول کردهاند اما هیچ ارتباطی بین آنها و صداوسیما نیست.
به گزارش خبرنگار ایلنا، دریافت هزینه از پزشکانی که در برنامه‌های سلامت تلویزیون حضور پیدا می‌کنند، موضوعی است که بسیاری شبکه‌های اجتماعی به آن واکنش نشان داده و به نوعی رسانه ملی را مورد اتهام قرار داده‌اند. به این بهانه با دبیر شورای سلامت صداوسیما گفتگو کردیم.
زهرا مفاخر (دبیر شورای سلامت صداوسیما و مدیر طرح و برنامه شبکه سلامت سیما) با رد کامل دریافت پول از پزشکان گفت: من صد درصد این موضوع را رد می‌کنم و می‌گویم که به هیچ عنوان چنین اتفاق نمی‌افتد ولی یک چیزی وجود دارد که آنقدر محدود است، نمی‌توان آن را به عنوان یک موضوع مطرح کرد. متاسفانه دو سه شرکت تبلیغاتی که ما آنها را شناسایی کرده و در حال انجام مراحل برای برخورد با آنها هستیم، در تماس با پزشکان خودشان را به عنوان شرکتی متصل به صداوسیما معرفی کرده و درخواست پول می‌کنند. در صورتی که هیچ ارتباطی بین آنها و صداوسیما نیست.
وی افزود: این دوستان ممکن است اسم برنامه‌های خاصی را بیاورند و بگویند که ما می‌توانیم اقداماتی در جهت حضور شما در این برنامه‌ها انجام دهیم و در ازای آن شما باید مبلغی را بپردازید. همین‌طور از سوی دیگر با برنامه‌های مختلف مکاتبه کرده و می‌گویند که ما این میزان پزشک داریم که شما می‌توانید در برنامه‌های خود از آنها استفاده کنید. متاسفانه ظاهرا یکی دو بار این اتفاق افتاده ولی نه به این شکل که پزشک برای حضور در برنامه پول بدهد. ما به هیچ عنوان چنین کاری را انجام نداده و با این موضوعات برخورد می‌کنیم. به شخصه نمی‌دانم چرا در بیرون این فضا را درست کردهاند که مثلا هر پزشکی که در برنامه‌های تلویزیون حضور پیدا می‌کند، پولی پرداخت کرده است، در صورتی که اصلا نیازی به این کار نیست.
مفاخر در ادامه بیان کرد: با حجم برنامه‌های تولیدی که صداوسیما در زمینه سلامت دارد، کنترل همه آنها انصافا کار به شدت سختی است. ما نزدیک به ۲۰۰ شبکه رادیو و تلویزیونی داریم که اگر شبکه‌های برون‌مرزی را کنار بگذاریم، نزدیک به ۱۰۰ شبکه داخلی باقی می‌ماند. فرض کنید که هر شبکه در طول هفته فقط دو برنامه سلامت داشته باشد به این ترتیب در یک سال بیش از ۱۰هزار برنامه در حوزه سلامت داریم که به همان اندازه نیاز به متخصص در این برنامه‌ها وجود دارد که برنامه‌ریزی برای آن کار به شدت سختی است. متاسفانه در بیرون فضایی شکل گرفته و اتهاماتی را به صداوسیما وارد می‌کنند، در حالی که اصلا این طور نیست.
وی ادامه داد: ما یک سیاست کلی به صداوسیما ابلاغ کرده‌ایم که طبق آن به خصوص در شبکه‌های تخصصی کارشناسانی حضور پیدا کنند که عضو هیات علمی دانشگاه‌ها هستند. البته نمی‌توان گفت که این کار در همه شبکه‌های صداوسیما وجود دارد، چراکه امکان‌پذیر نیست. از سوی دیگر چون ما موضوع خودمراقبتی و پیشگیری را داریم، خود وزارت بهداشتی‌ها نظرشان این است که از پزشکان عمومی هم در برنامه‌ها استفاده کنیم تا نکات پیشگیری را به مخاطبان بگویند و خیلی تخصصی وارد بحث‌ها نشوند.
دبیر شورای سلامت صداوسیما در ادامه اظهار داشت: رویکرد ما در برنامه‌های حوزه سلامت کاملا مشخص است. علاوه بر این نیز اکنون تقریبا همه شبکه‌ها میهمانان پزشک خود را از شورا و به طبع شورا از مراجع ذی‌صلاح استعلام می‌گیرند. ما نیز به سامانه نظام پزشکی دسترسی داریم و سوابق فرد را با حوزه انتظامی سازمان نظام پزشکی نیز چک می‌کنیم، تا هیچ موردی وجود نداشته باشد. ما این موضوعات از سال ۹۴ یعنی زمانی که تغییرات ساختاری شورای سلامت انجام شد، خیلی جدی به این مسئله توجه کردیم و با آسیب‌شناسی در این حوزه دیدیم در جاهایی ممکن است نقدهایی به حضور پزشکان وارد باشد. به عنوان مثال اینکه در گذشته پزشک عمومی در برنامه‌ای مهمان بود و درباره موارد تخصصی صحبت می‌کرد.
مفاخر افزود: سعی کردیم از سال ۹۴ به شدت روی این موضوعات تمرکز کنیم و این موارد را رعایت کنیم. به عنوان مثال اکنون کارشناسان برنامه‌ها در حوزه طب سنتی، صد درصد بر اساس لیستی است که دفتر طب سنتی وزارت بهداشت به ما ارائه کردهاند و هیچ میهمانی خارج از این لیست به برنامه‌های رادیویی و تلویزیونی رسانه ملی نمی‌آید. یعنی در غیر اینصورت مرکز نظارت و حراست ما جلوی آنها را می‌گیرد. در نهایت باید بگویم این برنامه‌ها خیلی گسترده بوده و ما هم نمی‌خواهیم که محدود به چند پزشک باشیم و می‌خواهیم که فضا باز باشد تا پزشکان متعددی به برنامه‌ها بیایند. در عین حال شبکه‌ها استعلام وضعیت مهمان‌های خود را می‌گیرند.
وی در ادامه بیان کرد: حتی در حوزه برنامه‌های رادیویی که دیده نمی‌شوند بعد از اینکه فردی که به مدت طولانی کارشناس یک برنامه بود، از او با حق‌الزحمه‌ای تقدیر می‌شود چراکه این همه وقت گذاشته و زحمت کشیده است. یعنی در مواردی برعکس شایعه‌ای که مطرح شده اتفاق می‌افتد که به نوعی در جهت قدردانی از مهمانی است که مدت‌های برای برنامه‌ای وقت گذاشته است.
مفاخر در ادامه صحبت‌هایش توضیح داد: متاسفانه وقتی چنین شایعاتی مطرح می‌شود، دوستان تنها آن را گسترش می‌دهند، در صورتی که بهتر است به فکر حل آن باشند. چراکه ممکن است یک شرکت تبلیغاتی به منِ مفاخر زنگ بزند و از من نیز درخواست پول کند تا در برنامه‌ای حضور پیدا کنم. ما پزشکانی داشتیم که وقتی فردی به آنها زنگ زده و گفته باید پول دهید، به مسئول رسانه زنگ زده و چنین موضوعی را اطلاع داده است. اگر ما توانستیم، چند شرکت تبلیغاتی که چنین کارهایی انجام می‌دادند را شناسایی کنیم، تنها با کمک همین پزشکان بوده است. اما از سوی دیگر افرادی داریم که اگر چنین موضوعی برایشان اتفاق بیفتد، فضایی را ایجاد می‌کنند تا بیشتر خود را مهم جلوه دهند. در صورتی که من فکر می‌کنم در بسیاری از مواقع کسی اصلا به آنها زنگ نزده است.
مدیر طرح و برنامه شبکه سلامت ادامه داد: اگر این دوستان واقعا به فکر سلامت جامعه هستند، باید بدانند که این راهش نیست. مشخص بوده که این فرایند به هیچ وجه مورد تایید صداوسیما نبوده و بالاخره یک جایی ممکن است خطایی شکل بگیرد که با همکاری این دوستان می‌توان این مشکلات را هم حل کرد. ای کاش این عزیزان هم مثل بقیه دوستان با ما تماس می‌گرفتند و مسئله را مطرح می‌کردند تا به این صورت شرکت‌های خطاکار را دستگیر می‌کردیم ولی عده‌ای از این دوستان با این رفتار که ای داد به ما زنگ زدند و از ما پول خواستند، مشکلات بسیاری را ایجاد کردند.
وی در بخش دیگری از صحبت‌هایش اظهار داشت: گاهاً می‌شنوم که می‌گویند کارشناسانی که در صداوسیما حضور پیدا می‌کنند، سطح دو هستند. سوال من از افرادی که این موضوعات را مطرح می‌کنند، این بوده که آیا جایی در جامعه پزشکی مشخص شده که سطح معیار پزشکان چه چیزی است؟ آیا در کشور ما پزشکان سطح‌بندی شده‌اند؟ ما به طور کلی در صداوسیما همیشه به این سمت هستیم که اعضای هیات علمی دانشگاه‌ها را به برنامه‌ها دعوت کنیم. از طرفی تا به حال در هیچ جایی پزشکان سطح بندی نشده و ما موظفیم که همه افراد را تاییده بگیریم.
مفاخر در ادامه گفت: به این ترتیب من وقتی می‌بینم، مدرک فرد معتبر بوده و هیچ سابقه اخلاقی درمانی ندارد، می‌گویم پزشک مورد تایید است و می‌تواند در برنامه تلویزیونی صحبت کند. اینکه گاهی اوقات دوستان می‌گویند این پزشکان سطح پایین هستند، آیا جایی معیار یا شاخصه‌ای تعریف شده تا سطح مشخص شود؟ ابتدا باید این کار را انجام دهند و به ما بگویند که این تعداد سطح یک و بقیه در سطح‌های دیگر قرار دارند، تا ما هم بتوانیم بر آن اساس مهمانان خود را دعوت کنیم. این نقدها هیچ پایه و اساسی ندارند و دوستان خودشان را هیچ‌گاه جای رسانه نمی‌گذارند تا ببینند که با چه سختی‌هایی مواجه هستیم. حداقل سالی ۱۰، ۲۰ هزار پزشک باید به برنامه‌های ما بیایند که هماهنگی آنها کار به شدت سختی است.
دبیر شورای سلامت صداوسیما درباره نحوه اسپانسرگیری برنامه‌های پزشکی نیز اظهار داشت: معمولا اسپانسرهایی مرتبط با برنامه‌های سلامت در این برنامه‌ها حضور پیدا می‌کنند. به عنوان مثال وزارتخانه‌هایی همچون وزارت بهداشت که در سریال «پریا» یا برنامه «سرحال» مشارکت داشت. همچنین ممکن است در برنامه‌ای که مرتبط با مسائل و آسیب‌های اجتماعی است، سازمان بهزیستی مشارکت کند. در عین حال این امکان برای وزارتخانه‌های دیگری همچون وزارت کار و ارگان‌هایی از دست برای مشارکت در برنامه‌ها وجود دارد. بیمه‌ها هم همچون بقیه می‌توانند به عنوان اسپانسر برنامه‌های سلامت حضور پیدا کنند.
وی در پایان گفت: البته لزوما ممکن است حتما حوزه فعالیت اسپانسرها ارتباط مستقیم با حوزه سلامت نداشته باشد که در اینصورت بعد از اطمینان از مورد تایید بودن محصول و خود شرکت اسپانسر شده همکاری بین ما شکل می‌گیرد. فقط نکته‌ای وجود دارد که ما به هیچ وجه به اسپانسر برنامه‌ها اجازه نمی‌دهیم (به غیر از مراجع ذی‌صلاح) در حوزه انتخاب کارشناسان برنامه‌های سلامت به خصوصی در شبکه‌های تخصصی دخالت کنند. البته آنها می‌توانند افرادی را پیشنهاد دهند ولی ما ابتدا فرد پیشنهاد شده را بررسی و چک کرده و اگر مورد تایید باشد آنها را می‌پذیریم.
