نمایی از سقوط شهاب سنگ‌ها در کاخ گلستان؛
۷۰۰ قطعه سنگ از سیاره‌ای که متلاشی شد+عکس
این روزها شاهد نمایش ۷۰۰ قطعه از شهاب سنگ‌هایی در کاخ گلستان هستیم که گفته می‌شود بیشتر آنها از کمربند سیارکی به زمین سقوط کرده‌اند.
به گزارش خبرنگار ایلنا، همیشه دانستن آنچه که نمی‌دانیم برایمان جذاب بوده و هست. شاید یکی از اعجاب‌انگیزترین چیزهایی که همیشه دوست داریم درباره آن بدانیم، کهکشان و سیارات هستند. در این میان شهاب سنگ‌ها که گاهی بخشی از آنها سری به زمین هم می‌زنند، از جذابیت بیشتری برخوردارند.
برخی پژوهشگران می‌گویند تاکنون بیش از ۳ هزار شهاب سنگ در ایران شناسایی شده‌اند اما ٢٩٩ شهاب سنگ در بولتن جهانی ثبت شده است که از این میان ۲۱۴ قطعه در عرصه و حریم بیابان لوت پیدا شده‌اند.
مهران مقصودی (مدیر پایگاه میراث جهانی بیابان لوت) درخصوص چرایی پیدا شدن بیشترین تعداد شهاب سنگ‌ها در بیابان لوت گفت: از آنجا که در کویر فرسایش و تخریب فیزیکی کمتر است و برخی شهاب سنگ‌ها زیر تپه‌های ماسه‌ای بودند که در طول زمان این تپه‌ها حرکت می‌کنند، از این رو شاهد آن هستیم که بیشترین تعداد شهاب سنگ‌ها در بیابان لوت پیدا شده‌اند.
در این راستا نمایشگاهی از شهاب سنگ‌ها در کاخ گلستان برپا شده است که تا ٢٨ اردیبهشت دایر خواهد بود. در این مجموعه بزرگترین مجموعه شهاب سنگ با بیش از ۷۰۰ قطعه در بزرگترین نمایشگاه شهاب سنگ‌های ایران و بیابان لوت به نمایش گذاشته شده است.
مسعود نصرتی (مدیر مجموعه میراث جهانی کاخ گلستان) با اشاره به نشستی که با مدیر پایگاه میراث جهانی بیان لوت داشت گفت: در این نشست به زندگی که در بیابان لوت جاری است، اشاره شد و صحبت‌هایی درخصوص شهاب سنگ‌ها به میان آمد، چراکه شاهد فرود بیشترین تعداد شهاب سنگ‌ها در بیابان لوت هستیم.
او ادامه داد: باتوجه به نگهداری یکی از بزرگترین شهاب سنگ‌های ایران در کاخ گلستان، مسئولان این مجموعه درصدد برگزاری نمایشگاه شهاب سنگ برآمدند. شهاب سنگ ورامین، پس از سقوط در بیابان‌های ورامین به دربار ناصرالدین شاه آورده و در آنجا نگهداری شد. حتا نوشته و امضای ناصرالدین شاه در پای اسناد نگهداری این شهاب سنگ وجود دارد.
مدیر مجموعه میراث جهانی کاخ گلستان ادامه داد: این شهاب سنگ نزدیک به ۵۴ کیلوگرم جرم دارد و در حال حاضر قسمت اصلی آن در کاخ گلستان، سالم باقی مانده است؛ سایر قطعات آن هم در موزه‌های تاریخ طبیعی نیویورک، واشنگتن، فیلدشیکاگو، وین و بریتانیا، دانشگاه‌های هاروارد اسلو، استراسبورگ و آریزونا، واتیکان و موسسه ژئوفیزیک تهران و تعداد دیگری از موزه‌های علوم طبیعی و دانشگاه‌های مطرح جهان نگهداری می‌شود.
به گفته نصرتی، این شهاب سنگ در بخش نمایشگاه موزه‌ای کاخ گلستان در معرض دید عموم قرار دارد و اکنون برای نمایش در نمایشگاه شهاب سنگ‌ها به این نمایشگاه منتقل شده است. این یک سنگ طبیعی است و جذابیت‌های خاص خود را برای علاقه‌مندان دارد.
او خاطرنشان کرد: بعد از پایان زمان برگزاری این نمایشگاه، شهاب سنگ‌ها در قالب نمایشگاه موزه‌ای به سایر استان‌ها و شهرها می‌روند و احتمالا در کرمان به نمایش گذاشته می‌شوند.
عباس گل‌محمدی (مشاور سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور) با اشاره به تغییرات زمین‌شناسی که شهاب سنگ‌ها می‌توانند ایجاد کنند به ایلنا گفت: موضوع شهاب سنگ‌ها و سقوط آنها روی سطح زمین، اهمیت زیادی دارد. این اهمیت به اندازه‌ای‌ست که برخی مواقع، وقتی سرگذشت زمین را بررسی می‌کنیم، مشاهده می شود باعث بوجود آمدن دوره‌های مختلف زمین‌شناسی شده‌اند.
او ادامه داد: به طور مثال، اتفاقاتی که حدود ۲۰۰ میلیون سال قبل افتاده است را به برخورد شهاب سنگ به زمین ربط می‌دهند. حتی انقراض دایناسورها را به برخورد شهاب سنگ‌ها ربط می‌دهند چنانکه آثار بر جای مانده ازجمله تغییرات آب وهوایی ازاین نظریه را با مطالعات علمی اثبات نموده‌اند.
گل‌محمدی درخصوص تاثیرات زمین‌شناسی شهاب سنگ‌ها در ایران گفت: بر اساس شواهد موجود و رصد مطالعات درجهان، هنوز اثر خاصی مبنی بر تاثیرپذیری مستقیم وشاخص زمین‌شناسی ایران از این شهاب‌سنگ‌ها در دست نیست.
او با اشاره به تاثیر وزن شهاب سنگ‌ها در تاثیرگذاری بر زمین گفت: سنگین‌ترین شهاب سنگی که تاکنون در ایران پیدا شده حدود ۵۵ کیلوگرم وزن دارد و این میزان وزن و حجم شهاب سنگ، تغییرات خاصی را نمی‌تواند ایجاد کند. البته پیش‌بینی‌و شواهدی ازشهاب سنگی با ۲ تن وزن در ایران نیز مطرح شده است که حتی کشف آن نیز نمی‌تواند موضوع تاثیرپذیری زمین شناسی ایران را تغییربدهد وارزش علمی آن بیشتر از تاثیرات آن خواهد بود.
به گفته مشاور سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور، پراکندگی شهاب‌سنگ‌ها در دنیا نظم خاصی دارد چنانکه بیشترین تعداد نوع شهاب سنگ‌های ایران از نوع سنگی است و در دنیا نیز اینگونه است. ۹۹ درصد شهاب سنگ‌های کشف شده در ایران، سنگی است و نوع آهنی و سنگ-آهنی کمتر کشف شده است. این هم به دلیل وضعیت خاص و میزان کم این نوع شهاب سنگ‌هاست؛ چراکه کمتر از ۶ درصد شهاب سنگ‌ها از نوع آهنی و سنگ-آهنی هست.
گل‌محمدی با اشاره به آنکه سه منشا برای شهاب سنگ‌ها درنظر گرفته می‌شود، تصریح کرد: کمربند سیارکی، مریخ و ماه از جمله منشاهای شهاب سنگ‌ها هستند. در این میان، کمربند سیارکی( سیاره در حال تشکیلی است که بین مریخ و مشتری متلاشی شده است) و قطعات آن پراکنده به صورت کمربند سیارکی به دور خورشید درحرکت هستندو گاهی بر اثر برخورد از مدار خود منحرف می‌شوند. اما شهاب سنگ‌هایی که از مریخ و ماه هستند به دلیل اطلاعاتی که از حیات می‌توانند در اختیار ما بگذارند، بسیار اهمیت دارند.
به گفته او، عمده شهاب سنگ‌هایی که در نمایشگاه شهاب سنگ‌ها به نمایش گذاشته شده‌اند از جمله شهاب سنگ‌های کمربند سیارکی و از نوع سنگی هستند. کوچک بودن برخی از این شهاب سنگ‌ها نیز به دلیل متلاشی شدن در جو زمین و براثرپدیده های فرسایش و هوازدگی درسطح زمین است.
او با اشاره به آنکه مجموعه داران استقبال زیادی از شهاب سنگ‌ها می‌کنند، گفت: ارزش مادی شهاب سنگ‌ها متفاوت و از کم تا زیاد است. در دنیا ١۵٠ سال است که روی این سنگ‌ها کاردقیق علمی می‌کنند ولی در ایران در ابتدای راه هستیم و باید بخش دانشگاه و خصوصی همت بیشتر نشان دهند.
بنابراین گزارش، تا پنج سال پیش تنها چند شهاب سنگ از ایران در بولتن جهانی ثبت شده بود اما در سال ٢٠١۶ رتبه دوم را از نظر تعداد اخذ کردیم.
گزارش و عکس: معصومه دیودار
