با برگزاری رویداد همدان 2018 نمی‌توان بارسلونا شد/آمار ثبتی گردشگران در نظام آماری مشخص نیست/هنوز منتظر مساعدت صدا و سیما هستیم

علی اصغر مالمیر (رئیس سازمان میراث‌فرهنگی استان همدان) در پاسخ به این سوال که چرا به‌رغم وجود رویداد‌های جهانی گردشگری در همدان، براساس گزارش‌های منتشر شده وضعیت اقتصادی مردم منطقه بهبود نیافته است، به خبرنگار ایلنا گفت: اگر قبول داشته باشیم که گردشگری مقوله‌ای اقتصادی است، باید بدانیم که مکانیزم اقتصاد و بازار بر آن حاکم بوده و بر مبنای بازار عرضه و تقاضا پیش می‌رود. بر همین اساس ما به هر صورتی که بتوانیم مردم را تحریک کنیم تا میزان تقاضا یعنی گردشگرانمان زیاد شود؛ این موضوع خود به خود سبب افزایش عرضه از سوی بنگاه‌های گردشگری شده و به این صورت تبادل گردش مالی اتفاق می‌افتد.

وی با بیان اینکه برخلاف بعضی از دوستان که حضور گردشگران داخلی را در اقتصاد شهر موثر نمی‌دانند، اعتقاد دارد که اگر خود همدانی‌ها هم در بنگاه‌های گردشگری هزینه کنند؛ گردش مالی اتفاق افتاده که رشد اقتصادی به دنبال خواهد داشت، گفت: اقتصاد می‌گوید تولید ناخالص داخلی مجموع ارزش افزوده‌هاست؛ بنابراین اگر گردشگر ما زیاد شود؛ حتما این موضوع برای ما گردشگر مالی به همراه خواهد داشت. چراکه به‌عنوان مثال گردشگر گرسنه نمی‌ماند و برای رفت‌وآمد نیز به ماشین احتیاج دارد و در نتیجه حداقل برای رفع این نیاز‌ها هزینه خواهد کرد. اگرچه ما اعتقاد داریم که چنین اقداماتی در درازمدت خود را نشان می‌دهد که بعدا نتایج آن مشخص خواهد شد ولی براساس آمار میزان گردشگران ما رشد خوبی داشته‌اند که متاثر از همین تبلیغاتی بوده که به بهانه برگزاری این رویداد‌ها انجام گرفته است.

مالمیر همچنین در پاسخ به این سوال که تا چه اندازه می‌توان افزایش آمار گردشگران را درست دانست، اظهار داشت: آماری که ما ارائه می‌دهیم، خطا نداشته و براساس شاخص‌های موجود بوده است. ما نمی‌رویم گردشگران سراب گیان را بشماریم و بگوییم که فلان مقدار آمده‌اند. در واقع آنهایی که برای بازدید از جاذبه‌ای اقدام به خرید بلیت کرده‌اند و یا در هتل‌های همدان اقامت داشته‌اند را حساب می‌کنیم. این معیارها را به‌عنوان نشانه در نظر گرفته و می‌گوییم که در آمار گردشگران رشد ایجاد شده است.

وی با بیان اینکه رشد میزان اقامت هتل‌های همدان دو معنی دارد؛ توضیح داد: این آمار که براساس آن حرف می‌زنیم؛ ثبت شده و خودمان آن را تولید نکرده‌ایم. وقتی میزان اقامت افزایش پیدا کند؛ یعنی یا گردشگران همدان زیاد شده‌اند یا اینکه گردشگران در این منطقه روزهای بیشتری را سپری کرده‌اند؛ که هر دو نشان‌دهنده رشد گردشگری است. البته ما هنوز با نقطه مطلوب خود فاصله زیادی داریم، ولی در اینکه رشد گردشگر داشته‌ایم؛ هیچ تردیدی نیست.

رئیس سازمان میراث‌فرهنگی استان همدان همچنین درباره پروسه محاسبه آمار گردشگران این طور توضیح داد: به طور کلی زمانی هست که شما شاخصی دارید که تمام داده‌ای که می‌خواهید را دقیق به شما نشان می‌دهد ولی زمانی هم وجود دارد که شاخص شما تنها رشد را نشان می‌دهد. به‌عنوان مثال تعداد شناسنامه‌هایی که تولید می‌شوند، نشان‌دهنده رشد دقیق جمعیت است، اما افزایش میزان دانش‌آموزان مدرسه نسبت به سال گذشته خود نیز نشان‌دهنده افزایش جمعیت بوده که تعداد دقیق آن مشخص نیست. بر همین اساس می‌توان نتیجه گرفت که وقتی درصد اقامت در هتل‌های همدان افزایش داشته، تعداد گردشگران ما بیشتر شده است. اما این شاخص به ما درصد دقیق رشد گردشگر را نشان نمی‌دهد. همین موضوع در بحث افزایش استقبال از جاذبه‌های همدان نیز صادق بوده و می‌تواند به ما بگوید که گردشگران افزایش داشته‌اند.

وی همچنین در پاسخ به اینکه آیا در آینده برنامه‌ای وجود دارد تا براساس آن بتوان به شاخص دقیقی در بحث محاسبه میزان گردشگران همدان دست یافت، گفت: یکی از گرفتاری‌های ما در صنعت گردشگری شاخص‌های آماری است که به‌صورت دوره‌ای محاسبه می‌شود. باید بگویم که آمار ثبتی گردشگران در نظام آماری خیلی مشخص نیست چراکه در بحث محاسبه رشد اقتصادی تولید ناخالص داخلی، حساب مستقلی به اسم گردشگری موجود نبوده تا همانند بخش‌های دیگر، سهم این صنعت در تولید ناخالص داخلی مشخص شود.

مالمیر با بیان اینکه اگر جمع بخش‌هایی که ارزش افزوده آنها محاسبه می‌شود؛ تولید ناخالص داخلی باشد، گردشگری در آن هیچ‌جایی ندارد؛ گفت: در این بخش‌ها تنها زیر فصلی به‌نام هتل و رستوران وجود دارد که با گردشگری مرتبط هستند. البته لازم است بگویم که ازین بین هم تنها هتل را می‌توان به‌طور کامل، جزئی از اماکن گردشگری به‌شمار آورد و تنها بخشی از رستوران‌ها به گردشگری مرتبط هستند. متاسفانه ما در نظام‌نامه تولید ناخالص داخلی، آمار ثبتی که به طور دقیق و مستقل مربوط به حوزه گردشگری باشد، نداریم و معمولا آمارهای موجود از لحاظ علمی برآورد و اعلام می‌شود.

وی افزود: اما آماری که ما براساس آن اعلام می‌کنیم همدان رشد گردشگر داشته، به‌صورت برآورد نیست. اینکه نمی‌توانیم تعداد گردشگران را به‌طور دقیق اعلام کنیم، درست بوده اما حداقل شاخص‌های ما رشد گردشگر را به‌صورتی نشان می‌دهد که بر علیه آن هیچ تردیدی را نمی‌توان به کار بست. البته نباید توقع داشته باشیم که امروز با برگزاری برنامه همدان ۲۰۱۸، فردا افرادی بیایند و بگویند، ما گردشگر همدان ۲۰۱۸ هستیم و آمدیم تا از شما سفال یا اجناس دیگرتان را بخریم. برگزاری این رویداد‌ها نقطه عطفی است که می‌تواند آغاز گر دستاورد‌های مهم‌تری باشد.

رئیس سازمان میراث‌فرهنگی استان همدان در ادامه گفت: تبلیغات و گزارش‌هایی که رسانه‌های مختلف در این مدت به مناسبت رویداد همدان 2018 برای آن انجام دادند، سرمایه‌ای‌ست که به جهت برگزاری چنین رویدادی در همدان اتفاق افتاده است. اگر این رویداد جهانی در همدان اتفاق نمی‌افتاد و ما می‌خواستیم که این تبلیغات را خودمان انجام دهیم؛ هزینه به مراتب بالایی را باید می‌پرداختیم که حالا به این صورت انجام شده است. علاوه بر این موضوع برگزاری چنین رویدادی سبب شده تا در حال حاضر شهرداری همدان به عضویت در اعضای وابسته سازمان جهانی گردشگری علاقمند شود. در نهایت باید بگویم که این نوع جهت‌گیری بخش‌های مختلف در استان ناشی از این گفتمانی است که در حوزه گردشگری در حال اتفاق افتادن است. 

وی همچنین گفت: با این وجود باز هم نمی‌توان گفت که با برگزاری این رویداد، ما فردا بارسلونا می‌شویم. این موضوعات نقطه عطفی است که ما می‌خواهیم کارمان را با آنها شروع کنیم. صدای همدان تا به حال شنیده نمی‌شد، ولی اکنون آرام آرام صدای این منطقه در حال شنیده شدن بوده و توجه سازمان‌ها و رسانه‌ها به آن معطوف شده است.

مالمیر در پایان بیان کرد: البته این موارد می‌توانست خیلی بیشتر ازین موضوعات باشد. به‌عنوان مثال صداوسیما می‌توانست خیلی بیشتر به این رویداد بپردازد. ولی نمی‌دانم چرا در چنین شرایطی این کار را انجام نداد. ما بارها مکاتبه کردیم. چراکه اعتقاد داشتیم، در شرایط فعلی صدا و سیما می‌تواند خیلی بیشتر به این موارد بپردازد. اما تاکنون جوابی قانع‌کننده‌ای به ما داده نشده و تنها قول مساعدت داده‌اند و ما هنوز منتظریم.