مشکلات و چالش‌های تئاتر در شهرستان‌ها/(۱۷):
اجازه تحول در تئاتر لرستان را نمی‌دهند/جشنواره استانی تئاتر فجر را تنها با ۲۰ میلیون پول نقد برگزار کردیم
رئیس انجمن هنرهای نمایشی لرستان مشکلات تئاتر این استان را نبود بودجه و حمایت مالی، سالن و فاصله و شکافی که بین انجمن با شورای ارزشیابی و نظارت وجود دارد خواند و گفت: ارزشیابی و نظارت برعهده شورای منتخب اداره‌کل فرهنگ و ارشاد اسلامی است و این اتفاق با هماهنگی انجمن هنرهای نمایشی نمی‌افتد و متاسفانه هرچه جلوتر می‌رویم فاصله و شکاف بیشتر می‌شود. مدیرکل فرهنگ و ارشاد و معاون هنری افرادی ثابت را به‌عنوان شورای نظارت و ارزشیابی انتخاب می‌کند که آنها نمایش‌ها را می‌بینند. برای همین اگر تئاترمان الان این مشکلات را دارد، سال‌های بعد هم همین است چون تصمیم‌گیرندگان آنها هستند و اجازه تغییر و تحول داده نمی‌شود.
فرزاد زیدی‌نژاد (رئیس انجمن هنرهای نمایشی لرستان) در گفتگو با خبرنگار ایلنا، بزرگترین مشکل تئاتر لرستان را نبود سالن اختصاصی برای تئاتر خواند و گفت: سالنی در اختیار انجمن هنرهای نمایشی نیست و باید درخواست بدهیم تا اگر سالن را اداره‌کل فرهنگ و ارشاد اسلامی به کسی اجاره نداده باشد به تئاتر هم برسد. به دلیل همین مسائل، هرچند تولید تئاتر داریم اما نمی‌توانیم به موقع اجرا برویم و در نتیجه تعداد اجراها محدود است و با کنار گذاشتن ماه‌های مناسبتی که سالن درگیر اجراهای خاصی است تنها ۴-۵ ماه برای اجرای عمومی باقی می‌ماند. در کنار این، پلاتوهای خصوصی را هم داریم که گنجایش‌اش ۵۰ نفر است. با این ظرفیت، یک تئاتری چقدر باید کار کند تا تئاترش را ۲۰۰ نفر ببینند؟
زیدی‌نژاد یادآور شد: از سوی دیگر ارزشیابی و نظارت برعهده شورای منتخب اداره‌کل فرهنگ و ارشاد اسلامی است و این اتفاق با هماهنگی انجمن هنرهای نمایشی نمی‌افتد و متاسفانه هرچه جلوتر می‌رویم فاصله و شکاف بیشتر می‌شود. مدیرکل فرهنگ و ارشاد و معاون هنری افرادی ثابت را به‌عنوان شورای نظارت و ارزشیابی انتخاب می‌کنند که آنها نمایش‌ها را می‌بینند. برای همین اگر تئاترمان الان این مشکلات را دارد، سال‌های بعد هم همین است چون تصمیم‌گیرندگان آنها هستند و اجازه تغییر و تحول داده نمی‌شود.
او خاطرنشان کرد: از طرف دیگر ردیف بودجه‌ای تعریف نشده که مشخص کند حق الزحمه شورای نظارت باید از کجا تامین شود. گاهی اعضای شورا نامه‌ای از سوی مدیرکل ارشاد نزد ما می‌آورند که رئیس انجمن لطفا حقوق این افراد را پرداخت کنید. من از کدام بودجه باید بپردازم؟ در نتیجه اعضای شورا گاهی تا ماه‌ها حق‌الزحمه نمی‌گیرند و نتیجه‌اش این شده که نزدیک یک ماه است که متن‌ها به شورا می‌رود اما کسی نیست آنها را بخواند و مجوز بدهد، یا اجراها آماده است اما کسی برای بازبینی حضور ندارد.
رئیس انجمن هنرهای نمایشی لرستان ادامه داد: به‌تازگی نامه‌ای به این مضمون مدیرکل فرهنگ و ارشاد نوشتم که با توجه به اینکه متن‌ها و آثار بازبینی نمی‌شود لطفا این مجوز را بدهید که خود انجمن شورایی تشکیل داده و متن‌ها در آن خوانده و آثار بازبینی شود. ما چطور می‌توانیم حق‌الزحمه شورایی که در تعیین و انتخاب‌شان دخیل نبوده‌ایم بپردازیم؟ فکر می‌کنم این مساله را مرکز هنرهای نمایشی باید با ادارات ارشاد استان‌ها حل کند.
زیدی‌نژاد با بیان اینکه در کنار این مسائل، مشکل مالی خود انجمن‌ها هم برقرار است، گفت: ما ۳۱ گروه ثبت شده داریم که همین‌ها هم مشکلاتی دارند. بعضی از آنها قبلا به صورت خانوادگی ثبت شده‌اند؛ به هر طریقی بروشور و پوستری جعلی ساخته و نام اعضای خانواده‌شان را در فهرست گروه‌ها ثبت کرده‌اند. انگشت‌شمارند اما برای تئاتر استان‌ها معضلی به شمار می‌روند و باید فکری اساسی شود تا از یک صافی بگذرند.
او با اشاره به اینکه «از گروه‌های نمایشی حمایتی نمی‌شود و امور تئاتر بی‌پول می‌گذرد» گفت: جشنواره استانی تئاتر فجر را تنها با ۲۰ میلیون تومان پول نقد برگزار کردیم. خب در چنین شرایطی قطعا کیفیت کار پایین می‌آید چون برخی بدون حمایت در جشنواره شرکت نمی‌کنند و حضور استعدادها کم می‌شود. بودجه هم به موقع اختصاص پیدا نمی‌کند و هنرمندی که چند ماه برای تولید اثرش زحمت کشیده از این موضوع آسیب می‌بیند. در واقع این شرایط ظلم در حق هنرمند است.
رئیس انجمن هنرهای نمایشی لرستان با بیان اینکه «ما در سخنرانی‌هایمان شعار هم زیاد می‌دهیم» گفت: حرف اول‌مان همیشه این است که با تهاجم فرهنگی مبارزه می‌کنیم و تئاتر نقش مهم و فرهنگ‌سازی دارد و... اما این تاکیدها در حد سخنرانی باقی می‌ماند. باید توجه داشت که همان مبارزه با تهاجم فرهنگی هم بودجه می‌خواهد و باید فکری به حال آن کرد.
زیدی‌نژاد ادامه داد: در مبارزه با تهاجم فرهنگی با مبالغ نجومی هزینه می‌کنند تا پیامکی به دست مخاطب برسد اما ما اینجا نمی‌توانیم با یک هزینه جزئی از هنرمندان حمایت کنیم که به سمت تولید تئاتر فاخر برود و با دست خالی با تهاجم فرهنگی مبارزه می‌کنیم. اگر هنرمندان از این زمین کنار بکشند چه کار می‌خواهند بکنند؟ به آیندگان چه می‌خواهند بگویند؟
او با بیان اینکه «شاید حرف بدی به نظر برسد اما وقتی جوانی با من برای انتخاب رشته دانشگاهی سینما و تئاتر مشورت می‌کند به او می‌گویم چرا به جای این رشته‌ها نمی‌روی سراغ جوشکاری، نجاری و مهارت‌های فنی دیگر؟» گفت: این رشته‌ها در استان‌ها اغلب هیچ عایدی ندارد و توصیه می‌کنم جوان‌ها بروند صنعتی را یاد بگیرند و بعد از ظهرها بیایند پیش ما تئاتر کار کنند. واقعیت این است لیسانسه و فوق لیسانس‌های تئاتر زیادی داریم که شغلی ندارند. باید فکری به حال خروجی دانشگاه برای هنرمندان شوند. خیلی مهم است که برای هنرمندان ایجاد انگیزه کنیم.
زیدی‌نژاد یادآور شد: خیلی‌ها می‌آیند دوره می‌بینند و فکر می‌کنند قرار است هنرپیشه شوند. عده‌ای دیگر می‌خواهند خود را ارتقا بدهند و درس بخوانند. ولی وقتی دو نفر ببینند در این زمینه لنگ می‌زنند و کسی که دنبال هنر نرفته موفق‌تر است، از خود می‌پرسند جایگاه هنر کجاست؟ نمی‌گویم صرفا به دنبال درآمد باشیم بلکه می‌گویم به دانشگاه اکتفا نکینم که ورودی بگیریم. از سوی دیگر روز به روز هم به تعداد جشنواره‌ها اضافه می‌شود؛ تئاتر را به جشنواره‌ها محدود می‌کنیم و مردم دیگر پولی هزینه نمی‌کنند بیایند تئاتر ببینند. مقایسه کنید با یک تئاتر خارجی؛ برای یک تئاتر پول طراح صحنه و لباس داده‌اند و تخصص آنها را به خدمت گرفته‌اند. اما اینجا یک کارگردان خودش طراحی لباس، گریم و دکور و صحنه هم می‌کند. این تئاتر خود به خود ضعیف می‌شود چون نگاه تخصصی ضعیف شده. چون یک کارگردان همه کارهای تخصصی تئاترش را خودش انجام می‌دهد و دیگر کسی دنبال این رشته‌های تخصصی نمی‌رود. در همه استان‌ها کارگردان زیاد داریم اما بقیه شغل‌های تخصصی هنر کم است.
