زمان آقای خاتمی وضع بهتر بود/تنها فرهنگسرای ایلام محل استقرار خانه احزاب است

رئیس انجمن هنرهای نمایشی ایلام در گفتگو با خبرنگار ایلنا، مشکلات تئاتر این استان را در دو حوزه سخت‌افزاری و نرم‌افزاری خواند و با بیان اینکه مهم‌ترین مساله ایلام نبود زیرساخت‌هاست، گفت: وقتی اتوبانی را می‌سازند برای ۲۰ سال آینده سرمایه‌گذاری می‌کنند و نگاهی به توسعه و افزایش جمعیت دارند. در مقابل معمولا وقتی کارها کوچک و کوتاه‌مدت باشد بعد از مدتی به چالش برمی‌خورد. ایلام، استانی مرزی و تازه شکل یافته بوده و مشکل بزرگش این است که زیرساختی در آن وجود ندارد.

«ایلام» جایی در نگرانی مردم درباره گردوغبار و تبعات جنگ تحمیلی ندارد

سعید خیراللهی با اشاره به اینکه محرومیت ایلام از قدیم بوده، گفت: زمان جنگ چند شهر استان کاملا تخریب شده و دست عراق بودند. ما مرز خیلی زیادی را نسبت به خوزستان با عراق داشتیم و جنگ از اینجا شروع شده اما متاسفانه هیچ بهره‌ای بعد از آن برای این استان اتفاق نیفتاده؛ حتی یک اسم. یعنی عموم مردم وقتی می‌خواهند در مورد جنگ یا گرد و غبار صحبت کنند درباره خوزستان که بغل دست ماست صحبت می‌شود اما ایلام در این صحبت‌ها جایی ندارد.

خیراللهی نبودن ایلام در میان نگرنی‌های عمومی مردم را چالشی بزرگی برای این استان خواند و گفت: باعث شده در بخش نرم‌افزاری آدم‌ها، نویسنده‌ها، سیاستمداران و... هیچ‌گاه این نگاه را نداشته باشند که این استان هم وجود دارد؛ انگار که بچه کوچیکه است و نگاهی به آن وجود نداشته و زیرساختی برایش فراهم نشده است.

مسئول انجمن نمایش شهری‌ام که در آن سالنی وجود ندارد

او تصریح کرد: من مسئول انجمن نمایش شهری هستم که در آن اصلا سالنی وجود ندارد. قبلا از تنها سالن اداره ارشادی استفاده می‌کردیم که غیراستاندارد بوده و حتی روی سن پنجره داشت و برای سخنرانی ساخته شده بود اما همان هم الان تحویل کتابخانه داده‌اند و الان آن را تبدیل به محلی برای تمرین کرده‌ایم. با بدبختی تمرین می‌کنیم چون زیر نظر کتابخانه‌هاست و کتابخانه هم تا ساعت مشخصی باز است. بسیاری از گروه‌های تئاتری از ایلام کوچ کرده‌اند.

مجتمعی فرهنگی ساخته‌اند که سالن ندارد

رئیس انجمن هنرهای نمایشی ایلام با اشاره به مشکلات متعدد اجرای تئاتر و زیرساخت‌هایش در این استان گفت: اخیرا مجتمعی را برای ما افتتاح کرده‌اند که اولا برای آب‌کشی و برق در طرح هادی شهر نیست و آدرس مشخصی ندارد یعنی بیابانی است که دیوار و حصاری ندارد و اطرافش خالی است، سیستم خنک‌کننده ندارد و از سوی دیگر هنوز پیمانکار در آن هست. اما نکته عجیب و جالب‌تر این است که هیچ اتفاقی نیفتاده و سالنی برایش نساخته‌اند! تنها چند اتاق ساخته‌اند و به اسم مجتمع فرهنگی هنری افتتاحش کرده‌اند.

تنها آمفی تئاترمان را تبدیل به سالن سینما کردند

خیراللهی با اشاره به اتفاقی که چندی پیش بر سر تنها سالن تئاتری ایلام رخ داد، گفت: تنها سالن سینمایمان تخریب و تبدیل به پارکینگ شد و برای جبرانش تنها آمفی تئاترمان را تبدیل به سالن سینما کردند. یا مثلا مجتمع فرهنگی هنری شهرستان آبدانان دور یک میدان روی تپه ساخته شده که اگر برایش راه دسترسی می‌کشیدند شاید صد متر می‌شد اما آن را درست نکردند و الان باید از یک راه صعب‌العبور که هر لحظه امکان ریختن‌اش وجود دارد برای رسیدن به مجتمع عبور کنیم. چرا این اتفاق‌ها می‌افتد؟ چون آدم‌های بزرگ و مدیران بزرگی نداشتیم.

او با گلایه از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، مشکل بزرگ این وزارتخانه را این دانست که مثل وزارت امور خارجه عمل می‌کند و به نظر می‌رسد فقط به سیاست‌های کلان و بالادستی و در تهران توجه دارد، گفت: ما در این چند سال ندیدیم یک بار وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی دولت آقای روحانی با اینکه ما طرفدارش بودیم سری به استان ایلام بزند و نگاهی ویژه به این منطقه داشته باشند.

اکثر هنرمندان تئاتر ایلام به سمت تئاتر خیابانی رفته‌اند

خیراللهی با اشاره به اینکه دستور واگذاری و کرایه محیط‌ها و مجتمع‌های فرهنگی هنری به بخش خصوصی مشکل‌ساز شده است، گفت: واگذاری به بخش خصوصی زمانی منطقی است که مجتمعی در جایی با اوضاع خوب مالی ایجاد کرده باشیم نه برای استان محرومی که لب مرز است و فقط همین یک مکان فرهنگی را دارد. نه اینکه تنها سالن شهر ایلام را بدهیم به بخش خصوصی؛ فیلم و سینما داشتن بد نیست اما باید روند دیگری برای توسعه‌اش طی شود نه اینکه سالن تئاتر را بگیرند و به سینما بدهند.

این هنرمند تئاتر استان ایلام با اشاره به اینکه «در بخش زیرساخت‌ها اتفاقی نیفتاده و اکثر تئاتری‌ها در ایلام از این وضعیت نالان‌اند» گفت: اکثر هنرمندان تئاتر ایلام به سمت تئاتر خیابانی رفته‌اند و تئاتر صحنه‌ای در گیشه و اجرای عمومی نداریم. شاید در طول سال بین ۵ تا ۷ تئاتر صحنه‌ای داشته باشیم آنهم به این صورت که خواهش کنیم همان سالن را در سئانس خاصی به ما بدهند. یا مثلا پارسال در یک گالری با بنر و داربست فضایی ساختند تا اثری بتواند اجرا برود. از آغاز امسال و پس از نوروز، عملا هیچ تئاتر صحنه‌ای در ایلام اجرا نشده در حالی‌که هیچ جشنواره‌ای نیست که استان ایلام در آن اثری داشته و برگزیده نشده باشد.

خیراللهی با بیان اینکه «هر اتفاقی هم از تحریم گرفته تا افزایش قیمت دلار، اولین قسمتی که در کشور با این عنوان که بودجه نیست ضربه می‌خورد بخش فرهنگی است»، گفت: در حالت عادی که دلار ۸۰۰ تومان بود هم اوضاع ما بد بود چه برسد به الان با این وضعیت اقتصادی عمومی کشور.

تنها فرهنگسرای ایلام محل استقرار خانه احزاب است

او با تاکید بر اینکه تصمیم‌گیران اهمیتی به تئاتر و فرهنگ نمی‌دهند، گفت: یک فرهنگسرا (فرهنگسرای جوان) را در ایلام درست کرده‌اند اما به جای استقرار امور فرهنگی، اکنون دفتر خانه احزاب آن‌جاست. حتی چند وقت پیش فرمانداری دهلران می‌خواست اداره استاندارد را به آن مجتمع بفرستد چون جا نداشتند و با داد و بی‌داد خبرنگاران این اتفاق نیفتاد. مساله فقط هم فرهنگ و ارشاد اسلامی نیست؛ بپرسید چه حرکت فرهنگی، چه جشنواره یا کار بزرگی در این چند سال اتفاق افتاده؟ هیچ. روزانه 300 هزار بشکه نفت از چاه‌های نفت دهلران استخراج می‌شود ولی وزارت نفت اینجا اصلا پیداییش نیست. خوزستانی‌ها دست‌کم صنعت نفت، باشگاه فرهنگی، تیم فوتبال و منطقه آزاد دارند در مقابل ما اینجا فقط لب مرز هستیم و قدرت استفاده منطقه آزاد از آن نداریم، سرمایه‌گذاری به ایلام نیامده و سالنی برایمان ساخته نشده اما هنرمندان فعال و مستعدی داریم که در تمام جشنواره‌ها ردپای آنها هست.

از دو سال گذشته بدهی‌هایی داریم

خیراللهی با بیان اینکه «امسال اصلا بودجه‌ای به ما اختصاص نیافته درحالی‌که از دو سال گذشته بدهی‌هایی داریم» گفت: البته که تشکیل انجمن‌های هنرهای نمایشی استان‌ها اتفاق خیلی خوبی بود. در دولت آقای خاتمی چون خودشان قبلا وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی بودند نگاه ویژه‌ای به وزارت ارشاد وجود داشت و شهرستان‌ها اهمیت داشتند. به‌نظر می‌رسد هرچه به عقب برمی‌گردیم اوضاع بهتر می‌شود.

او از ساخت سالن‌های غیراستاندارد در ساختمان‌های مخروبه به اسم خصوصی‌سازی به عنوان کاری متقلبانه یاد کرد و گفت: در همین تهران چون خیلی از گروه‌ها و هنرمندان تحصیل‌کرده و کار کرده‌ای داریم که می‌خواهند اجرا کنند اغلب مجبورند به این شرایط تن بدهند. واقعیت این است که بخش خصوصی درواقع بخش خصوصی نیست، بخش شبه دولتی و آدم‌های قدرت‌مندی هستند که اتفاقا اغلب وابسته‌اند و خودشان قبلا در بخش دولتی بوده‌اند و به قصد پول درآوردن وارد بخش خصوصی شده‌اند. در همین سالن‌های خصوصی تهران به قیمت‌ها نگاه کنید با این شرایط چند نفر با نگاه فرهنگی به این سالن‌ها می‌آید؟

خیراللهی ادامه داد: حتی در وضعیت جنگی هم سعی می‌شد اوضاع فرهنگی را کنترل کرد، اما الان عده‌ای این را نمی‌خواهند چون برایشان منفعت ندارد می‌گویند حوصله داری؟ بگذار بسپاریم دست برخی و عده دیگری هم کاسب‌کارند و منفعت‌شان در این است. این وسط سر چه کسی بی‌کلاه می‌ماند؟ شهرستان‌هایی که اصلا وجود ندارند و محروم‌اند. دانشجوی بدبختی که قدرت کلام دارد اما چند میلیون تومان پول برای کرایه سالن ندارد. هرکسی پول بیشتری دارد کارش اجرا می‌رود نه کسی که کارش خوب است. تهیه‌کننده‌ها هستند که تصمیم می‌گیرند کاری را بالا ببرند یا زمین بزنند. این آسیب بسیار بزرگی است که در این کشور ترویج هم می‌شود.

رئیس انجمن هنرهای نمایشی با بیان اینکه «شهرستان‌ها فراموش شده و کسی برایش مهم نیست چه اتفاقی اینجا رخ می‌دهد» گفت: برای مدیران استانی هم اهمیتی ندارد چون دغدغه فرهنگی ندارند و بیشتر سیاسی هستند. اهدافی ندارند می‌گویند بودجه نداریم اما کارهای بزرگی هم می‌خواهند.

اکثر تئاتری‌ها از ایلام کوچ کرده‌اند

خیراللهی با اشاره به هنرمندان تئاتر فعال ایلام گفت: در ایلام چون هنرمندان تئاتر خیلی سریع از این استان می‌روند و مهاجرت می‌کنند رغبت زیادی به تشکیل گروه تئاتری ندارند. اکنون ۱۵ گروه ثبت شده و بین ۵ تا ۱۰ گروه پیشکسوت هم داریم که هنوز ثبت نشده‌اند. علاقه‌مند و تحصیل‌کرده در این سال‌ها زیاد داشته‌ایم نسبت به مثلا دهه ۷۰ که اندازه انگشت‌های یک دست تحصیل کرده تئاتری داشتیم الان تعدادشان خیلی زیاد شده است. اما اکثر گروه‌ها یا سرپرست‌های گروه‌های تئاتری بعد از چند سال کار، از استان می‌روند چون فضای اینجا برای کار خیلی محدود است. وقتی سالن، زیرساخت و درآمدی نیست مجبورند ایلام را برای ادامه کار ترک کنند.

رئیس انجمن هنرهای نمایشی ایلام با بیان اینکه «ما نهادی به معنای سازمان فرهنگی هنری شهرداری یا فرهنگسرا در ایلام نداریم» گفت: ما یک استان محروم بوده‌ایم که اوضاع‌مان مدام بدتر از قبل می‌شود. در دهه ۷۰ اوضاع خیلی بهتر بود چون نگاهی که نسبت به شادسازی مردم وجود داشت خیلی بیشتر و بهتر بود. نگاهی که اکنون به ایلام و چند استان دیگر وجود دارد نگاهی قرون وسطایی است. کسی هم برایش اهمیتی ندارد.با این شرایط انتظار دارید اتفاقی بیفتد؟ تا زمانی که عدالت اجتماعی رعایت نشود همین اتفاق‌ها رخ می‌دهد.

مدیری که یک‌بار هم به ایلام نیامده چه می‌داند گرمای طاقت‌فرسای محیط فرهنگی یعنی چه؟

خیراللهی به مثالی دیگر اشاره کرد و گفت: نوید محمدزاده اهل مهران است؛ چندی پیش استانداری ایلام از او تجلیل کرد اما باورتان می‌شود حتی برای تجلیل از چنین بازیگر مطرحی هزینه نکردند و تنها یک کارت هدیه ۲۰۰ هزار تومانی جلویش گذاشته بودند؟ اما با همه این بی مهری‌ها و اتفاقات، بزرگترین مساله‌مان زیرساختی است.

او با بیان اینکه «به نظر می‌رسد وزارت ارشاد وزارت تعطیل و بدون کادری است» گفت: آدم‌هایی که فقط سمت می‌گیرند بدون سابقه کاری مشخص؛ خب معلوم است دل‌سوزی نمی‌کنند؛ وقتی مدیر یک‌بار هم پایش به استان ایلام باز نشده چه می‌داند گرمای طاقت‌فرسای چند شهرستان در محیط فرهنگی چیست؟ همینطور باری به هر جهت می‌گوید اماکن فرهنگی به بخش خصوصی واگذار شود. اینها نمی‌دانند و همینطور هم ماجرا ادامه دارد و بدتر هم می‌شود.